Τα ρίσκα κι ο πήχης…

Οι κυβερνήσεις και οι πρωθυπουργοί δεν κάνουν πρόωρες εκλογές παρά μόνον (ότ)αν είναι βέβαιοι ότι θα τις κερδίσουν. Οι εξαιρέσεις απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Έτσι κι αλλιώς, ο νυν πρωθυπουργός βρέθηκε αντιμέτωπος με ένα διπλό ρίσκο.

Του Γιώργου Καρελιά

Ο Αλέξης Τσίπρας έχει καταλήξει οριστικά ότι θα κάνει τις εθνικές εκλογές το φθινόπωρο. Το επιβεβαίωσε, για άλλη μια φορά, στη βραδινή συνέντευξή του στον ΑΝΤΕΝΝΑ και είναι σχεδόν απίθανο, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, να αλλάξει την επιλογή του στις επόμενες 15 μέρες. Γιατί; Διότι δεν θέλει να παραδώσει πρόωρα την εξουσία.

Αυτός είναι ο απλός, κυνικός και μη ανατρεπόμενος κανόνας, που ισχύσει σε τέτοιες περιπτώσεις: οι κυβερνήσεις και οι πρωθυπουργοί δεν κάνουν πρόωρες εκλογές παρά μόνον (ότ)αν είναι βέβαιοι ότι θα τις κερδίσουν. Οι εξαιρέσεις(πχ οι εκλογές του 2009, που προκήρυξε πολύ πρόωρα ο Κώστας Καραμανλής, για να αποφύγει την ευθύνη της επερχόμενης χρεοκοπίας), απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα.

Έτσι κι αλλιώς, ο νυν πρωθυπουργός βρέθηκε αντιμέτωπος με ένα διπλό ρίσκο:

Αν υπέκυπτε στο «γαργαλητό» όσων του έλεγαν να κάνει τις εκλογές στις 19 ή στις 26 Μαΐου, το πιθανότερο ενδεχόμενο θα ήταν να μην βρισκόταν την επομένη εκείνος στο Μέγαρο Μαξίμου.

Με την επιλογή να εξαντλήσει την συνταγματική προθεσμία, αναλαμβάνει ένα άλλο ρίσκο: το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών να μην είναι αυτό που υπολογίζει και προσδοκά(μικρή και «διαχειρίσιμη» διαφορά από τη ΝΔ, που μπορεί να την ανατρέψει έως το φθινόπωρο) κι έτσι η επόμενη μέρα να είναι ακόμη δυσκολότερη.

Είναι, όμως, ολοφάνερο ότι προτιμά να αναλάβει το δεύτερο ρίσκο, παρά να χάσει τα πάντα τον Μάιο. Διότι τον Μάιο χάνει και παραδίδει την εξουσία, δεν υπάρχει επόμενη μέρα. Αντίθετα, οι ευρωεκλογές δεν οδηγούν αυτομάτως σε απώλεια της εξουσίας. Μπορεί, ανάλογα με το αποτέλεσμα, να του κάνουν δύσκολη τη ζωή, αλλά θα έχει μερικούς μήνες για αλλάξει τη μοίρα του.

Από όσα είπε χτες το βράδυ ο κ. Τσίπρας φαίνεται ότι προσδοκά να γίνει, όσο κι αν αυτό ακούγεται πολύ παράξενο, να γίνει… Κώστας Σημίτης και όχι Κώστας Καραμανλής! Ιδού γιατί:

Πρώτον, στις ευρωεκλογές του Ιουνίου του 1999 η ΝΔ του Καραμανλή(36%) νίκησε το ΠΑΣΟΚ του Σημίτη (32,90%) με τρεις και πλέον μονάδες διαφορά. Οι περισσότεροι θεώρησαν ότι αυτό ήταν πρόκριμα για τις επερχόμενες εθνικές εκλογές. Όμως, σ’ αυτές τις εκλογές, που έγιναν δέκα μήνες μετά(Απρίλιος 2000), έγινε η μεγάλη ανατροπή και ο Καραμανλής χρειάστηκε να περιμένει άλλα τέσσερα χρόνια, για να διαβεί το κατώφλι του Μεγάρου Μαξίμου.

