Πώς η δικαίωση του Διστόμου σκόνταψε στις πολιτικές ισορροπίες

Ένας αγώνας 20 χρόνων για την απόδοση αποζημιώσεων στα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας της σφαγής του Διστόμου, φαίνεται να δικαιώνεται μετά τη δέσμευση του υπουργού Δικαιοσύνης Νίκου Παρασκευόπουλου να επικυρώσει τη δήμευση γερμανικής περιουσίας επί ελληνικού εδάφους σε περίπτωση που το ζήτημα δε λυθεί πολιτικά. Το tvxs.gr παρουσιάζει το χρονικό του πολυετούς αγώνα για την ιστορική αποκατάσταση των θυμάτων του ναζισμού στο Δίστομο και το πολιτικό παρασκήνιο που απέτρεψε μία λύση εδώ και τόσα χρόνια.

Τις εξελίξεις σχολιάζουν ο Διστομίτης βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Σταθάς, η νομικός Χριστίνα Σταμούληκαι το μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα Αριστομένης Συγγελάκης.

Το ιστορικό του δικαστικού αγώνα για το Δίστομο

Ο δικαστικός μαραθώνιος για την αποζημίωση των θυμάτων του Διστόμου ξεκινά το 1995 με επικεφαλής τον νομικό, νομάρχη Βοιωτίας και πρώην ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ, Ιωάννη Σταμούλη. Ο Σταμούλης καταθέτει για πρώτη φορά ομαδική αγωγή των επιζώντων αλλά και συγγενών των 218 θυμάτων της σφαγής του Διστόμου κατά του γερμανικού δημοσίου, ζητώντας αποζημίωση για ψυχική οδύνη αλλά και για τις καταστροφές που προκάλεσαν τα ναζιστικά στρατεύματα πυρπολώντας και λεηλατώντας τα σπίτια του χωριού, στις 10 Ιουνίου του 1944.

Η δικαίωση δεν αργεί να έρθει. Δύο χρόνια αργότερα, το 1997, με την υπ’ αριθ 137/97 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Λιβαδειάς, επιδικάζει αποζημίωση για ψυχική οδύνη στα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας του Διστόμου. «Η τελεσίδικη κι αμετάκλητη απόφαση του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς έχει επιδικάσει ένα ποσό της τάξεως των 23,5 περίπου εκατομμυρίων ευρώ σε 258 ενάγοντες, επιζώντες και συγγενείς των θυμάτων της σφαγής του Διστόμου», θα πει η επίσης νομικός και κόρη του Γιάννη Σταμούλη, Χριστίνα. Η λογική της απόφασης ορίζει ότι το ποσό της αποζημίωσης αφορά την ηθική ικανοποίηση των συγγενών των θυμάτων και δεν κάνει δεκτές τις αξιώσεις για τις υλικές ζημιές, καθώς κρίνονται αόριστες. Η απόφαση δίνει το δικαίωμα να υπάρξει κατάσχεση γερμανικών περιουσιακών στοιχείων στην Ελλάδα, με την προϋπόθεση όμως για να γίνει εκτελεστή ως απόφαση σε βάρος αλλοδαπού δημοσίου,  να προσυπογράψει ο υπουργός Δικαιοσύνης.

Η απόφαση προκαλεί την άμεση αντίδραση της γερμανικής πλευράς με εκπροσώπους του γερμανικού Δημοσίου να προσφεύγουν στο Εφετείο Αθηνών. Το Εφετείο κρίνει σωστή την απόφαση του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς, με αποτέλεσμα η Γερμανία να προσφύγει στον Άρειο Πάγο κατά της απόφασης του Εφετείου, με το επιχείρημα της ετεροδικίας, δηλαδή υποστηρίζοντας ότι δεν είναι δυνατόν να δικάζεται σε ξένη χώρα για τα εγκλήματα που διέπραξε στο παρελθόν. Το αίτημα αναίρεσης της απόφασης εκδικάζεται το 2000 ενώπιον του Αρείου Πάγου, ο οποίος με την υπ΄ αριθ. 11/2000 απόφαση της Ολομέλειας του, και με 16 υπέρ 4 κατά, απέρριψε την προσφυγή των Γερμανών.

