Η Ελλάδα του σεισμού, της βροχής και της φωτιάς…

Του Νίκου Μπογιόπουλου

Στο κράτος μας όπου πάντα «το μαχαίρι θα μπει βαθιά στο κόκκαλο» η φωτογραφία τραβήχτηκε το 2006. Τραβήχτηκε στη Νέα Σκιώνη, ακριβώς την επόμενη μέρα από την καταστροφική πυρκαγιά που μετέτρεψε σε αποκαΐδια το πρώτο πόδι της Χαλκιδικής.

Εκεί, μέσα στα αποκαΐδια, δίπλα από τα καψαλισμένα δέντρα, όπως αποκάλυψε τότε ο «Ρ» (30/8/2006), διαφημίζονταν οι «Προσεχώς Μεζονέτες»…

Σύμφωνα, δε, με το ρεπορτάζ που είχαμε πραγματοποιήσει τότε, όποιος ενδιαφερόταν να καπαρώσει λίγο κομματάκι του (καμένου) δάσους, θα έπρεπε απλώς να έκανε λίγη υπομονή αφού ο κύριος που απαντούσε στο τηλέφωνο διευκρίνιζε ότι οι εργασίες δεν είχαν ξεκινήσει ακόμα…

Η Ελλάδα της φωτιάς…

Ένα χρόνο αργότερα από τις «προσεχώς μεζονέτες» ήρθε η Ηλεία. Και η Πάρνηθα. Γιατί κάηκαν τότε η Ηλεία και η Πάρνηθα, γιατί η Ελλάδα έζησε την τραγωδία των δεκάδων νεκρών; Ας θυμηθούμε μερικά στοιχεία:

α) Το Πυροσβεστικό Σώμα, σύμφωνα με τις αναλύσεις των ίδιων των πυροσβεστών, για να μπορούσε να επιτελέσει στοιχειωδώς το καθήκον του χρειαζόταν 16.000 προσωπικό. Τόσο η ΝΔ, όσο και το ΠΑΣΟΚ, με τις αποφάσεις τους, είχαν περιορίσει τις οργανικές θέσεις των πυροσβεστών στις 12.765. Αλλά μόνο στα χαρτιά. Γιατί ο πραγματικός αριθμός των πυροσβεστών ήταν ακόμα μικρότερος αφού στο Σώμα υπηρετούσαν μόλις 9.025 πυροσβέστες. Δηλαδή 3.500 λιγότεροι ακόμα κι από αυτόν τον περιορισμένο αριθμό που έχει εγκριθεί.

β) Το 1998 το έργο της δασοπυρόσβεσης ανατέθηκε στο (παντελώς απροετοίμαστο και ανεκπαίδευτο για μια τέτοια αποστολή) Πυροσβεστικό Σώμα. Υποτίθεται ότι οι προσλήψεις 65 δασολόγων και 150 δασοπόνων που πραγματοποιήθηκαν θα κάλυπτε αυτό το έλλειμμα γνώσης. Το αποτέλεσμα: Από εκείνες τις 215 προσλήψεις ειδικού επιστημονικού προσωπικού, πάνω στο αντικείμενό τους δεν απασχολήθηκαν παρά μόλις 12 ειδικευμένοι επιστήμονες…

γ) Ειδικά σε ό, τι αφορά στη φωτιά στην Πάρνηθα, στις 28 Μάρτη 2003 και στις 6 Αυγούστου 2003, η «Ενωση Υπαλλήλων Πυροσβεστικού Σώματος Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας», με υπομνήματά της στον υπουργό Δημόσιας Τάξης του ΠΑΣΟΚ, τόνιζε ότι:

