Η κυβέρνηση σε αδιαθεσία

Εδώ και εβδομάδες έχουν φτάσει στο Μέγαρο Μαξίμου δημοσκοπήσεις που δείχνουν κυβερνητική φθορά και συλλογική απογοήτευση για την παράταση της ύφεσης και της λιτότητας.

Οι ίδιες μετρήσεις επιβεβαιώνουν ότι το πολιτικό κεφάλαιο του πρωθυπουργού παραμένει ισχυρό, ότι δηλαδή έχει μπροστά του πολλά χιλιόμετρα ακόμη, παρά τη συλλογική δυσθυμία για τη γενική εικόνα της κυβέρνησης. Με βάση και αυτά τα στοιχεία είχε ήδη κερδίσει έδαφος η ιδέα ενός σαρωτικού ανασχηματισμού μετά από την ψηφοφορία για το ασφαλιστικό (Ιανουάριο ή Φεβρουάριο) ώστε να σηματοδοτηθεί η επανεκκίνηση της προσπάθειας με νέους όρους και με θετική προοπτική την απομείωση του χρέους.

Η αναγκαστική απόσυρση του παράλληλου προγράμματος λόγω ενστάσεων των πιστωτών ήταν μια εξαιρετικά δυσάρεστη εξέλιξη για το Μέγαρο Μαξίμου όπου διαπιστώθηκε ότι οι εταίροι, παρά την επιθυμία τους να μην διασαλευτεί η πολιτική σταθερότητα, δεν πρόκειται να διευκολύνουν την κυβέρνηση στην προσπάθειά της να μεταδώσει ένα θετικό μήνυμα στην εξουθενωμένη από την υπεφορολόγηση και την πτώση βιοτικού επιπέδου κοινωνική πλειοψηφία. Οχι μόνο αυτό, αλλά την ίδια ώρα οι εταίροι ασκούν μεγάλη πίεση στην ελληνική πλευρά για το προσφυγικό, η διαχείριση του οποίου γίνεται με όλο και μεγαλύτερο εκνευρισμό.

Το βασικό σενάριο

Η κυβέρνηση εξακολουθεί να ελπίζει ότι αν περάσει χωρίς τραύματα τον κάβο του ασφαλιστικού η συνέχεια θα είναι πολύ πιο εύκολη και το καλοκαίρι θα υπάρχει μια εντελώς νέα κατάσταση με έναρξη του αναπτυξιακού κύκλου, επενδυτική δυναμική και ενίσχυση της απασχόλησης. Με άλλα λόγια πιστεύουν ότι αν βγει ο χειμώνας θα έχει κριθεί η πολιτική σταθερότητα μέχρι το 2019.

Για το λόγο αυτό, άλλωστε, δεν έχει γίνει κάποια σοβαρή προεργασία για την διεύρυνση της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, ούτε γίνεται προσπάθεια βελτίωσης των σχέσεων με τα κόμματα της φιλοευρωπαϊκής αντιπολίτευσης που, δυνητικά, θα συνεργάζονταν με τον ΣΥΡΙΖΑ για να μη γίνουν πρόωρες εκλογές. Κάπως έτσι αυτές οι συζητήσεις έχουν αναβληθεί για το νέο έτος, αφού απαντήσει το “κουαρτέτο” στην πρόταση Κατρούγκαλου για το ασφαλιστικό και αφού διαμορφωθεί χρονοδιάγραμμα για τις δύσκολες ψηφοφορίες (συνταξιοδοτικό, φορολόγηση αγροτών, κόκκινα στεγαστικά δάνεια) και την αξιολόγηση του προγράμματος που έχει ατύπως μετατεθεί για την άνοιξη.

Η συνοχή της συμπολίτευσης θα κριθεί είτε στην ψηφοφορία για το ασφαλιστικό είτε μετά την αξιολόγηση εφόσον τότε οι πιστωτές ζητήσουν νέα μέτρα. Και στη χειρότερη περίπτωση για τον ΣΥΡΙΖΑ, αν δηλαδή προκύψει θέμα συγκρότησης άλλης κυβέρνησης από την ίδια Βουλή, το κρίσιμο στοιχείο θα είναι οι όροι που θα τεθούν για τη σύνθεση αυτής της κυβέρνησης και ειδικά για την πρωθυπουργία. Οσο πιο ισχυρός πολιτικά είναι εκείνη τη στιγμή ο Α. Τσίπρας τόσο πιο μεγάλες θα είναι τα διαπραγματευτικές του δυνατότητες.

Ανακατατάξεις

Μέχρι τότε θα έχει ξεκαθαρίσει σε κάποιο βαθμό το πολιτικό τοπίο. Θα έχει φανεί αν η ΝΔ με τη νέα ηγεσία της πορεύεται ενωμένη ή όχι και αν έχει διάθεση συνεννόησης ή μόνο σύγκρουσης με τον ΣΥΡΙΖΑ. Ισως θα έχει καταλήξει κάπου το Ποτάμι στο εσωτερικό του οποίου υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις για τη στάση έναντι της κυβέρνησης. Για παράδειγμα, υπάρχουν απόψεις και υπέρ μιας εποικοδομητικής στάσης στην ασφαλιστική μεταρρύθμιση και για εκ προοιμίου άρνηση, ενώ ο Στ. Θεοδωράκης δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του έναντι βουλευτών και στελεχών. Και πιθανώς θα έχει φανεί πόσο ισχυρή είναι η επιρροή του Ευ. Βενιζέλου στο ΠΑΣΟΚ που το τελευταίο διάστημα ακολουθεί γραμμή σκληρής αντιπολίτευσης, ενώ αρχικά η Φ. Γεννηματά δεν έδειχνε την ίδια ένταση.

Τα σενάρια εργασίας είναι αρκετά και πολύ διαφορετικά μεταξύ τους: Είτε η κυβέρνηση θα πορευθεί με τη σημερινή της μορφή αγκομαχώντας μέχρι να βγει στο ξέφωτο μαζί με τη χώρα, είτε θα αλλάξει η σύνθεσή της λόγω διάρρηξης της συνοχής του ΣΥΡΙΖΑ με τη συμμετοχή ενός ή περισσότερων κομμάτων (ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι, Ενωση Κεντρώων), είτε θα συγκροτηθεί μεγάλος συνασπισμός (που μπορεί να φέρει διάσπαση της ΝΔ και δημιουργία νέου κόμματος), είτε θα σχηματιστεί οικουμενική κυβέρνηση με τον ίδιο ή άλλον πρωθυπουργό. Το ενδεχόμενο των εκλογών είναι υπαρκτό παρόλο που δεν έχει φανερούς υποστηρικτές αυτή τη στιγμή. Αν, πάντως, η λύση αναζητηθεί στις κάλπες, θα έχει αλλάξει στο μεταξύ (πιθανότατα) ο εκλογικός νόμος και επομένως ο πολιτικός χάρτης σε  ενεστώτα ή μέλλοντα χρόνο.

Πηγή