Η Γερμανία αρνείται να καταβάλει τα ποσά που δια της άνω δικαστικής αποφάσεως οφείλει και έτσι ο Ιωάννης Σταμούλης προχωρά σε αναγκαστική εκτέλεση κατά περιουσιακών στοιχείων του γερμανικού δημοσίου στην Ελλάδα. Το γερμανικό δημόσιο ασκεί αμέσως ανακοπή το 2002, η οποία και γίνεται δεκτή από τον Άρειο Πάγο και ως εκ τούτου η δικαίωση των θυμάτων του Διστόμου πέφτει στο κενό.

Το 2004 ο Σταμούλης επικαλείται τον Κανονισμό 44/2001 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δυνάμει του οποίου η ελληνική αμετάκλητη απόφαση του δικαστηρίου της Λιβαδειάς μπορεί να κηρυχτεί εκτελεστή σε άλλο κράτος-μέλος της Ε.Ε. Υπουργός Δικαιοσύνης της κυβέρνησης Σημίτη, είναι ο Φίλιππος Πετσάλνικος, ο οποίος δεν θα πάρει την ευθύνη της ρήξης των αγαστών σχέσεων με τη Γερμανία, τη στιγμή μάλιστα που έχει προηγηθεί «μετά κόπων και βασάνων» της κυβέρνησης που υπηρετεί, η είσοδος της Ελλάδας στην ΟΝΕ.

Στο μεταξύ, τον Ιούνιο του 2006, τέσσερα μέλη της οικογένειας Σφουντούρη που ξεκληρίστηκε στη σφαγή του Διστόμου απευθύνονται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο, προσφεύγοντας κατά των αποφάσεων της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης καθώς και των Γερμανικών Δικαστηρίων, οι οποίες αποστερούν από τις ενάγουσες και τους ενάγοντες την ατομική έννομη αξίωση αποζημίωσης ή αποκατάστασης έναντι της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Τα τέσσερα αδέλφια Σφουντούρη επιθυμούν την αναγνώριση του ότι η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση και τα γερμανικά δικαστήρια προσκρούουν με τις απορριπτικές αποφάσεις τους στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Και πέραν τούτου απαιτούν τον προσδιορισμό του ποσού αποζημίωσης μέσω του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Στο κενό πέφτει και αυτή η προσπάθεια...

Στο παράλληλο δικαστικό μέτωπο ο Γιάννης Σταμούλης ζητάει την κατάσχεση περιουσίας του γερμανικού κράτους στην Ιταλία και για την ακρίβεια τη βίλα Βιγκόνι, στη Φλωρεντία, καθώς η Ιταλία έχει στο παρελθόν αποδεχθεί παρόμοιες αγωγές Ιταλών πολιτών. Έτσι ακολουθεί ένας δεύτερος δικαστικός γύρος που διαρκεί τέσσερα χρόνια μέχρι τον Νοέμβριο του 2008 να κηρυχθεί  εκτελεστή η απόφαση της Λιβαδειάς στην Ιταλία.

Το Γερμανικό Δημόσιο προσφεύγει τότε στο Πρωτοδικείο Φλωρεντίας για να ακυρώσει την κατάσχεση αλλά το δικαστήριο απορρίπτει την προσφυγή του, με το Εφετείο της Φλωρεντίας να την απορρίπτει επίσης σε δεύτερο βαθμό.  Στη συνέχεια και ο ιταλικός Άρειος Πάγος κρίνει ότι η κατάσχεση είναι νόμιμη, με αποτέλεσμα η Γερμανία να προσφύγει το 2009 στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Το Δικαστήριο τάσσεται κατά των θετικών αποφάσεων ιταλικών δικαστηρίων σχετικά με τη διεκδίκηση αποζημιώσεων για την περίπτωση του Διστόμου. Το βασικό νομικό διακύβευμα της δίκης αφορούσε το δικαίωμα στην ετεροδικία, δηλαδή το δικαίωμα της Γερμανίας να μην δικάζεται ως κράτος από δικαστήρια άλλων χωρών και επομένως να μην αναγνωρίζει τις αποφάσεις ξένων δικαστηρίων, όταν αυτά κρίνουν ότι η Γερμανία θα πρέπει να πληρώσει για τις θηριωδίες των ναζιστικών στρατευμάτων κατοχής κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης τα ιταλικά δικαστήρια παραβίασαν το δικαίωμα ετεροδικίας της Γερμανίας, εγκρίνοντας κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων του γερμανικού δημοσίου για να αποζημιώσουν τις οικογένειες των θυμάτων του ναζισμού στην Ιταλία, αλλά και του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς, που επικυρώθηκε από τον Άρειο Πάγο και επιδίκασε αποζημίωση στα θύματα του Διστόμου.

