Η στιγμή

Τι είναι η στιγμή; Τι είναι το τώρα; Πώς καθορίζεται το παρόν από το παρελθόν και πώς το παρόν γίνεται μέλλον; Όλα εξαρτώνται από την απόφαση

Του Τζόνη Τζανάρη

Ο χρόνος της ζωής μπορεί να λογιστεί ως μία κλεψύδρα που αδειάζει. Η δράση μας οριοθετείται από την ποσότητα της άμμου που εμπεριέχεται στην κλεψύδρα. Οι στιγμές από την άλλη, είναι το παράλληλο εκκρεμές της ζωής που αμφιταλαντεύεται καθώς ο χρόνος κυλά. Θα μπορούσαν να σκιαγραφούν ως εξωτερικές και ακαθόριστες- σε έναν βαθμό- δυνάμεις που διαμορφώνουν τη ζωή.

Η ανθρώπινη Βούληση και Πράξη καλείται να ισορροπήσει μεταξύ του δίπολου του περιορισμένου χρόνου και των περιστασιακών παρορμήσεων των στιγμών, που λίγο ως πολύ πηγάζουν από καθημερινές καταστάσεις, από φυσικές ψυχολογικές διαθέσεις και, βεβαίως από τις προσκείμενες σε αυτές στάσεις.  Στόχος του ανθρώπου είναι να γεμίσει τον εναπομείναντα χρόνο με στιγμές που ταιριάζουν στην ιδιοσυγκρασία του. Με στιγμές που συμβαδίζουν με την ταυτότητά του και με καταστάσεις όπου, βάσει των προηγουμένων, θα τον καθιστούν ικανοποιημένο και ευτυχισμένο.

Μέσα, όμως, στο διαρκή αγώνα προσέγγισης της βέλτιστης ισορροπίας- η οποία εκ των πραγμάτων μάλλον δεν είναι επιτεύξιμη- ελλοχεύει ο κίνδυνος να χαθεί η στιγμή για χάρη του ευρύτερου οράματος που συνιστά την ταυτότητά μας. Υπάρχει ο κίνδυνος να παραβλέπεται το τώρα και όλα τα γύρω μας μικρά πράγματα τα οποία φέρουν χαρά, ξεγνοιασιά, ψυχική υγεία στο άτομο. Αυστηρότητα, αδημονία, πικρία περιφρόνηση μας κυριεύουν. Το φως και το μεγαλείο του παρόντος υποθηκεύονται για χάριν ενός «καλύτερου μέλλοντος». Αυτή η άλλοτε τάση για θυσία δύναται να μετατρέψει τη ζωή σε ένα φαύλο κύκλο περιορισμών και μικροτήτων.

Στοίχημα, λοιπόν, για τον άνθρωπο είναι να παραμείνει η ψυχή του ακέραιη μπροστά σε φαινομενικά ανεξέλεγκτες καταστάσεις, σε καθημερινές μικρότητες, σημαντικά και ασήμαντα εμπόδια. Να είναι αγωνιστής. Καθήκον του, αν θέλει να έχει μια ποιοτική ζωή, είναι να διακρίνει την αξία που κρύβεται πίσω από την κάθε στιγμή και να μην φοβάται να απολάβει τον καρπό της. Χρειάζεται θάρρος και επιμονή, ώστε να δει την κάθε στιγμή ως μοναδική, ως διαφορετική. Από την πρώτη στιγμή που ανοίγει τα μάτια του στο κρεβάτι, κάθε πρωί,  είναι μια νέα αρχή και μια νέα ευκαιρία που απαιτεί κουράγιο, δύναμη και χαμόγελο για να ζήσει το μεγαλείο. Να μεγαλουργήσει και να ζήσει το όνειρο.

Προϋπόθεση της ποιοτικής αυτής ηθικής αναβάθμισης είναι το άτομο να τρέφει ευγνωμοσύνη και υπομονή. Ευγνωμοσύνη για κάθε τι που έχει και υπομονή για αυτά που επιθυμεί να αποκτήσει. Φέροντας τα ηθικά αυτά αγαθά θα μπορεί να απολαύσει τους καρπούς ευτυχίας της κάθε στιγμής, να βλέπει πίσω από την κάθε στιγμή και να εντοπίζει το καλό, που θα του δίνει δύναμη, αισιοδοξία και χαρά.

Είναι γεγονός. Τα πάντα μπορούν να αλλάξουν μέσα σε ένα δευτερόλεπτο. Είναι εκείνο το καθοριστικό δευτερόλεπτο που μπορεί να φέρει τα άνω κάτω. Εκείνη η Απόφαση. Η στιγμή. Και κάθε στιγμή παρουσιάζεται μπροστά μας ως η συνισταμένη των διαθέσεων, των παρορμήσεων και του απρόβλεπτου, τα οποία αποτελούν συνάμα πηγή της επιτυχίας και της αποτυχίας, της δράσης και της αδράνειας, της ευτυχίας και της δυστυχίας. Η μεγάλη σοφία της ζωής είναι μάλλον να διαπιστώσουμε ότι τα πράγματα είναι όπως τα βλέπουμε. Έχουν την μορφή την οποία εμείς τους δίνουμε μέσα από την ίδια μας την αντίληψη. Το ίδιο γεγονός ένας απαισιόδοξος μπορεί να το ερμηνεύσει ως αποτυχία, τη στιγμή που ο αισιόδοξος θα το ορίσει ως μια ευκαιρία.

Τελικά, είμαστε συνοδοιπόροι σε ένα αβέβαιο ταξίδι, όπου μπορούμε να τα έχουμε όλα ή τίποτα. Διαμορφωτική συνιστώσα: η Επιλογή και η δύναμη που κρύβεται πίσω της.