Το τίμημα της γαλλικής προστασίας

 

γράφει ο Δημήτρης Μηλάκας

 

Το ελληνογαλλικό φλερτ, το οποίο την περασμένη Τρίτη στο Παρίσι κατέληξε στην υπογραφή μιας Συμφωνίας Στρατηγικής Συνεργασίας, κατά πολύ ευρύτερης από τη συμφωνία για την απόκτηση γαλλικών φρεγατών, έχει μια ιστορία η οποία ξεκινά πριν από το 2018.

 

Παρά τη σύμπτωση συμφερόντων μεταξύ των δύο χωρών, το φλερτ δεν κατέληξε σε «σχέση» νωρίτερα για τρεις λόγους:

 

Οι ΗΠΑ δεν είχαν ξεκινήσει την απαγκίστρωσή τους από τη Μέση Ανατολή ώστε να επιτρέψουν την υλοποίηση των γαλλικών φιλοδοξιών για ευρύτερο περιφερειακό ρόλο στη Μεσόγειο.

Δεδομένου του αμερικανικού ενδιαφέροντος για την περιοχή, οι εξοπλισμοί των συμμαχικών χωρών, όπως της Ελλάδας, αποτελούσε «bonus» στην αμερικανική πολεμική βιομηχανία, το οποίο η Ουάσιγκτον είχε τον τρόπο να εξασφαλίσει.

Η Τουρκία του Ερντογάν δεν είχε γίνει ακόμη το ενοχλητικό «χαλίκι» στο παπούτσι της Γαλλίας.

Συζήτηση από το 2018

Πάντως οι ελληνογαλλικές συζητήσεις για εξοπλιστικό πρόγραμμα του ελληνικού πολεμικού ναυτικού είχαν ξεκινήσει πριν από το 2018, όπως είχε αποκαλύψει με μια «αφελή» δήλωση, τον Απρίλιο του 2018, ο τότε αναπληρωτής υπουργός Άμυνας του ΣΥΡΙΖΑ Φώτης Κουβέλης.

 

 

Είχε αποκαλύψει ότι μέχρι το καλοκαίρι η Ελλάδα θα είχε μισθώσει δύο γαλλικές φρεγάτες τύπου Fremm και θα προχωρούσε στην υλοποίηση μιας συμφωνίας με τη Γαλλία για την προμήθεια δύο ακόμη σύγχρονων φρεγατών τύπου Belh@rra, σαν αυτές που θα προμηθευτεί το Π.Ν. το 2025, όπως συμφώνησαν Μητσοτάκης και Μακρόν.

Τα εμπόδια που συνάντησε τότε, το 2018, η προώθηση της ελληνογαλλικής εξοπλιστικής συμφωνίας προήλθαν από την αμερικανική πίεση, η οποία εκδηλώθηκε και με τις αντιδράσεις του τότε υπουργού Άμυνας Πάνου Καμμένου, ο οποίος «πόνταρε» στο αμερικανικό «άλογο».

 

 

Τότε κορυφωνόταν και η ελληνοαμερικανική συζήτηση για τη συμφωνία για τις βάσεις. Πρόκειται για τη συμφωνία την οποία διαπραγματεύτηκε ο ΣΥΡΙΖΑ και υπέγραψε η Ν.Δ. όταν ανέλαβε την εξουσία και η οποία μετατρέπει το έδαφος της χώρας σε δυνάμει αμερικανική βάση. Αυτήν ακριβώς τη συμφωνία πρόκειται να ανανεώσει στις 14 Οκτωβρίου για πέντε χρόνια ο υπουργός εξωτερικών Νίκος Δένδιας κατά την επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον.

 

Αμοιβαία δέσμευση

Παρά τις παραχωρήσεις των ελληνικών κυβερνήσεων (ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ.) στους Αμερικανούς με τη συμφωνία για τις βάσεις, η Ουάσιγκτον αρνήθηκε την ανάληψη οποιασδήποτε υποχρέωσης ανάμειξης σε περίπτωση ξεσπάσματος ελληνοτουρκικής σύγκρουσης. Αυτό ήταν και το πρόσχημα των ελληνικών κυβερνήσεων για να επιθυμούν η εν λόγω συμφωνία να ανανεώνεται κάθε χρόνο και όχι ανά πενταετία όπως επιθυμούν οι ΗΠΑ.

  

 

Η επικείμενη ανανέωση της ελληνοαμερικανικής συμφωνίας για πέντε έτη μπορεί να πει κάποιος ότι αποτελεί το ελληνικό αντάλλαγμα στην Ουάσιγκτον, που «επέτρεψε» στην ελληνική κυβέρνηση να προσφέρει το εξοπλιστικό πρόγραμμα του πολεμικού ναυτικού στη Γαλλία, η οποία, στο πλαίσιο της ελληνογαλλικής στρατηγικής συνεργασίας που υπογράφτηκε, αναλαμβάνει βάρη που οι ΗΠΑ με επιμέλεια είχαν αρνηθεί.

 

Συγκεκριμένα, στο άρθρο 2 της εν λόγω ελληνογαλλικής συμφωνίας αναφέρεται:

«Τα μέρη (Ελλάδα και Γαλλία) παρέχουν το ένα στο άλλο βοήθεια και συνδρομή, με όλα τα κατάλληλα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, κι εφόσον υφίσταται ανάγκη με τη χρήση ένοπλης βίας, εάν διαπιστώσουν από κοινού ότι μία ένοπλη επίθεση λαμβάνει χώρα εναντίον της επικράτειας ενός από τα δύο, σύμφωνα με το Άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών».