«Το Δικαστήριο θεωρεί ότι η άρνηση των ιταλικών δικαστηρίων να αναγνωρίσουν την ασυλία συνιστά παράβαση των υποχρεώσεών τους απέναντι στο γερμανικό κράτος» ήταν η ανακοίνωση του προέδρου του Δικαστηρίου  Χισάσι Οουάντα, κατά την ανάγνωση της απόφασης σε δημόσια συνεδρίαση στο Μέγαρο της Ειρήνης στη Χάγη. Ο ίδιος ωστ'οσο είχε τότε εκφράσει την έκπληξη και τη λύπη του για το γεγονός ότι η γερμανική κυβέρνηση αρνείται τις αποζημιώσεις και είχε καλέσει τις δύο πλευρές να διευθετήσουν το θέμα σε διμερείς διαπραγματεύσεις, διαπραγματεύσεις που από ότι έδειξε η μετέπειτα ιστορία δεν έγιναν ποτέ στα αλήθεια. Θέση για την απόφαση είχε πάρει τότε και η Διεθνής Αμνηστία η οποία σε ανακοίνωση της είχε κάνει λόγο για «μεγάλη οπισθοδρόμηση για την διεθνή προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», συμπληρώνοντας ότι «η ετεροδικία τίθεται υπεράνω των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

«Δυστυχώς μετά την έκδοση της απόφασης της Χάγης επικράτησε η άποψη ότι η υπόθεση του Διστόμου χάθηκε, πράγμα που είναι απολύτως ανακριβές», θα σχολιάσει στο tvxs.gr η Χριστίνα Σταμούλη, που κρατά το νομικό φάκελο της υπόθεσης Δίστομο και είναι και η ίδια μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα. Όπως εξηγεί: «Καταρχήν στη Χάγη η Ελλάδα παρενέβη ως μη διάδικος. Αυτό σημαίνει ότι η απόφαση της Χάγης δε δεσμεύει την Ελλάδα. Και δεύτερο και πιο σημαντικό ίσως για την ουσία της υποθέσεως είναι ότι η απόφαση της Χάγης έκρινε τρία θετικά σημεία κι ένα αρνητικό». «Τα τρία θετικά είναι ότι αναγνώρισε την πολιτειακή συνέχεια της σημερινής ενωμένης Γερμανίας, ότι οι πράξεις που έλαβαν χώρα στην Ελλάδα κατά την περίοδο 1940-1941 είναι εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και τρίτον -που από εδώ πηγάζει και η παρεξήγηση ότι η υπόθεση χάθηκε- ότι αυτού του είδους οι αποζημιώσεις τις οποίες αναγνώρισε ότι οφείλει η Γερμανία δεν κρίνονται ενώπιον δικαστηρίων αλλά πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο διακρατικών διαπραγματεύσεων και συμφωνιών. Έτσι λοιπόν ουσιαστικά η Χάγη πήγε να κλείσει την πόρτα των δικαστικών διεκδικήσεων. Μόνο όμως ενώπιον των ιταλικών δικαστηρίων τα οποία δεσμεύσει η απόφαση», θα πει.

Οι υπουργοί Δικαιοσύνης που ποτέ δεν υπέγραψαν

«Η απόφαση του Αρείου Πάγου παραμένει εκτελεστή και προσωπικά είμαι έτοιμος να δώσω την άδεια για την εκτέλεσή της», δήλωσε ο υπουργός Δικαιοσύνης Νίκος Παρασκευόπουλος στην ειδική συνεδρίαση της Βουλής για τις γερμανικές αποζημιώσεις, φέρνοντας ξανά στο προσκήνιο μια υπόθεση-σταθμό νομικών και ιστορικών διεκδικήσεων που έχει παγώσει εδώ και 15 χρόνια. Πρόκειται για την πρώτη φορά στα αλήθεια που η Ελλάδα εμφανίζεται αποφασισμένη να αξιοποιήσει το δεδικασμένο του Διστόμου, που η ίδια στο παρελθόν αποδόμησε, παρεμποδίζοντας την εκτέλεσή του.

