Αίγυπτος: Μια γρήγορη ανάγνωση των γεγονότων

Του Ισμάτ Σάμπρι
Η αρχαία χώρα του πρώτου πολιτισμού της Μεσογείου, η χώρα του Νείλου και των Πυραμίδων, η σημαντικότερη χώρα του Αραβικού πολιτισμού, η χώρα των 100 εκατομμυρίων ανθρώπων ποτέ ΔΕΝ άφησε αδιάφορη την αποικιοκρατική Ευρώπη και αργότερα τις ΗΠΑ…
Στα νεώτερα χρόνια ο λαός της Αιγύπτου με την πολιτική του ηγεσία, που εθνικοποίησε την Διώρυγα του Σουέζ, που αντιστάθηκε στην επέμβαση των Αγγλογάλλων και του Ισραήλ το 1956, όπως και στους ντόπιους φεουδάρχες συμμάχους τους, που δημιούργησε το φράγμα του Ασσουάν, που εκβιομηχάνισε την χώρα, ανεβάζοντας την τότε σε επίπεδο πρωτοφανές για χώρα της περιφέρειας, ήταν και παραμένει ένας λαός δημοκρατικός, περήφανος, αξιοπρεπής, καλλιεργημένος και πατριώτης. Τα χαρακτηριστικά αυτά της χώρας και του λαού της την καθιστούσαν ανέκαθεν απειλή για τα αποικιοκρατικά και ιμπεριαλιστικά σχέδια στην περιοχή.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 70 και ιδιαίτερα μετά τον θάνατο του Νάσερ και την μεγάλη νίκη του αιγυπτιακού στρατού στον πόλεμο του Yom Kippur με το Ισραήλ, ξεκίνησε η προσπάθεια της μετατροπής της Αιγύπτου σε σημαντικό προπύργιο των ΗΠΑ και συμμάχου του Ισραήλ. Με την άνοδο του φιλοδυτικού στρατιωτικού Σαντάτ και την πολιτική που ακολούθησε, της ρήξης της συμμαχίας με την ΕΣΣΔ, την πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων και της παράδοσης τεράστιων εκτάσεων αγροτικής γης στους γαιοκτήμονες, ενώ ταυτόχρονα παρέδιδε και τον στρατό της Αιγύπτου σε Αμερικάνους συμβούλους και στα κονδύλια του Πενταγώνου, νόμισαν ότι είχαν κατορθώσει να ελέγξουν την χώρα. Η δολοφονία του Σαντάτ ταρακούνησε τα θεμέλια του καθεστώτος, την ηγεσία του οποίου ανέλαβε πάλι στρατιωτικός, ο αξιωματικός της αεροπορίας Μουμπάρακ που απόκτησε δικτατορικές εξουσίες. Επί Μουμπάρακ βάθυναν οι δεσμοί της ηγετικής ελίτ της Αιγύπτου με τις ΗΠΑ και την Δύση γενικότερα. Η συνέχεια της εφαρμογής νεοφιλελεύθερων πολιτικών στην οικονομία με το χάρισμα ολόκληρων βιομηχανικών κλάδων σε συγγενείς και φίλους του Μουμπάρακ, η ασύδοτη εισβολή των δυτικών πολυεθνικών, η φτωχοποίηση τεραστίου ποσοστού των Αιγυπτίων και οι φεουδαρχικές συνθήκες στην ύπαιθρο, έκαναν το λαϊκό καζάνι να βράζει συνέχεια…
Αυτός ο ιστορικός λαός κατόρθωσε το 2011 και έριξε τον δικτάτορα Μουμπάρακ – με 1.5 εκατομμύριο άτομα στα σώματα εσωτερικής ασφαλείας που έσπερναν σε καθημερινή βάση τον τρόμο στην αιγυπτιακή κοινωνία – αυθόρμητα, χωρίς καμία καθοδήγηση από πολιτική δύναμη, είτε από τα λεγόμενα αστικά κόμματα της αντιπολίτευσης – συμπολίτευσης αλλά ούτε και από την παράνομη οργάνωση των Αδελφών Μουσουλμάνων.
