Αναζητώντας νεο αρχηγό...

Του Γιάννη Παντελάκη

Για τα στελέχη και τους σταθερούς Νεοδημοκράτες, στην πλειονότητά τους τουλάχιστον, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής (ο ιδρυτής), είναι κάτι σαν τον Μαχάτμα Γκάντι για τους Ινδούς! Ομνύουν πίστη στo όνoμά του και σε όσα αυτός συμβολίζει. Και αυτό εχει διαχρονικό χαρακτήρα. Είναι τέτοια η προσήλωση στο πρόσωπο και οσα αυτό σηματοδοτούσε για τα μεταπολιτευτικά χρόνια, που οι ανάγκες των σημερινών καιρών και όσα αυτές φέρνουν δεν σημαίνουν πολλά. Ακόμα και αν έχουν αλλάξει οι εποχές και είναι απαραίτητες οι προσαρμογές σ αυτές. Οι διάδοχοι του Καραμανλή πρέπει να είναι «Καραμανλικοί», δεν χωράνε ξένοι στο κόμμα, έστω και αν αυτοί μπορούν πιο εύκολα να φέρουν το κόμμα στην εξουσία.

Η λογική αυτή ακολουθήθηκε σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις εκείνες που η ΝΔ χρειάστηκε να αλλάξει αρχηγό. Με μια εξαίρεση, τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, τον οποίο αναγκάστηκαν να αποδεχτούν, παρ' ότι προερχόταν πολιτικά από έναν διαφορετικό πολιτικό χώρο (θεωρείτο ξένος παρ' ότι είχε ενταχθεί στη ΝΔ μετά απο πρωτοβουλία του ιδρυτή τους). Ο Μητσοτάκης ήταν ο μοναδικός την εποχή εκείνη (δεκαετία 1980-90) που θεωρείτο ικανός αντίπαλος του Ανδρέα Παπανδρέου και θα μπορούσε να τους φέρει στην εξουσία. Οπως και το έκανε (1990-93).

Ενδεικτικό της Καραμανλικής προσήλωσης αυτού του κόμματος εόναι πως όταν κλήθηκαν τα στελέχη του να επιλέξουν μεταξύ της Ντόρας Μπακογιάννη και του Αντώνη Σαμαρά, επέλεξαν τον δεύτερο ως γνησιότερο εκφραστή του «Καραμανλισμού», παρ' ότι ο πρώην πρωθυπουργός γκρέμισε την κυβέρνηση της ΝΔ (1993), δημιούργησε ενα δικό του αντίπαλο της ΝΔ κόμμα (Πολιτική Ανοιξη) και πορεύτηκε μόνος του.

Μάλλον αυτό ειναι και το κυρίαρχο ή ενα απο τα σημαντικά πρόβλημα της Νέας Δημοκρατίας, η οποία αυτήν την εποχή αναζητεί νέο αρχηγό. Ζουν με ιδεολογήματα, αβάσιμα στις ημέρες μας. Τα στελέχη της δεν αξιολογούν την προτεραιότητα αυτή με βάσει τη σημερινή εποχή, τις ιδιαιτερότητές της και τις αναγκες της. Αλλα αναζητούν εκείνον που θα θεωρηθεί μεν ως ο καταλληλότερος για να τους ξαναφέρει στην εξουσία, αλλα παράλληλα θα προσεγγίζει απαραίτητα (έστω σε θεωρητικό

επίπεδο) αυτό που ακόμα ονομάζουν «Καραμανλισμό».