 

 

Σύμφωνα με την ανάγνωση που κάνει η ελληνική πλευρά στο εν λόγω άρθρο, το Παρίσι δεσμεύεται να εμπλακεί στο πλευρό της Ελλάδας σε μια ενδεχόμενη ελληνοτουρκική σύγκρουση. Το ίδιο, ωστόσο, ισχύει και αντίστροφα…

 

Οι ΗΠΑ πάνε… Κίνα

Για να εξελιχθεί σε «γάμο» το ελληνογαλλικό φλερτ ήταν απαραίτητο να αρχίσει να υλοποιείται η αμερικανική απαγκίστρωση από την περιοχή και η επικέντρωση του αμερικανικού ενδιαφέροντος στη Νότια Σινική Θάλασσα και την Κίνα.

 

 

Οι Αμερικανοί προφανώς δεν αποχωρούν άτακτα από την περιοχή. Με την ελληνοαμερικανική συμφωνία για τις βάσεις έχουν τη δυνατότητα να αναδιπλωθούν και να μεταφέρουν σταδιακά από την «εχθρική» Τουρκία κρίσιμο ανθρώπινο δυναμικό και υποδομές σε καίρια σημεία (Κρήτη, Πελοπόννησο, Θεσσαλία, Θράκη) του ελληνικού εδάφους, εξασφαλίζοντας τον έλεγχο στρατηγικών τους αντιπάλων, όπως η Ρωσία.

 

 

Κομβικό σημείο, το οποίο έδωσε το σύνθημα για την αμερικανική αναδίπλωση και τις ανακατατάξεις στην περιοχή, όπως αυτές που περιγράφονται στην ελληνογαλλική στρατηγική συμφωνία, ήταν η αιφνίδια ανακοίνωση της Ουάσιγκτον για τη στρατηγική συμφωνία που σύναψε με Βρετανία και Αυστραλία (AUKUS).

 

 

H AUKUS (η οποία εκτός των άλλων κόστισε στη γαλλική πολεμική βιομηχανία πάνω από 50 δισ. με την ακύρωση συμβολαίων από την Αυστραλία για την προμήθεια 12 συμβατικών υποβρυχίων) περιγράφει την αμερικανική επιλογή να «αναθέσει έργο» επόπτευσης της περιοχής σε μια περιφερειακή δύναμη – τη Γαλλία – που είναι διατεθειμένη να το αναλάβει.

 

Ένα μεγάλο όφελος και δύο “σκιές”

Κοιτάζοντας αυτό το μεγάλο παιχνίδι θα πρέπει να επισημανθεί ότι η Ελλάδα:

 

Εξασφαλίζει (το 2025) το καθ’ ομολογία των ειδικών πληρέστερο πολεμικό πλοίο, που μαζί με τα επίσης γαλλικά αεροσκάφη Rafale αποκαθιστούν σε μεγάλο βαθμό την ισορροπία στο ελληνοτουρκικό ισοζύγιο ισχύος

Ανακουφίζεται από τη σαφή δέσμευση εμπλοκής σε ελληνοτουρκική σύγκρουση που αναλαμβάνουν οι Γάλλοι.

Εκτός αυτών των δύο προφανών θετικών εξελίξεων που αναφέραμε πιο πάνω, υπάρχουν και κάποιες διόλου ασήμαντες σκιές:

● Η συμφωνία για τα εξοπλιστικά του πολεμικού ναυτικού (με τις Belh@rra) όπως και αυτή της πολεμικής αεροπορίας (με τα Rafale) δεν προσθέτει το παραμικρό στην προσπάθεια ανάπτυξης εγχώριας πολεμικής βιομηχανίας, γεγονός που διαιωνίζει την ομηρεία στους προμηθευτές.

● Η χώρα, εκτός από γη και ύδωρ που έδωσε στους Αμερικανούς με τη συμφωνία για τις βάσεις που διαπραγματεύθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ και υπέγραψε η Ν.Δ., δένεται με ενυπόγραφη δέσμευση συνδρομής πίσω και από το άρμα των γαλλικών γεωπολιτικών φιλοδοξιών, οι οποίες, εκτός της Μεσογείου, εκτείνονται με εμπλοκές και στην αφρικανική ήπειρο.

● Παρά τη μελλοντική ενίσχυση πολεμικού ναυτικού και αεροπορίας με αξιόπιστα γαλλικά όπλα, η Ελλάδα αυτήν ακριβώς την περίοδο (μεσοδιάστημα), όπου το σύστημα ασφάλειας στην περιοχή αναζητά τη νέα του ισορροπία, παραμένει «γυμνή» μπροστά στην τουρκική απειλή και εξαρτημένη απόλυτα από την καλή θέληση των προστατών της (Αμερικάνων και Γάλλων), τους οποίους ήδη πληρώνει προκαταβολικά και πανάκριβα…

ΥΓ.: Δεν είναι δύσκολο να κατανοήσει κάποιος πόσο επικίνδυνο είναι ένα μεσοδιάστημα μέσα στο οποίο διαμορφώνεται μια νέα ισορροπία στο διεθνές σύστημα…