«Υπάρχει σημαντικό πρόβλημα για το κλιμάκιο Δερβενοχωρίων εξαιτίας της μη επάνδρωσής του με 14 κενά (…) πρέπει να γίνουν άμεσα οι απαραίτητες τροποποιήσεις επί του κανονισμού ώστε να γίνει επάνδρωση των υπηρεσιών που αντιμετωπίζουν άμεσο λειτουργικό πρόβλημα… όπως π.χ. κλιμάκιο ΕΜΑΚ, κλιμάκιο Δερβενοχωρίων (…)»

Τι έλεγαν, δηλαδή, οι πυροσβέστες από το 2003 (τουλάχιστον) στον Χρυσοχοΐδη και στους υπόλοιπους του ΠΑΣΟΚ; Οτι στα Δερβενοχώρια – εκεί απ’ όπου ξεκίνησε η φωτιά που κατέκαψε την Πάρνηθα – αντί των 17 πυροσβεστών που προβλέπετο να υπήρχαν, εργάζονταν μόνο …τρεις!

Επίσης: Στις 22 Ιούνη 2005 και στις 27 Ιούλη 2006, οι πυροσβέστες με υπομνήματά τους στον υπουργό Δημόσιας Τάξης της ΝΔ, τόνιζαν ότι:

«… όταν η πυροσβεστική τακτική για λόγους ασφαλείας και αποτελεσματικότητας προβλέπει 8 άντρες για την πρώτη έξοδο για την αντιμετώπιση ενός μόνο αστικού συμβάντος», οι ελλείψεις προσωπικού είναι δραματικές, με αποκορύφωμα «το πυροσβεστικό κλιμάκιο Δερβενοχωρίων Βοιωτίας, με 14 κενά από τις 17 θέσεις» και «βάρδιες με 1 έναν πυροσβέστη»

Τι έλεγαν, δηλαδή, οι πυροσβέστες στον Βουλγαράκη, στον Μαρκογιαννάκη, τον Πολύδωρα και στους άλλους της ΝΔ; Ο,τι ακριβώς και στους προηγούμενους του ΠΑΣΟΚ: Οτι στα Δερβενοχώρια αντί για 17 πυροσβέστες εργάζονταν μόνο τρεις και ότι στη βάρδια υπάρχει όλος κι όλος ένας πυροσβέστης, που πρέπει από το να σηκώνει τα τηλέφωνα μέχρι να οδηγεί το όχημα κι από το να συντονίζει (ποιον;) μέχρι να κατασβήνει την πυρκαγιά!

Γίνεται τώρα κατανοητοί μερικοί από τους λόγους που δεν κατέστη κατορθωτό να σβηστεί τότε η φωτιά στα Δερβενοχώρια και γιατί κατακάηκε η Πάρνηθα;..

δ) Στις 28 Ιούλη 2005 η δασική περιοχή της Πεντέλης ζώθηκε από την πύρινη λαίλαπα. Δεν πέρασαν παρά μόνο 37 μέρες και με απόφαση του περιφερειάρχη που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (όπως αποκάλυψε ο «Ρ» στις 12/10/2005) εξαιρέθηκαν από την αναδάσωση μέχρι και αυτές οι δασικές εκτάσεις «που κατά τη μέρα της πυρκαγιάς δεν έφεραν δασική βλάστηση»! Δηλαδή αποχαρακτηρίστηκαν εκτάσεις που μπορεί να εκχερσώθηκαν ακόμα και την παραμονή της πυρκαγιάς!

Σημειωτέον, δε, ότι: Στις παραπάνω εκτάσεις θα πρέπει να προστεθούν όσες ήδη είχαν γεμίσει αυθαίρετα, όσες βαφτίστηκαν «αγροτικές» με τον τότε δασοκτόνο νόμο και όσες φυσικά αποχαρακτηρίστηκαν για λογαριασμό του Αερολιμένα Αθηνών και της «Χόχτιφ».