Το ζήτημα της αποζημίωσης των θυμάτων του Διστόμου έχει διαχρονικά αντιμετωπιστεί όχι ως νομικό αλλά ως πολιτικό ζήτημα. Η απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου για το Δίστομο, που με συντριπτική πλειοψηφία δέχθηκε ότι η Γερμανία δεν καλύπτεται από το προνόμιο της ετεροδικίας δεν στάθηκε αρκετή το 2001 να αποσπάσει την υπογραφή του τότε υπουργού Δικαιοσύνης Μιχάλη Σταθόπουλου για συντηρητική δήμευση περιουσιακών στοιχείων του γερμανικού κράτους επί ελληνικού εδάφους.

Το ρεπορτάζ της εποχής έκανε λόγο για την τότε «ευρωπαϊκή» συγκυρία της ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ, επί κυβέρνησης Σημίτη, που αποτέλεσε αποτρεπτικό παράγοντα για τον υπουργό να ανοίξει μέτωπο με το Βερολίνο. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Μιχάλης Σταθόπουλος υπό την πίεση των θυμάτων εξέφρασε τότε την πρόθεση του στον πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη να υπογράψει την εκτέλεση της απόφασης του Πρωτοδικείου της Λιβαδειάς, δίνοντας μάλιστα το περιθώριο των 45 ημερών στον τότε πρωθυπουργό ώστε να υπάρξει πολιτική διαβούλευση για το θέμα. Ο Μιχάλης Σταθόπουλος τότε αντικαταστάθηκε αιφνιδίως από τον Φίλιππο Πετσάλνικο, αν και η πρόσφατη επιτυχία του να επιβάλλει την απόσυρση από τις ταυτότητες της αναγραφής του θρησκεύματος παρά τις αντιδράσεις, τον είχαν καταστήσει έναν επιτυχημένο υπουργό για τον οποίο δεν συνέτρεχαν λόγοι αντικατάστασης.  Σημειώνεται ότι ο Φίλιππος Πετσάλνικος, σπούδασε Νομικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και συνέχισε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Βόννης για το οποίο εργάστηκε και ως επιστημονικός συνεργάτης. Στη Γερμανία ήταν όπου γνώρισε και τη Γερμανίδα σύζυγο του...

Το ζήτημα της υπογραφής του υπουργού Δικαιοσύνης προς αποκατάσταση των θυμάτων του Διστόμου τέθηκε εκ νέου με τη μορφή ερωτήσεων στη Βουλή και σε μετέπειτα υπουργούς Δικαιοσύνης. Στον αγώνα για την δικαίωση των θυμάτων του Διστόμου πρωτοστατεί μέσα από τον ΣΥΡΙΖΑ μαζί με τον πρόεδρο του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα Μανώλη Γλέζο, ο καταγόμενος από το Δίστομο, βουλευτής Βοιωτίας Γιάννης Σταθάς. Ο κ. Σταθάς έθεσε το ζήτημα τόσο στην προηγούμενη κυβέρνηση με επαναλαμβανόμενες ερωτήσεις του προς τους αρμόδιους κατά την τελευταία τριετία, επανέφερε όμως το ζήτημα απευθύνοντας επιστολές και προς τους αρμόδιους της παρούσας κυβέρνησης.

Τον Φεβρουάριο του 2013 ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Αντώνης Ρουπακιώτης, απαντώντας σε σχετική επίκαιρη ερώτηση του Γιάννη Σταθά σχετικά με τη διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων για τη σφαγή στο Δίστομο και παρουσία επιζώντων της σφαγής στη Βουλή, είχε δηλώσει ότι «χρεώνεται ο ίδιος προσωπικά να μείνει το θέμα ανοικτό». Είχε επίσης σημειώσει ότι πρέπει να εκτελεστεί η απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου η οποία επικύρωσε την απόφαση του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς για τη συντηρητική κατάσχεση γερμανικής περιουσίας στην Ελλάδα, τονίζοντας ότι «δεν σημαίνει πως η υποχρέωση της Γερμανίας να καταβάλει αυτές τις αποζημιώσεις είναι πέραν των ορίων της νομιμότητας. Κάθε άλλο μάλιστα. Είναι ιστορικό της χρέος». Το ζήτημα έμεινε σε επίπεδο συζήτησης στη Βουλή χωρίς να δοθεί συνέχεια.