Δεύτερον, στις ευρωεκλογές του 2009 το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου (36,64%) νίκησε με τέσσερις και πλέον μονάδες τη ΝΔ του Καραμανλή (32,29%). Και στις εθνικές εκλογές, που έγιναν λίγους μήνες αργότερα, η διαφορά εκτοξεύθηκε στις δέκα μονάδες.

Ο κ. Τσίπρας υπενθύμισε τα δύο αυτά παραδείγματα, δείχνοντας ότι ποντάρει στο πρώτο. Γνωρίζει ότι σήμερα υστερεί της ΝΔ, αλλά υπολογίζει ότι οι ευρωεκλογές θα δώσουν «διαχειρίσιμη» διαφορά, την οποία θα ανατρέψει στην κάλπη των εθνικών εκλογών.

Από τη δική του σκοπιά ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπολογίζει να πετύχει ό,τι και ο… Γιώργος Παπανδρέου το 2009 (άνετη νίκη στις ευρωεκλογές, που θα φέρει μεγάλη στις εθνικές) και όχι ό,τι έπαθε ο Κώστας Καραμανλής, ο οποίος έφτασε κοντά στη βρύση το 1999, αλλά δεν ήπιε νερό το 2000.

Ο κ. Μητσοτάκης(δείχνει να) βρίσκεται σε πλεονεκτικότερη θέση: η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ συμπλήρωσε μια πλήρη τετραετία και έχει υποστεί τη φθορά της εξουσίας, η ΝΔ προηγείται σταθερά στις δημοσκοπήσεις κ.α). Όμως, αυτά πρέπει να επιβεβαιωθούν και στην κάλπη. Διότι και οι προβλέψεις του Σεπτεμβρίου του 2015 άλλα έλεγαν και άλλα ο θεός των εκλογών εκέλευσε. Γι’ αυτό, ίσως, ο αρχηγός της ΝΔ μιλάει μεν για «μεγάλη νίκη» και «δημοψήφισμα», αλλά αποφεύγει να πει πού βάζει τον πήχη των ευρωεκλογών(«πήχη βάζουν οι άλτες», είπε στην πρόσφατη συνέντευξή του στον τηλεοπτικό σταθμό OPEN). Διότι γνωρίζει ότι καμιά φορά οι άλτες μπορεί να περάσουν κάτω από το πήχη. Όμως, εξ αντικειμένου, το δικό του στοίχημα έχει ήδη προσδιοριστεί : πρέπει να είναι μια νίκη με ποσοστό που θα παραπέμπει σε αυτοδυναμία και με διαφορά μη αναστρέψιμη από τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό σημαίνει «δημοψήφισμα» και «μεγάλη νίκη».

Κάπως έτσι διαμορφώνονται οι συσχετισμοί και έτσι γίνονται οι υπολογισμοί και οι σχεδιασμοί εκατέρωθεν 40 μέρες πριν ανοίξει η ευρωκάλπη. Όμως, για τους υπολογισμούς και τα σχέδια ίσως έχει η σημασία αυτή εδώ η ρήση του μεγάλου πολέμαρχου Ναπολέοντα Βοναπάρτη: «Έχω κάνει όλους τους υπολογισμούς. Η μοίρα θα κάνει τους υπόλοιπους». Ο παλαιός Αμερικανός πρωτοπυγμάχος Μάικ Τάισον το έχει πει πιο κυνικά: «Όλοι έχουν κάποιο σχέδιο, μέχρι να φάνε μια μπουνιά στη μούρη».

Το βράδυ της 26ης Μαΐου θα δούμε τι έκανε η εκλογική μοίρα και αν έπεσε η μπουνιά…