ε) Τα στοιχεία που δόθηκαν από το υπουργείο Γεωργίας το 2005 ήταν συγκλονιστικά καθώς το μέγεθος του προμελετημένου εγκλήματος αποτυπωνόταν σε αριθμούς που αποκάλυπταν όλο το έρεβος της εμπρηστικής πολιτικής. Συγκεκριμένα:

• Από το 1991 μέχρι το 2005, για κάθε 11 στρέμματα δάσους που είχαν καεί στην Αττική, είχε αναδασωθεί μόλις το 1 στρέμμα!
• Από το 1982 μέχρι το 1998, για κάθε 9 στρέμματα δάσους που κάηκαν σε ολόκληρη τη χώρα, είχε αναδασωθεί μόλις το 1 (ένα)!

Α, ναι: Η φωτιά στην Πάρνηθα σταμάτησε, τότε, στο καζίνο, συμφερόντων μεγαλοεργολάβου. Η φωτιά στον Πόρο, πριν, είχε σταματήσει στο σπίτι μεγαλοεκδότη. Η φωτιά παλιότερα στο Μαίναλο σταμάτησε στην έπαυλη μεγαλοεπιχειρηματία. Και η φωτιά στους Αγίους Θεοδώρους σταμάτησε πριν μερικά χρόνια στο εξοχικό πολιτικού. Συμπτώσεις…

***

Ας έρθουμε στο σήμερα:

1) Παρά την μονιμοποίηση των 2.186 τριετών πυροσβεστών με την έκδοση της σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης, το μεγάλο πρόβλημα της πλήρους εργασιακής αποκατάστασης των υπολοίπων 1.800 πενταετών και 1.260 εποχικών πυροσβεστών, παραμένει. Το, δε, απαρχαιωμένο οργανόγραμμα με τη μειωμένη οργανική δύναμη των μονίμων υπαλλήλων στις πυροσβεστικές υπηρεσίες, σε αντίθεση με τις σύγχρονες ανάγκες και αρμοδιότητες, παραμένει άθικτο από το 1977 (νόμος 683 )!

2) Με έγγραφό της προς τον Νίκο Τόσκα, μόλις πριν από ένα μήνα, η Ενωτική Αγωνιστική Κίνηση Πυροσβεστών, τόνιζε ότι “το Πυροσβεστικό Σώμα αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη έλλειψη προσωπικού από όταν ανέλαβε τη δασοπυρόσβεση” και έκανε λόγο για 4.000 κενές θέσεις.

3) Παρά τα κενά στις οργανικές συνθέσεις, το κράτος έχει δεσμευτεί να ενοικιάζει 700 πυροσβεστες στα αεροδρόμια της «Fraport» και αντίστοιχα εκατοντάδες άλλους στην «Hochtief» (αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος») και στους ιδιωτικοποιημένους αυτοκινητόδρομους.

4) Το ποσοστό που διατίθεται από τον κρατικό προϋπολογισμό για την προστασία των δασών είναι της τάξης του 0,035%.

5) Η μείωση των δαπανών για το Πυροσβεστικό Σώμα το έτος 2018 συγκριτικά με το 2009 είναι ο μεγαλύτερος από τον μέσο όρο των μειώσεων της τελευταίας 10ετίας, καθώς ξεπερνά τα 121 εκ. ευρώ.

Στα παραπάνω θα πρέπει να προστεθούν

• η παντελής απουσία προληπτικών μέτρων στα δασικά οικοσυστήματα,
• ανυπαρξία δασικών δρόμων, αντιπυρικών ζωνών και υδατοδεξαμενών
• δυσχερής λειτουργικότητα του Πυροσβεστικού Σώματος με χαρακτηριστικό στοιχείο τον επιβαρυμένο στόλο πυροσβεστικών οχημάτων με το 55% περίπου να είναι πέραν της 20ετίας.

