Κι όμως, η θεωρία των δύο άκρων καλά κρατεί…

Του Κύρκου Δοξιάδη*

Νομίζω πως περίπου όλοι συμφωνούν ότι με τις συλλήψεις των στελεχών τις Χρυσής Αυγής και όλες τις συναφείς πληροφορίες που κατακλύζουν τα ΜΜΕ αυτές τις μέρες, σχετικά με τη δράση, τη δομή και τη λειτουργία τής εν λόγω οργάνωσης, προκύπτει αβίαστα το εξής συμπέρασμα: Δεν πρόκειται «απλώς» για ένα πολιτικό κόμμα με εθνικοσοσιαλιστικό, δηλαδή ναζιστικό, ιδεολογικό προσανατολισμό, αλλά και για μια εγκληματική συμμορία.

Η περίφημη «θεωρία των δύο άκρων» συνίστατο σε μία παρομοίωση -συχνά-πυκνά και σε εξομοίωση- μεταξύ της Χ.Α. και των κομμάτων της Αριστεράς, επί τη βάσει του επιχειρήματος ότι τόσο η μεν όσο και τα δε, με τις «ακραίες» ιδεολογίες και ρητορικές τους, υποθάλπουν τη βία και παρακινούν στο έγκλημα. Οσο κι αν για τους αριστερούς αυτή η «θεωρία» δεν ήταν παρά μια εξοργιστικά παραπλανητική και τερατωδώς διαστρεβλωτική προπαγάνδα, δυστυχώς έπειθε πολλούς μη αριστερούς – έστω όσους, είτε από αφέλεια ή άγνοια είτε εξαιτίας δικών τους ιδεολογικών επιλογών, είχαν «ευήκοα ώτα» σε τέτοιου είδους θεωρίες. Τώρα όμως, με την πληθώρα στοιχείων που βγαίνουν στο φως της δημοσιότητας, έστω με τεράστια (και με τραγικές συνέπειες) καθυστέρηση, καθίσταται πλέον ηλίου φαεινότερον ότι δεν παρακινούσε απλώς η Χ.Α. στη βία και σε εγκληματικές ενέργειες διά μέσου της ιδεολογίας της και των σκληρών λεκτικών αντιπαραθέσεων που προξενούσε, αλλά ότι η βίαιη και δολοφονική εγκληματική δραστηριότητα αποτελούσε κεντρικό συστατικό της ίδιας της ύπαρξής της ως οργάνωσης. Η εξομοίωση ή παρομοίωση, λοιπόν, με τον ΣΥΡΙΖΑ και τα λοιπά κόμματα της Αριστεράς καθίσταται κατά τι δυσχερέστερη. Αδύνατη κιόλας, θα μπορούσε να πει κανείς. Για τα αριστερά κόμματα, όσο κι αν κάποιοι απεχθάνονται τις απόψεις και την πρακτική τους, δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί στα σοβαρά ότι είναι εγκληματικές οργανώσεις.

Και όμως. Η θεωρία των δύο άκρων αποτελεί όπλο ανεκτίμητης αξίας για την καθεστωτική προπαγάνδα. Δεν την αφήνουν να πάει χαμένη απλώς και μόνο επειδή η κυβέρνηση αναγκάστηκε (ή επέλεξε) να προβεί επιτέλους σε μερικές συλλήψεις. Ούτως ή άλλως, η εν λόγω θεωρία εξ αρχής ήταν κάτι πιο σύνθετο από μια απλή εξομοίωση ή παρομοίωση. Ενέτασσε τόσο την (αντιμνημονιακή) Αριστερά όσο και τη Χ.Α. σ’ ένα κοινό ερμηνευτικό πλαίσιο αιτίου-αιτιατού, όπου το αίτιο ήταν η «ανομία» για την οποία εθεωρείτο κυρίως υπεύθυνη η Αριστερά, και το αιτιατό η βία «απ’ όπου κι αν προέρχεται» – συμπεριλαμβανομένης βέβαια και της βίας της Χ.Α. Τούτο το ερμηνευτικό σχήμα, αν παρατηρήσει κανείς τα σχόλια των κυρίαρχων ΜΜΕ τα σχετικά με τις συλλήψεις, εξακολουθεί να ισχύει. Είναι λίγο νωρίς για να το διαπιστώσουμε με βεβαιότητα, αλλά θεωρώ αρκετά πιθανό ότι κατά τις επόμενες μέρες/εβδομάδες οι ολοένα και αυξανόμενες «συγκλονιστικές» αποκαλύψεις περί Χ.Α. θα συνοδεύονται από ένα προπαγανδιστικό στρατήγημα του κυρίαρχου λόγου που σχηματικά θα είναι το εξής: «Ορίστε, γι’ αυτό το τέρας εσείς οι αριστεροί είστε υπεύθυνοι».

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

* Καθηγητής της Κοινωνικής Θεωρίας με ειδίκευση στην Επικοινωνία στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών

http://www.efsyn.gr/