Κάθετα αντίθετος στο ενδεχόμενο να δώσει άδεια ώστε να εκτελεστεί κατά του γερμανικού δημοσίου η απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου για το Δίστομο, εμφανίσθηκε ο μετέπειτα υπουργός Δικαιοσύνης Χαράλαμπος Αθανασίου απαντώντας στη Βουλή σε ερώτηση του τότε βουλευτή των Ανεξάρτητων Ελλήνων Βασίλη Καπερνάρου. Παρέμβαση είχε κάνει τότε και ο Μανώλης Γλέζος από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ ζητώντας «εφαρμογή της δικαιοσύνης».

Ο κ. Αθανασίου είχε επικαλεστεί τότε τα προβλήματα που θα δημιουργούσε στις ελληνογερμανικές σχέσεις η αναγκαστική εκτέλεση κατά του γερμανικού δημοσίου και έκανε λόγο για πολιτικό θέμα. Η παροχή άδειας αναγκαστικής εκτέλεσης «άπτεται μίας γενικότερης πολιτικής», είχε πει εκτιμώντας ότι ενδεχόμενη υπογραφή από πλευράς του θα αποτελούσε «αποσπασματική κίνηση που θα όξυνε τις σχέσεις χωρίς να δίνεται οριστική λύση στο ζήτημα».

«Ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Χαράλαμπος Αθανασίου με τις δηλώσεις του εκτέλεσε ηθικά για δεύτερη φορά τα θύματα του Διστόμου», ήταν το δηκτικό σχόλιο του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα για το νέο τείχος που η Ελλάδα ύψωσε από μόνη της για το ζήτημα.

Ο Νίκος Παρασκευόπουλος δεν είναι η πρώτη φορά που άνοιξε το θέμα της δήμευσης γερμανικής περιουσίας. Τόσο ο Αλέξης Τσίπρας όσο και ο ίδιος είχε δώσει στίγμα προθέσεων πριν από έναν μήνα, επίσης στη Βουλή στη συζήτηση για τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης. «Θα υπάρξουν διεκδικήσεις των κατοχικών δανείων και των αποζημιώσεων με την εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων», είχε πει τότε. Λίγες μόλις μέρες μετά τις εκλογές, στις 6 Φεβρουαρίου, ο Γιάνης Σταθάς σε επιστολή του προς τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, με κοινούς αποδέκτες την Ζωή Κωνσταντοπούλου, τον Πάνο Καμμένο, τον Νίκο Κοτζιά και τον Νίκο Παρασκευόπουλο, ο Διστομίτης βουλευτής επανέφερε το ζήτημα στην επικαιρότητα ζητώντας την εκτέλεση της δικαστικής απόφασης που δικαιώνει τα θύματα του Διστόμου. Στις 27 Φεβρουαρίου του 2015 σε επιστολή του προς την πρόεδρο της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου, ο Γιάννης Σταθάς ζήτησε τη επανασύσταση της Διακομματικής Επιτροπής για τη Διεκδίκηση των Γερμανικών Αποζημιώσεων, τονίζοντας ότι αποτελεί ηθικό και ιστορικό καθήκον η συνέχεια της αποστολής της.

Ο Νίκος Παρασκευόπουλος σημείωσε ότι «περιμένει τον κατάλληλο χρόνο, τη στάθμιση των εθνικών, νομικών και πολιτικών ζητημάτων» για την εκτέλεση της απόφασης που δικαιώνει τα θύματα του Διστόμου. Επεσήμανε ωστόσο ότι ο «χρόνος εκτέλεσης της διαδικασίας» θα εξαρτηθεί από νομικά πολύπλοκα ζητήματα αλλά και από την «πολιτική διαπραγμάτευση» που θα επιχειρήσει η κυβέρνηση.

«Το γεγονός ότι ο υπουργός Δικαιοσύνης εμφανίστηκε θετικός να υπογράψει τη δήμευση γερμανικής περιουσίας για την αποζημίωση των θυμάτων του Διστόμου είναι ένα πολύ θετικό πρώτο βήμα. Πρόκειται για μία δήλωση που με ικανοποιεί τόσο ως βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ αλλά πρώτα από όλα ως Διστομίτη. Περιμένουμε όμως να μπει και η υπογραφή επίσημα», σχολίασε στο tvxs.gr ο Γιάννης Σταθάς.