Παρόλα αυτά, μόλις 4 μέρες πριν από την ανείπωτη τραγωδία στην Αττική, ο γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας δήλωνε (ΕΡΤ1,19/7/2018) για λογαριασμό της κυβέρνησης ότι ο μηχανισμός βρισκόταν σε ένα «πολύ υψηλό επίπεδο ετοιμότητας και προετοιμασίας»…

Η Ελλάδα του σεισμού…

H Ελλάδα της… φωτιάς είναι μια, επίσης, αθωράκιστη χώρα από άποψη αντισεισμικής προστασίας. Η χώρα μας έχει αφεθεί διαχρονικά από τους ταγούς της στο έλεος των συνεπειών του φυσικού φαινομένου. Σε αντίθεση με τους σεισμούς, η ανεπάρκεια, η ανετοιμότητα και τελικά η αδιαφορία, δεν είναι «φυσικό» φαινόμενο.

Η Ελλάδα των εγκλημάτων της «Ρικομέξ» και της «Φαράν» δεν έχει προκύψει από κάποιο «φυσικό» φαινόμενο. Αυτή η Ελλάδα είναι προϊόν ενός κατεξοχήν πολιτικού φαινομένου. Για το οποίο υπάρχουν διαχρονικές πολιτικές ευθύνες.

Τι άλλο από απόδειξη αυτών των διαχρονικών πολιτικών ευθυνών είναι ότι (αν και στη χώρα μας εκλύεται το 50% της σεισμικής ενέργειας της Ευρώπης) η πολιτική του ελληνικού κράτους, και μάλιστα σε μια υπόθεση που τελικά τίθεται ως ζήτημα ζωής και θανάτου, μεταφράζεται ως εξής:

• Στην Αθήνα, μόνο από τον τελευταίο σεισμό της Πάρνηθας του 1999, ένας τεράστιος αριθμός οικογενειών, που υπολογίζονται σε πάνω από 50.000 και που προφανώς ανήκουν στις χαμηλότερες εισοδηματικές τάξεις, ζουν σε κατοικίες που είχαν χαρακτηριστεί ακατάλληλες για χρήση. Σήμερα, κανείς δε γνωρίζει ποια κτίρια και πώς επισκευάστηκαν, μετά το σεισμό του ’99.
• Στη Θεσσαλονίκη, σύμφωνα με έρευνα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου σε 167 σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, το 80% βαθμολογήθηκαν κάτω από το μισό της κλίμακας βαθμολογίας όσον αφορά στην αντισεισμική τους θωράκιση. Μάλιστα, 48% από αυτά βαθμολογήθηκαν στην κλίμακα από 0 έως 5,5 με βαθμό κάτω από το 1 και το 18% με βαθμό κάτω από 0!
• Στην Πάτρα, σύμφωνα με έρευνα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, εκατοντάδες κτίρια σχολείων και δημόσιων υπηρεσιών είναι επικίνδυνα, αφού δεν έχουν αποκατασταθεί επαρκώς από τους σεισμούς του 1993 και του 1995.
• Το 2001 – δύο χρόνια μετά το σεισμό του 1999 – η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, ανακοίνωσε πρόγραμμα για ταχύ προσεισμικό έλεγχο σε όλα τα δημόσια κτίρια της χώρας που υπολογίζονται σε 80.000 με 90.000. Μέχρι τις αρχές του 2012, όπως είχε ανακοινώσει ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας έλεγχος είχε γίνει μόλις στο 13% των κτιρίων…
• Το 57,4% των σχολικών μονάδων της χώρας χαρακτηρίζονται «γερασμένες» αφού έχουν χτιστεί χωρίς ή με ελάχιστες αντισεισμικές προδιαγραφές.
• Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών το 50% των νοσοκομειακών κτιρίων της χώρας, δηλαδή κάπου 300 ανεξάρτητα από στατικής πλευράς κτίρια, χρειάζονται λεπτομερέστερο αντισεισμικό έλεγχο ή και παρέμβαση.
• Σε κάθε περίπτωση: το 80% των 4.000.000 κτιρίων της χώρας έχουν κτιστεί πριν το 1985. Δηλαδή πριν τεθεί σε εφαρμογή ο σύγχρονος αντισεισμικός κανονισμός, και επομένως χρίζουν ελέγχων και ενισχύσεων…

