Ξανά χαμένοι στη μετάφραση

Του  Παντελή Μουκάλα

Οπως πολλοί, παραξενεύτηκα κι εγώ όταν έγινε γνωστό ότι ο Κώστας Γαβράς θα κινηματογραφήσει την ελληνική κρίση. Οτι θα αναπαραστήσει μια εκδοχή της τέλος πάντων, μια ανάγνωσή της, με το σενάριο βασισμένο στο βιβλίο του κ. Γιάνη Βαρουφάκη «Ενήλικοι στο δωμάτιο». Σίγουρα, ένας γερός μάστορας μπορεί να στύψει και την πέτρα. Αλλά τον ογκολιθικό εγωισμό του πρώην υπουργού πώς τον διαχειρίζεται κάποιος ώστε να δει και να δείξει και στους άλλους κάτι περισσότερο, κάτι διαφορετικό από όσα αυτοδικαιωτικά και αυτομυθοπλαστικά υπαγορεύει και υποδεικνύει ο ναρκισσισμός του, με πολλά σίγμα αυτός;

Τίποτε στο βιβλίο του κ. Βαρουφάκη δεν βεβαιώνει ότι έστω εκ των υστέρων κατανόησε πόσο σοβαρή υπόθεση είναι η όντως ενήλικη ευθύνη που απαιτείται όταν στα χέρια σου κρατάς όχι τα του οίκου σου –αυτά είναι αποκλειστικά δικός σου λογαριασμός– αλλά τα του δήμου. Αδιάβροχος πέρασε μέσα από τα προβλήματα που προκάλεσε ο ίδιος, αποδεικνύοντας έτσι ότι το αισχυλικό «το πάθος, μάθος» δεν ισχύει για όλους. Και σίγουρα δεν ισχύει όταν τα παθήματα είναι των άλλων κι εσένα δεν σε αγγίζουν. Με θεωρίες παιγνίων και ευφυολογήματα τα βγάζεις πέρα –ίσως και θριαμβευτικά– σε συνεντεύξεις που μπορείς να τις μανιπουλάρεις. Οχι όμως στη διακυβέρνηση. Οχι σε διαπραγματεύσεις με τους εξπέρ του είδους, που έχουν ούτως ή άλλως το πάνω χέρι. 

Αυτά θα μας απασχολήσουν και πάλι όταν ολοκληρωθούν τα γυρίσματα και η ταινία πάρει τον δρόμο της προς τις αίθουσες προβολής. Προς το παρόν, μας απασχολεί ένα σκάνδαλο που δεν είναι σκάνδαλο, όπως δα έχει συμβεί πάμπολλες φορές, και στη Μυθολογική Εποχή της Ελλάδας και στην Ιστορική. Και αυτό επειδή τη λέξη «σπουδή» συνηθίσαμε να τη μεταφράζουμε μόνο με τη σημασία της βιασύνης. Η έννοια της κοπιώδους και μεθοδικής μελέτης μας αφήνει αδιάφορους.

Βιάστηκαν, λοιπόν, οι φανατικοί της αντιπολίτευσης για την αντιπολίτευση, οι ερωτευμένοι με τον αρνητισμό, να καταγγείλουν την κυβέρνηση ότι χρηματοδότησε, λέει, τον Κώστα Γαβρά για να κινηματογραφήσει τα πάθη μας. Ορεξη που είχε ο κ. Τσίπρας να δει ταινία το βιβλίο του κ. Βαρουφάκη. Οτι μπορεί να υπάρχει νόμος που προβλέπει την αυτόματη ενίσχυση ταινιών που γυρίζονται εδώ δεν τους πέρασε από τον νου, γιατί δεν ήθελαν να τους περάσει. Και βάφτισαν διαπλεκόμενο τον Γαβρά, προσβάλλοντάς τον βαρύτατα. Θα ισχύσει μήπως στην περίπτωσή τους ο νόμος «το πάθος, μάθος»; Είναι πιθανό. Οσο πιθανό είναι να ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ ο κ. Βαρουφάκης.