Πλαστικό χρήμα VS μετρητά

γράφει η Παναγιώτα Μπλέτα (συγγραφέας)

Το ενδεχόμενο, κάποια στιγμή στο μέλλον, όλες οι συναλλαγές να γίνονται  με πλαστικό χρήμα και όχι με μετρητά είναι προ των πυλών.

Γερμανοί οικονομολόγοι  έχουν προτείνει να καταργηθούν τα μετρητά και όλες οι συναλλαγές στο μέλλον να γίνονται με πλαστικό χρήμα.

Το σενάριο της κατάργησης όμως των μετρητών διχάζει τους ειδικούς και αυτό γιατί άλλη ομάδα διακεκριμένων οικονομολόγων υποστηρίζει ότι τα χαρτονομίσματα είναι και ένας είδος οικονομικής ελευθερίας σε έντυπη μορφή.

Για να δούμε όμως τα θετικά και αρνητικά αυτού του σεναρίου.

-Η ωφέλεια του κράτους  συνίσταται στην παρακολούθηση της φορολόγησης της κάθε συναλλαγής , καθώς και στην μείωση του κόστους κοπής χρήματος, αλλά από την άλλη μεριά  καθίσταται επικίνδυνο για μια χώρα να βρίσκονται εκτεθειμένα τα προσωπικά δεδομένα των πολιτών της στα χέρια των δανειστών της, αλλά και της όποιας εξουσίας μπορεί να ασκήσει πολιτική ή οικονομική βία.

-Η ωφέλεια του πολίτη συνίσταται στη διευκόλυνση των συναλλαγών του αλλά με φανερές και κρυφές επιβαρύνσεις (επιτόκια,  επιτόκια υπερημερίας κτλ.), ενώ πάντα θα ελλοχεύει και ο κίνδυνος κλοπής. Το πιο σημαντικό μειονέκτημα όμως είναι η στέρηση στην ελευθερία των συναλλαγών του και η έκθεση των προσωπικών του δεδομένων.

-Η ωφέλεια των επιχειρήσεων συνίσταται στο ότι, με το πλαστικό χρήμα θεωρητικά θα εκπίπτουν τα έξοδά τους για την αποθήκευση του πραγματικού χρήματος, αλλά θα περιορίζονται οι συναλλαγές μικρότερης αξίας λόγω την άρνησης των καταναλωτών να υιοθετήσουν το πλαστικό χρήμα, ενώ θα χρεώνονται και τις προμήθειες των τραπεζών.

-Η ωφέλεια των τραπεζών συνίσταται στο ότι με την υποχρεωτική χρήση καρτών  οι τράπεζες αποκτούν ελεγκτικό ρόλο παντού, σε καταναλωτές, επιχειρήσεις και θα εισπράττουν προμήθεια από παντού. Το κορυφαίο είναι όμως σε αυτή την περίπτωση, ότι οι τράπεζες δεν είναι κρατικές αλλά ιδιωτικές και ο πολίτης/καταναλωτής καθώς και οι επιχειρήσεις και κατά επέκταση ένα κράτος, γίνονται όμηροι κάποιων ιδιωτικών συμφερόντων που τις περισσότερες φορές δεν είναι καν εγχώρια.

Επειδή όμως τα συναλλακτικά ήθη στα κράτη  μέλη της Ευρωζώνης δεν είναι ενιαία και αυτό γιατί υπάρχουν μεγάλες διαφορές στις ευρωπαϊκές χώρες, θα είναι δύσκολη η προσαρμογή του εγχειρήματος γενικότερα.

Σε πολλές χώρες,  όπως και  στη Γερμανία, οι εννέα στους δέκα πληρώνουν μικρότερα ποσά με μετρητά και για αυτό το λόγο έχουν προκύψει έντονες αντιδράσεις. Πρόσφατη μελέτη της Bundesbank έδειξε ότι το 79% των πληρωμών στη Γερμανία γίνονται με μετρητά.

Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα το υπουργείο Οικονομικών της Γερμανίας πρότεινε να απαγορευθούν οι πληρωμές σε μετρητά άνω των 5.000 ευρώ, καθώς και τα χαρτονομίσματα των  500 ευρώ και σήκωσε θύελλα αντιδράσεων από μέρους των πολιτών . Πολιτικές ομάδες, από τους Πράσινους έως το ακροδεξιό AfD, καταδίκασαν τα προτεινόμενα μέτρα, καθώς θεώρησαν ότι παραβιάζουν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα.

Αλλά και στη Βρετανία το ποσοστό πληρωμής με μετρητά ανέρχεται στο 48%, σύμφωνα με την ίδια έρευνα.

Το τελικό συμπέρασμα είναι, ότι τα μετρητά επιτρέπουν στον πολίτη να παραμένει ανώνυμος στις καθημερινές του συναλλαγές και έτσι μπορεί και προσδιορίζει τη ζωή του χωρίς εξωτερικές παρεμβάσεις. Και αυτό είναι νόμιμο δικαίωμα  σε  μία συνταγματική δημοκρατία…