Ο σεισμός είναι ένα φυσικό φαινόμενο. Οι συνέπειές του, όμως, δεν είναι. Οι συνέπειες ενός σεισμού είναι φαινόμενο πολιτικό και οικονομικό. Το «πώς» και το «αν» αντιμετωπίζει ένα κράτος τις συνέπειες ενός σεισμού, το «πώς» και το «αν» παίρνει μέτρα πρόληψης αυτών των συνεπειών, είναι ζήτημα πολιτικών προτεραιοτήτων και ιεραρχήσεων.

Η Ελλάδα της βροχής…

Νοέμβρης 1961: Η θεομηνία πλήττει την Αττική. Οι νεκροί φτάνουν τους 43, οι άστεγοι τους 4.000.

Νοέμβρης 1977: Η θεομηνία πλήττει την Αθήνα. Οι νεκροί ανέρχονται στους 37.

Νοέμβρης 2017: Οι νεκροί στη Μάνδρα ανέρχονται σε 24.

Παρατήρηση 1^η: Σαράντα, πενήντα και παραπάνω χρόνια από το 1961, μέσα σε αυτές τις δεκαετίες που πέρασαν και που η Αττική και η Ελλάδα βίωσε και βιώνει αναρίθμητες τέτοιες θεομηνίες, δεν είναι καθόλου υπερβολή να μιλήσουμε για θεομηνίες που η μετατροπή τους σε τραγωδίες δεν συνιστά φυσικό αλλά πολιτικό φαινόμενο.

Παρατήρηση 2^η:  Η αποστολή κάθε κυβέρνησης, κάθε Υπουργικού Συμβουλίου, ενός πολιτικού συστήματος εν συνόλω, δεν είναι να διεκπεραιώνει ρόλο περιοδεύοντα θιάσου παροχής συλλυπητηρίων. Δεν τελειώνει η αποστολή της ούτε με εξαγγελίες μιας μετά θάνατον παροχής αρωγής, ούτε με την κήρυξη εθνικού πένθους όταν έτσι κι αλλιώς το πένθος έχει καταπλακώσει ακόμα και τις λάσπες που προκάλεσαν το πένθος.

   Παρατήρηση 3^η: Η όποια ανθρώπινη συμπεριφορά, με την πλειάδα των πολιτικών παραγόντων να σπεύδουν (καλώς) στους τόπους της τραγωδίας, οι συσκέψεις και οι αποφάσεις σε πολιτικά γραφεία, οι διακηρύξεις για παροχή ανθρώπινης συνδρομής, δεν συνιστά το μέτρο με το οποίο κρίνονται η ευθύνη και οι υποχρεώσεις μιας (της κάθε) πολιτικής ηγεσίας.Το μέτρο της ευθύνης κάθε πολιτικής ηγεσίας καθορίζεται από το πώς αντιμετωπίζει το εκάστοτε πολιτικό πρόβλημα.

   Παρατήρηση 4^η: Μια θεομηνία, όπως συνέβη στην Μάνδρα το Νοέμβρη του 2017, ένα μετεωρολογικό φαινόμενο όπως αυτό που εκδηλώθηκε στο όρος Πατέρα, δεν είναι πολιτικό πρόβλημα. Μετατρέπεται, όμως, σε πολιτικό πρόβλημα, όταν η αιτία της πλημμύρας και της καταστροφής που επακολουθεί, και η οποία επαναλήφθηκε 8 μήνες αργότερα, δεν είναι – μόνο – η θεομηνία, αλλά οι εργολαβικές αυθαιρεσίες, το κράτος των φωτογραφικών αναθέσεων, το ατιμώρητο των παραλείψεων, η πολιτική της αντιπαροχής και της οικοπεδοποίησης.