«Πρόκειται για μία πολύ σημαντική εξέλιξη, την οποία και χαιρετίζουμε. Όλα δείχνουν ότι η κυβέρνηση, σε πλήρη συμφωνία με τη ρητή εντολή του ελληνικού λαού αλλά και με τις δεσμεύσεις του πρωθυπουργού και του υπουργού Δικαιοσύνης κατά τις προγραμματικές δηλώσεις στη Βουλή, προχωρά στις απαιτούμενες ενέργειες για την εκπλήρωση από τη Γερμανία του ισχυρά τεκμηριωμένου και απαράγραπτου υπέρτατου ηθικού και ιστορικού της χρέους προς την Ελλάδα. Η πρωτοβουλία της Προέδρου της Βουλής να αναβαθμίσει την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Διεκδίκησης αποτελεί επίσης πολύ θετική ενέργεια και την συγχαίρουμε για αυτό. Σε κάθε περίπτωση, το ζήτημα της ανάδειξης της ιστορικής μνήμης και της απόδοσης δικαιοσύνης δεν περιορίζεται σε διμερές επίπεδο, αλλά είναι ένα ζήτημα ευρωπαϊκό και οικουμενικό», δηλώνει στο tvxs.gr το μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, Αριστομένης Συγγελάκης.

«Η κυβέρνηση οφείλει να προχωρήσει μεθοδικά και αποφασιστικά στη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών, χωρίς παλινωδίες και δεύτερες σκέψεις, καθώς έχει στο ζήτημα αυτό την ομόθυμη στήριξη όλων των πτερύγων της Βουλής και, κυρίως, την καθολική υποστήριξη του ελληνικού λαού. Ελπίζουμε ότι η ιστορική αναμφίβολα, συνεδρίαση θα είναι η απαρχή θετικών εξελίξεων που θα οδηγήσουν στη δικαίωση της θυσίας του ελληνικού λαού κατά την περίοδο της Κατοχής. Θεωρούμε επίσης ότι η δημοκρατική Γερμανία οφείλει να αρπάξει την ευκαιρία που της προσφέρεται για να αποδείξει ότι έχει τη βούληση να κλείσει οριστικά το μαύρο κεφάλαιο της χιτλερικής περιόδου και τις προϋποθέσεις να ηγηθεί της Ευρώπης», θα συμπληρώσει.

Μια απόφαση που στέλνει πολλαπλά μηνύματα

«Το ζήτημα της αποζημίωσης των θυμάτων των ελληνικών Ολοκαυτωμάτων αποτελεί πρωτίστως ηθικό ζήτημα», υπογραμμίζει ο Γιάννης Σταθάς. «Ακόμα και ολόκληρο το χρυσάφι του κόσμου να δοθεί στους επιζώντες και στους συγγενείς των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας, οι χαμένες ανθρώπινες ζωές δεν ξεπληρώνονται», θα πει στο tvxs.gr.

«Τονίζουμε για άλλη μια φορά ότι με την απόδοση δικαιοσύνης θα σταλεί παράλληλα ένα ισχυρό μήνυμα αποτροπής στους όψιμους ζηλωτές του ναζισμού στην Ελλάδα, τη Γερμανία και όλη την Ευρώπη ότι όσα χρόνια κι αν περάσουν θα έρθει κάποια στιγμή η ώρα που θα κληθούν να πληρώσουν για τα εγκλήματα τους. Και αυτό αποτελεί ένα ισχυρό διάβημα υπέρ της Δημοκρατίας και της ειρηνικής συμβίωσης των λαών», θα σχολιάσει από την πλευρά του ο Αριστομένης Συγγελάκης.

«Θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι το σύνθημά μας, σύνθημα που ενώνει τους Έλληνες και τους Γερμανούς δημοκράτες, είναι "Διεκδίκηση! Όχι εκδίκηση". Εμείς, οι απόγονοι των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας στην Ελλάδα, επιθυμούμε με όλη τη δύναμη της ψυχής μας κι εργαζόμαστε για τη φιλία και τη συνεργασία με τη Γερμανία και τον γερμανικό λαό, πιστεύουμε ακράδαντα ωστόσο ότι οι σχέσεις των δύο λαών πρέπει να έχουν ως θεμέλια την ειλικρίνεια, την ισότητα και τη δικαιοσύνη», λέει. «Η ώρα που θα καρποφορήσουν οι αγώνες δεκαετιών, οι αγώνες του Μανώλη Γλέζου, του Γιάννη Σταμούλη, του Ευάγγελου Μαχαίρα και των άλλων, σπουδαίων, αγωνιστών της Εθνικής μας Αντίστασης και του κινήματος διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών πλησιάζει! Αγωνιζόμαστε, αισιοδοξούμε, επαγρυπνούμε!», τονίζει ο Αριστομένης Συγγελάκης.