Άλλοι την χαρακτήρισαν λαϊκή εξέγερση, άλλοι τη χαρακτήρισαν επανάσταση, άλλοι θεώρησαν ότι έγινε κατόπιν συνεννόησης του στρατού με τους Αμερικάνους και άλλοι “δάσκαλοι” της Αριστεράς χαρακτήρισαν αυτό που έγινε σαν μια φούσκα χωρίς καμία μελλοντική προοπτική, από την στιγμή που δεν καθοδηγήθηκε από την Αριστερά…
Ποιά είναι η πραγματικότητα όμως; Που ήταν αυτές οι λεγόμενες προοδευτικές δυνάμεις τόσα χρόνια; Δικαιολογούσαν την απουσία τους λόγω των “κακών αντικειμενικών συνθηκών” όπως κάνουν σχεδόν παντού. Που ήταν οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι και η ηγεσία τους -με ελάχιστες εξαιρέσεις ορισμένων προσωπικοτήτων που βρίσκονταν στις φυλακές του Μουμπάρακ; Κατά τα άλλα, ανέκαθεν η ηγεσία των Α.Μ. αποτελούσε την συμπολίτευση στην πραγματικότητα και ποτέ την ουσιαστική αντιπολίτευση που συγκρουόταν είτε με τους δικτάτορες είτε με το σύστημα, μάλιστα σε μερικές περιπτώσεις σε αραβικές χώρες οι δραστηριότητες των Α.Μ. υποστηρίζονταν από τα φιλοδυτικά καθεστώτα και τους Αμερικάνους σαν μια σημαντική αντι-κομμουνιστική δύναμη.
Είναι γεγονός ότι μια μη καθοδηγούμενη λαϊκή εξέγερση τρομάζει τους πάντες. Είτε αυτοί είναι δικτάτορες, είτε ιμπεριαλιστές και οι σύμμαχοί τους, είτε είναι οι παραδοσιακοί λεγόμενοι προοδευτικοί, που δυστυχώς απέτυχαν να προσφέρουν μια διαφορετική και ελκυστική κοινωνία στους λαούς τους όλη την προηγούμενη περίοδο του αιώνα μας. Και αυτό αποδείχθηκε και στην Αίγυπτο και στην Τυνησία, όπου αυτές οι δυνάμεις δεν κατόρθωσαν με τις αναμφισβήτητα δημοκρατικές εκλογές να αποτελέσουν εναλλακτική διέξοδο με ικανοποιητικά εκλογικά αποτελέσματα.
Η ανερχόμενη πολιτική δύναμη που αναδείχθηκε στις χώρες αυτές είναι η δύναμη του λεγόμενου πολιτικού Ισλάμ με την συσπειρωμένη μουσουλμανική νεολαία που πολλές φορές διαφοροποιούνταν από την εκάστοτε ηγεσία των ΑΜ, συσπειρώνοντας ένα σημαντικό ποσοστό των λαϊκών στρωμάτων γύρω τους. Γι αυτό άλλωστε δεν δυσκολεύτηκαν ιδιαίτερα να αναδειχθούν σαν πρώτη πολιτική δύναμή. Στα πλαίσια των αντικειμενικών δυνατοτήτων των κυβερνήσεων αυτών, κυρίως στην Αίγυπτο και Τυνησία, ακόμα και αν κυβερνούσαν οι λεγόμενες δυνάμεις της προοδευτικής αντιπολίτευσης, είναι γεγονός ότι δεν θα μπορούσαν να ανταποκριθούν πλήρως στα αιτήματα και τα οράματα των λαών τους με αυτήν την κληρονομιά του παρελθόντος και τις δυσκολίες της γενικότερης οικονομικής κατάστασης, όσο καλή διάθεση να είχαν. Γι αυτό χωρίς κανείς να πανηγυρίζει, στην διάρκεια ενός έτους στην Αίγυπτο δεν αμφισβητήθηκαν τα πολλά βήματα υπέρ των φτωχότερων που έγιναν στους τομείς της κοινωνίας, της οικονομίας, αλλά και στην εξωτερική πολιτική. Αυτό δεν σήμαινε ότι οι κυβερνήσεις αυτές του πολιτικού Ισλάμ δεν έκαναν λάθη, άλλοτε μεγάλα και άλλοτε μικρότερα.
Παρατηρείται όμως ένα παράδοξο φαινόμενο, ασυνήθιστο και πολίτικο-ιδεολογικά “ανεξήγητο”:
Πως είναι δυνατόν, η προοδευτική και αριστερή αντιμετώπιση του πολιτικού Ισλάμ να απαιτεί την συνεργασία, την συμμαχία και την σύμπραξη με τους κραγμένους πράκτορες των ΗΠΑ, όπως του El Baradei, του Amr Moussa, στενό φίλο της ισραηλινης πρωην ΥΠΕΞ Jipi Livni, πρώην ΥΠΕΞ του Μουμπάρακ και του πλέον αποτυχημένου πρώην πρόεδρου του Αραβικού συνδέσμου, αλλά και πολλών στοιχείων του δικτατορικού καθεστώτος;
Στις αποψινές δραματικές εξελίξεις στο Κάιρο εμφανίστηκαν μαζί ο Υπουργός Άμυνας και αρχηγός του στρατού Σίσι, ο οποίος επικοινώνησε χθες βράδυ με τον αντίστοιχο του των ΗΠΑ, ο Σεΐχης του Αλ Αζχαρ – του ανώτατου παγκοσμίως μουσουλμανικού ακαδημαϊκού ιδρύματος, ο Πατριάρχης των ορθόδοξων Κοπτών και τέλος ο γνωστός μας κ. El Baradei να ανακοινώνουν από κοινού την καθαίρεση του, για πρώτη φορά στην Αίγυπτο τα τελευταία 100 χρόνια, εκλεγμένου προέδρου Μόρσι, αντικαταστώντας τον με τον πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου – που είναι χριστιανός το θρήσκευμα – το πάγωμα του νέου συντάγματος, που εγκρίθηκε με δημοψήφισμα με πλειοψηφία 62% μόλις πριν ένα χρόνο και την προετοιμασία για εκλογή νέου προέδρου. Λίγη ώρα μετά βγήκε ο πρόεδρος Μόρσι και κατήγγειλε το στρατιωτικό πραξικόπημα αρνούμενος να παραιτηθεί…
.