   Παρατήρηση 5^η: Ένας σεισμός δεν είναι πολιτικό πρόβλημα. Μετατρέπεται, όμως, σε πολιτικό πρόβλημα, από την ανυπαρξία αντισεισμικής πολιτικής, από την ανοχή στη ρεμούλα, από την πολιτική της αδιαφορίας απέναντι στην ανθρωποκτόνα κερδοσκοπία.

   Παρατήρηση 6^η: Ένα αυτοκινητικό δυστύχημα δεν είναι πολιτικό θέμα. Είναι, όμως, πολιτικό θέμα – και μάλιστα πρώτου μεγέθους – όταν σ’ αυτήν τη χώρα, την ίδια ώρα που το πολιτικό της σύστημα διακινούσε την «μεγάλη ιδέα» των Ολυμπιακών Αγώνων, το 2004, υπήρχαν πάνω από …6.226 (!) τρόποι για να πεθάνεις στους ελληνικούς δρόμους. Σύμφωνα με την τότε μελέτη της Τροχαίας τόσες ήταν οι παγίδες θανάτου (6.226!) στο ελληνικό εθνικό οδικό δίκτυο.

   Παρατήρηση 7^η: Σ’ αυτόν τον τόπο, πίσω από κάθε σχεδόν δυστύχημα, πίσω από κάθε σχεδόν τραγωδία, πίσω από κάθε σχεδόν ανθρώπινη καταστροφή, πέρα από τον παράγοντα «φύση», πέρα από τον παράγοντα «τύχη», πέρα από τον παράγοντα «ανθρώπινο λάθος», υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής: Η αδιαφορία μπολιασμένη με την ανικανότητα των ιθυνόντων για την προστασία, πόσω μάλλον, την καλυτέρευση της ζωής των πολλών.

   Παρατήρηση 8^η: Αυτή η αδιαφορία δεν μπορεί να λογίζεται σαν αβλεψία, ούτε καν να επικαλείται το «άλλοθι» της καρεκλοκένταυρης ανικανότητας των φορέων της. Πρόκειται, καθαρά, για πολιτική επιλογή. Πρόκειται για την πολιτική επιλογή όλων των κυβερνήσεων, με τις πολεοδομίες τους, με τους δημοτικούς τους άρχοντες, με τους εργολάβους τους, που ενώ έχουν στη διάθεσή τους και στα συρτάρια τους δεκάδες αναφορές τοπικών αρχών, δεκάδες μελέτες πανεπιστημιακών, δεκάδες παρεμβάσεις φορέων, δεκάδες καταγραφές που επισημαίνουν κινδύνους και προβλέπουν το μέλλον, εκείνες κωφεύουν.