Όπως επισημαίνει ο Γιάννης Σταθάς, η Ελλάδα κατά τη διεκδίκηση της ηθικής και υλικής αποζημίωσης  των θυμάτων του ναζισμού δε στρέφεται σε καμία περίπτωση κατά του γερμανικού λαού. Σε αυτό το πλαίσιο, την προηγούμενη εβδομάδα ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ είχε συνάντηση με βουλευτές του Die Linke, οι οποίοι τον διαβεβαίωσαν ότι θα σταθούν στο πλευρό της ελληνικής κυβέρνησης στον αγώνα διεκδίκησης των πολεμικών αποζημιώσεων όπως και του κατοχικού δανείου. Όπως λέει ο Διστομίτης βουλευτής τα στελέχη της γερμανικής Αριστεράς τον ενημέρωσαν ότι περιμένουν το πόρισμα της ελληνικής επιτροπής για το ακριβές ποσό των γερμανικών οφειλών προκειμένου να ξεκινήσουν τις διαδικασίες από την δική τους πλευρά σε εσωτερικό κοινοβουλευτικό επίπεδο. Ο Γιάννης Σταθάς τονίζει επίσης πως σην Γερμανία δεν είναι μόνο το Die Linke που στηρίζει τις ελληνικές αξιώσεις αλλά και απλός κόσμος που συμμετέχει σε αντιφασιστικές ομάδες αλλά και συνδικάτα, αλλά και μεμονωμένοι πολίτες που αναγνωρίζουν το ηθικό δίκαιο των ελληνικών αξιώσεων.

Τέλος, απάντηση στην εκδοχή που θέλει την κυβέρνηση να προχωράει στην επίσημη δήλωση ότι προτίθεται να υπογράψει τη δήμευση γερμανικής περιουσίας επί ελληνικού εδάφους προκειμένου να αποζημιωθούν τα θύματα της σφαγής του Διστόμου με στόχο να ασκήσει πολιτικές πιέσεις εν μέσω διαπραγματεύσεων με τους Ευρωπαίους εταίρους, δίνει ο Αριστομένης Συγγελάκης. «Δεν θα πρέπει να εκπλήσσονται κάποιοι κύκλοι για το γεγονός ότι τίθεται τώρα το ζήτημα  από την κυβέρνηση. Οφείλουν να γνωρίζουν ότι πρόκειται για μία διαχρονική και ιστορικής σημασίας απαίτηση των θυμάτων της Κατοχής αλλά και συνολικά του ελληνικού λαού. Ένα ανεκπλήρωτο χρέος και ένας ιερός αγώνας που δεν προσφέρεται για "παρεξηγήσεις", ούτε επιδέχεται συμψηφισμούς!», σημειώνει.

«Οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, οι Ενώσεις Θυμάτων και το κίνημα διεκδίκησης στο σύνολό του αγωνίζονται με πείσμα για δεκαετίες διεκδικώντας δικαιοσύνη. Στα πέτρινα χρόνια της αδιαφορίας των ΜΜΕ με πίστη, αγώνα και υπομονή, κράτησαν ζωντανή τη φλόγα της ελπίδας. Είναι λοιπόν προσβλητικό και παντελώς αβάσιμο να λέγεται από κάποιες φωνές στη Γερμανία ότι πρόκειται για όψιμη επιδίωξη λόγω πολιτικών συγκυριών. Αντίθετα, η Γερμανική κυβέρνηςη πρέπει να θυμηθεί τις διακηρύξεις της περί ηθικής, συνέπειας και αμοιβαιότητας, που πρέπει να χαρακτηρίζει τη συμπεριφορά των κρατών και πολύ περισσότερο των εταίρων. Ο αγώνας μας συνεχίζεται μέχρι τη δικαίωσή μας!», θα καταλήξει.

Ελένη Μπέλλου

Πηγή