Διδώ Σωτηρίου: Αϊδίνιο, 18 Φεβρουαρίου 1909 – Αθήνα, 23 Σεπτεμβρίου 2004

 

Είδα κομμένα δέντρα που μάχονταν ν’ ανθίσουνε μέσα σε σκοτεινούς τάφους. Είδα πληγωμένα θεριά που παλεύανε ίσαμε την ύστατη πνοή τους να ζήσουνε. Μα σαν τη βουλή τ’ ανθρώπου να παλεύει για τη ζωή, δε γνώρισα άλλη.

 

ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ «ΜΑΤΩΜΕΝΑ ΧΩΜΑΤΑ»

 

Η Διδώ Σωτηρίου, το γένος Παππά, γεννήθηκε στο Αιδίνι της Μικράς Ασίας, στις 18 Φεβρουαρίου του 1909. Το 1919 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά της στη Σμύρνη και μετά την καταστροφή του 1922 ήρθαν στην Ελλάδα.

 

Αφού ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές σπουδές της, σπούδασε γαλλική φιλολογία στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών και στο Παρίσι. Το 1933 παντρεύτηκε τον φωτισμένο εκπαιδευτικό Πλάτωνα Σωτηρίου.

 

Από το 1936 στράφηκε επαγγελματικά προς τη δημοσιογραφία. Συνεργάστηκε με τα έντυπα Νέος κόσμος της γυναίκας και Ριζοσπάστης αρχισυντάκτρια από το 1944 , κατείχε υπεύθυνες θέσεις στο Ρίζο της Δευτέρας, τη Γυνακεία Δράση, την Κομμουνιστική Επιθεώρηση.

 

Όταν διαγράφηκε από το ΚΚΕ συνεργάστηκε με την εφημερίδα Αυγή, και την Επιθεώρηση τέχνης. Συμμετείχε στις γυναικείες οργανώσεις του ΚΚΕ, ταξίδεψε ως ανταποκρίτρια των εντύπων τους, και στην Κατοχή έλαβε ενεργό μέρος στην Αντίσταση, μαζί με την αδελφή της και σύντροφο του Νίκου Μπελογιάννη Έλλη Παππά, την Μέλπω Αξιώτη, την Έλλη Αλεξίου, την Ηλέκτρα Αποστόλου και άλλες Ελληνίδες.

 

Πήρε μέρος στο συνέδριο της Κοινωνίας των Εθνών στη Γενεύη το 1935, όπου γνωρίστηκε με τη σύντροφο του Λένιν Αλεξάνδρα Κολοντάι και στο ιδρυτικό συνέδριο της Δημοκρατικής Ομοσπονδίας Γυναικών το 1945 στο Παρίσι. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε δημοσιεύοντας κείμενά της στο περιοδικό της Αριστεράς Νέοι πρωτοπόροι, ενώ το πρώτο της μυθιστόρημα, ‘’Οι νεκροί περιμένουν’’, εκδόθηκε το 1959.

 

Εμβληματική γυναικεία μορφή της σύγχρονης νεοελληνικής λογοτεχνίας, η Διδώ Σωτηρίου αντλεί τα θέματά της από τη σύγχρονή της πραγματικότητα, τη μικρασιατική καταστροφή, τον Εμφύλιο, την μεταπολίτευση και στο επίκεντρο της αφήγησής της βρίσκεται η Ιστορία. Παρότι εμπλέκεται συναισθηματικά στις περιπέτειες των ηρώων της, διατηρεί την απαραίτητη απόσταση, ώστε ο αναγνώστης να συνδέει το γενικό με το ειδικό και να οδηγείται, απολαμβάνοντας την ανάγνωση, σε ένα ανώτερο επίπεδο κατανόησης.

 

Κείμενά της διδάσκονται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και το βιβλίο της Ματωμένα Χώματα έχει χαρακτηριστεί η ελληνική εκδοχή του τολστοικού Πόλεμος και ειρήνη (Δημ. Ραυτόπουλος). Έργα της μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων και της Επιτροπής για την ελληνοτουρκική φιλία.

 

Βραβεύσεις

• Βραβείο Ελληνοτουρκικής Φιλίας Αμπντί Ιπεκτσί (1983)

• Βραβείο Ελληνοτουρκικής Φιλίας Αμπντί Ιπεκτσί (1985)

• Ειδικό Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας (1989)

• Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (1990)

• Βραβείο του Ελληνικού Ινστιτούτου της Αγγλίας (1993)

• Βραβείο από τον τότε πρόεδρο της ελληνικής δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο με το παράσημο του Χρυσού Σταυρού του Τάγματος της Τιμής (1996)

• Βραβείο από τον τότε πρόεδρο της γαλλικής δημοκρατίας Ζάκ Σιράκ με το παράσημο Commandeur De l’Ondre Du Merite

 

Εργογραφία

• Οι νεκροί περιμένουν (1959)

• Ηλέκτρα (1961)

• Ματωμένα χώματα (1962)

• Η Μικρασιάτικη Καταστροφή και η στρατηγική του ιμπεριαλισμού στην Ανατολική Μεσόγειο (1975)

• Εντολή (1976)

• Μέσα στις φλόγες (1978)

• Επισκέπτες (1979)

• Κατεδαφιζόμεθα (1982)

• Θέατρο (1995)

• Τυχαίο συναπάντημα και άλλες ιστορίες (2004)

• Ηλέκτρα (πρόλογος Νίκος Μπελογιάννης) Εκδόσεις Κέδρος 2014

 

Πηγή