• Η μαρτυρία του καθηγητή Γεωλογίας Δ.Παπανικολάου (στον RealFm) ότι επί 20 χρόνια (!) πηγαίνει τους μεταπτυχιακούς φοιτητές του στη Μάνδρα και τους διδάσκει γιατί εκεί – λόγω της αυθαιρεσίας – η νεροποντή θα φέρει τραγωδία, μιλάει από μόνη της.
• Η μαρτυρία μιας πραγματικότητας που λέει ότι στην Αττική στα μέσα του 19^ου αιώνα υπήρχαν 700 ποτάμια και ρέματα, αλλά το 2000 είχαν απομείνει 70 και σήμερα λιγότερα από 50, πιστοποιεί ότι αυτό που συμβαίνει δεν είναι «φυσικό» φαινόμενο. Η τσιμεντοποίηση 550 χιλιομέτρων ρεμάτων στην Αθήνα δεν είναι «φυσικό» φαινόμενο.
• Οι καταγγελίες-σοκ που αποτυπώνουν τη «σαπίλα» ενός συστήματος το οποίο μετατρέποντας σε εμπόρευμα τη γη δεν διστάζει να απειλήσει, να «λαδώσει» και να εκβιάσει προκειμένου να «νομιμοποιήσει» και να γιγαντώσει τα κέρδη του, η μαρτυρία όσον αφορά την εκπόνηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου Νέας Μάκρης στον οποίο ανήκει διοικητικά και η καμένη περιοχή στο Μάτι, στις οποίες προχώρησε η πρώην Ειδική Γραμματέας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος Μαργαρίτα Καραβασίλη, μιλώντας στον ραδιοσταθμό Realfm 97,8 (http://www.imerodromos.gr/proin-epitheoritria-perivallontos-to-kratos-einai-ladomeno-sygklonistikes-kataggelies/), δεν περιγράφουν κάποιο «φυσικό» αλλά ένα ρυπαρό πολιτικό φαινόμενο.
• Ότι έπρεπε να περάσουν 90 μέρες (!) από τις φωτιές του Αυγούστου 2017 στον Κάλαμο για να αρχίσουν οι εργασίες κορμοδέτησης ώστε οι καμένοι να μην πνιγούν κιόλας από τις αναμενόμενες βροχές, ότι μετά από ένα ολόκληρο χρόνο οι πολυάσχολοι υπουργοί δεν έχουν εφαρμόσει τα μέτρα βοήθειας που εξαγγέλθηκαν, αυτά δεν είναι «φυσικά» φαινόμενα.  

    Παρατήρηση 9^η:

• Ναι, το μετεωρολογικό φαινόμενο που χτύπησε την Μάνδρα ήταν ακραίο, αλλά άλλο αυτό κι άλλο η πλημμελής αντιπλημμυρική προστασία (που δεν φέρνει κέρδη, «άρα» δεν συμφέρει).  
• Ναι, ο σεισμός δεν προβλέπεται, αλλά άλλο αυτό κι άλλο η ανύπαρκτη αντισεισμική θωράκιση (που δεν φέρνει κέρδη, «άρα» δεν συμφέρει).  
• Ναι, ήταν 9, 10 και 11 τα μποφόρ στη Ραφήνα και στο Μάτι την περασμένη Δευτέρα, αλλά άλλο αυτό κι άλλο η απουσία αντιπυρικής πρόβλεψης (που δεν φέρνει κέρδη, «άρα» δεν συμφέρει).  
• Ναι, η δυσκολία της αντιμετώπισης δεδομένη και μεγάλη, αλλά άλλο αυτό κι άλλο η αβελτηρία, η ανυπαρξία συντονισμού, οργανωμένου σχεδίου, προετοιμασίας, πρόβλεψης, που δεν μπορούν να υπερνικηθούν παρά την αυτοθυσία, την αυταπάρνηση, τον ηρωισμό των πυροσβεστών, των λιμενικών, των διασωστών και την αλληλεγγύη του λαού μας, που για μια ακόμα φορά έδειξε το μεγαλείο του.

   Αυτά δεν είναι «φυσικά» φαινόμενα. 

   Όπως καθόλου «φυσικό» δεν είναι να κρύβονται πίσω από την γραφειοκρατία, τις παθογένειες της πάσης φύσεως αυθαιρεσίας και την ψηφοθηρική διαιώνισή τους εκείνοι που τα δημιούργησαν και οι άλλοι που τα αναπαραγάγουν.

Και εδώ είναι που εντοπίζεται το πολιτικό πρόβλημα: Ότι πίσω από κάθε σχεδόν θεομηνία, πίσω από κάθε σχεδόν ακραίο φυσικό φαινόμενο, υπάρχει μια τόσο ακραία κρατική συμπεριφορά που, τελικά, αυτή μετατρέπει τις θεομηνίες σε τραγωδίες. Αλλά, τότε, σε αυτή την περίπτωση, δεν μιλάμε για θεομηνίες. Μιλάμε για εγκλήματα…