Με βάσει αυτήν την αναγκαιότητά τους, αποψή μου είναι πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έχει πολλές πιθανότητες να εκλεγεί αρχηγός της ΝΔ. Όχι μόνο λόγω του ελλείμματος που προαναφέραμε (δεν είναι «Καραμανλικός»), αλλά και γι' αυτό. Ενδεχομένως κυρίως γι' αυτό, αν και υπάρχουν επιπλέον λόγοι. Ο Κ.Μητσοτάκης, άλλωστε, δεν έχει τα χαρακτηριστικά του πατέρα του, αλλά και δεν κινείται σε μια παράλληλη εποχή. Δεν τους δίνει, δηλαδή, καμμιά σχετική έστω βεβαιότητα ότι μπορεί να κερδίσει τις επόμενες εκλογές.

Άρα, απομένουν τρείς διεκδικητές, οι οποίοι ωστόσο δεν καταφέρνουν επίσης να «συγκινήσουν» πολιτικά, ούτε καν τους ίδιους τους Νεοδημοκράτες. Λόγος ξύλινος, άχρωμος και μέτριος. Παρουσίες που δεν στέκονται στις ανάγκες των καιρών για ενα συντηρητικό κόμμα. Το οποίο θα έπρεπε λογικά (λόγω της κυριαρχίας του οικονομικού μοντέλου που κυριαρχεί στην Ευρώπη) να έχει το συγκριτικό πλεονέκτημα. Αλλά δεν το έχει, είναι φανερό αυτό. Η ΝΔ είναι ένα πολιτικά γερασμένο κόμμα, ένα κόμμα με θολή ταυτότητα, ενα κόμμα που κουβαλάει πολλές αμαρτίες απο το κυβερνητικό παρελθόν του, ενα κόμμα μειωμένης αξιοπιστίας και, τέλος, ένα κόμμα που δεν δίνει προοπτική.

Είναι ενδεικτικό πως αυτό το κόμμα αδυνατεί να ορθώσει ενα σύχρονο λόγο και παράλληλα δεν μπορεί να γίνει ελκυστικό πολιτικά ακόμα και στους Νεοδημοκράτες, οι οποίοι δεν δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον γι' αυτήν την κορυφαία εσωκομματική διαδικασία. Δεν αναφέρομαι στο σύνολο της κοινωνίας, ενα μέρος της οποία είναι παντελώς αδιάφορο για το τι συμβαίνει σ' ένα κόμμα εξουσίας (έστω με μειωμένη επιρροή απ' ο,τι παλαιότερα), αλλά και σ' εκείνους που έχουν συνδέσει την προσωπική τους πορεία με αυτό το κόμμα. Είναι ενδεικτικό πως οι ίδιοι οι υποψήφιοι προσπαθούν ν' ανεβάσουν τους τόνους της μεταξύ τους αντιπαράθεσης, προκειμένου να γίνουν πιο ελκυστικοί και να υπάρξει μια αξιοπρεπής παρουσία ψηφοφόρων στις 22 Νοεμβρίου.

Πριν στη ΝΔ αναζητήσουν νέο αρχηγό, θα έπρεπε να συζητήσουν μεταξύ τους. Τι κόμμα θέλουν, τι έφταιξε και τους έφερε ως εδώ, γιατί έχασαν δύο συνεχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις, γιατί η πλειονότητα της κοινωνίας τους έχει γυρίσει την πλάτη, τι καινούργιο έχουν να προτείνουν. Και αν τα συζητούσαν αυτά, ας έβρισκαν και εκείνον που θα εκπροσωπούσε τη νέα τους ταυτότητα με τον καλύτερο τρόπο. Τώρα, το κάνουν αντίστροφα. Ψάχνουν αρχηγό, χωρίς να έχει προηγηθεί η αυτοκριτική και να έχει καταγραφεί η ανάγκη μιας νέας φυσιογνωμίας. Το κριτήριο πολλών ειναι «ποιος έχει τα χαρακτηριστικά του Τσίπρα, ώστε ως αντίπαλο “δέος” να το κερδίσει στις επόμενες εκλογές». Ένα παντελώς λάθος κριτήριο. Μέχρι τις επόμενες εκλογές, κανένας δεν θα θέλει να μοιάζει στον Τσίπρα.