Αναρωτιέται κανείς εδώ στην Δύση, το άλλο πλήθος, των οπαδών του Μόρσι, που και αυτό βγήκε σε όλη την Αίγυπτο και παραμένει και αυτό στις πλατείες – και που η στρατιωτικη ηγεσία και η αντιπολιτευση απαγόρευσαν την μετάδοση των εικόνων του αργά το βράδυ από τα τηλεοπτικά δίκτυα – και που στήριζει τον εκλεγμένο πρόεδρο, όπως και οι οπαδοί του στον στρατό πως θα αντιδράσουν στο πραξικόπημα;
Γνωρίζουμε ότι με εξαίρεση την ανώτατη βαθμίδα του, σε όλα τα άλλα επίπεδα μέχρι τους κληρωτούς οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι έχουν ισχυρή επιρροή. Άραγε θα ακολουθήσει το σύνολο του στρατου την ηγεσία του σε τυχον σύγκρουση με την μισή τουλάχιστον αιγυπτιακή κοινωνία; Και με τι αποτελέσματα;
Πρέπει να επισημάνουμε εδω δύο σημαντικά στοιχεία. Πρώτον, μέσα στους κόλπους της αντιπολίτευσης που καθαίρεσε τον Μόρσι είναι και οπαδοί του δικτάτορα Μουμπάρακ αλλά και πολύ σημαντικο μέρος της αστικής και μεγαλοαστικής τάξης της Αιγύπτου, ευνοημένοι ανέκαθεν από τον εκάστοτε δικτάτορα – πρόεδρο. Δεύτερον, η πλειοψηφια των οπαδών του Μόρσι είναι φτ’ωχοι εργάτες και αγρότες που είχαν ευνοηθεί από τα έστω και μη ολοκληρωμένα μέτρα της κυβέρνησης του υπερ τους . Ποιός θα ευθύνεται σε μία τυχον εμφύλια σύγκρουση ανάμεσα στους ισλαμιστές οπάδους του δημοκρατικά εκλεγμένου Μόρσι και τους σημερινοβραδυνούς νικητές αντιπολιτευόμενους, γιατι ο Μόρσι δεν είναι διατεθιμένος να παραιτηθεί, θεωρόντας την αποψινή ανακοινωση της “Συμμαχίας Εθνικής Σωτηρίας” στρατιωτικό πραξικόπημα. Μήπως βλέπουμε σε εξελιγμένη μορφή μια κατάσταση όπως αυτή που συνέβει στην Παλαιστινη με την μη αποδεκτή από την Δύση νίκη σε δημοκρατικές εκλογές της Χαμάς; ή του FIS στην Αλγερία και ξέρουμε πως εξελίχθηκαν τα πράγματα εκεί…
Τέοιου είδους ανίερες συμμαχίες και πολιτικές που έχουν σαν στόχο την δήθεν αντιμετώπιση του συντηρητικού πολιτικού Ισλάμ θα έχουν σαν αποτέλεσμα στην πραγματικότητα την ενδυνάμωσή του αλλά και την ριζοσπαστικοποίηση του και έτσι στην πραγματικότητα του προσφέρουν τις καλύτερες υπηρεσίες.
Ένα είναι το σίγουρο, ότι η επιβαλλόμενη τεχνητή διάσπαση του αιγυπτιακού λαού, με την βοήθεια και ξένων δυνάμεων και παραγόντων, δεν θα επιτύχουν ποτέ να ξαναγυρίσουν την Αίγυπτο στην τροχιά του παρελθόντος με ότι αυτό συνεπάγεται. Αυτός ο λαός απέδειξε ότι διαθέτει απόθεμα αγωνιστικότητας και επίγνωση της πραγματικότητας που δεν θα μπορέσει καμμία δύναμη να το παραπλανήσει τελικά από το να διεκδικεί αυτό που του ανήκει. Η Αίγυπτος θα ξαναποκτήσει τον ιστορικό, πατριωτικό και ηθικό ρόλο της στο αραβικό έθνος και θα συνεχίσει και την στήριξη του αγώνα των Παλαιστινίων. Ισμάτ Σάμπρι Πολιτικός Αναλυτής
 http://www.koutipandoras.gr/