Bloomberg: Οι πιο «σπάταλοι» στον κόσμο; Όχι αυτοί που νομίζετε

Οι Δανοί είναι οι πιο χρεωμένοι στον κόσμο και παρόλ’ αυτά ετοιμάζονται να δανειστούν ακόμη περισσότερο καθώς η αγορά ακινήτων τους, διογκώνεται, σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg. Όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά, «οι συζητήσεις για την ευρωπαϊκή οικονομία συχνά οδηγούν σε στερεότυπα περί ολιγαρκούς Βορρά και απρόσεκτου Νότου», όμως «στην πραγματικότητα πολλά από τα στερεότυπα ισχύουν αντίστροφα» και εν τέλει δεν ισχύουν καθόλου.

«Μπορεί να έχετε την εντύπωση πως είναι η νότια Ευρώπη που θάβει τα παιδιά της κάτω από ένα βουνό χρέους. Και οι Αμερικάνοι που δεν μπορούν να θυμηθούν τι σημαίνει να ζεις από τους δικούς σου πόρους», αλλά τα πράγματα είναι διαφορετικά, αναφέρει ο Mark Gimein σε άρθρο του στο Bloomberg.

Σύμφωνα με την Frances Schwartzkopff, ρεπόρτερ  του Bloomberg στην Κοπεγχάγη, οι Δανοί έχτισαν αυτό το χρέος εν μέσω μιας φούσκας ακινήτων, την οποία ακολούθησε η κατάρρευση. Έτσι, τώρα πια πολλοί χρωστούν περισσότερα χρήματα από όσα αξίζουν τα σπίτια τους. Όμως, είναι διατεθειμένοι να ξανακάνουν τα ίδια. Η δανέζική «μνήμη δεν κρατάει απ’ άπειρον», παρατηρεί ένας οικονομολόγοςστο άρθρο της Schwartkopff. Και άπειρο εδώ μάλλον σημαίνει «>5 χρόνια», σχολιάζει Gimein στο δικό του άρθρο.

Το παραπάνω διάγραμμα στηρίχθηκε σε στοιχεία από την Eurostat για το χρέος των νοικοκυριών στην Ευρώπη (με την προσθήκη των ΗΠΑ για λόγους σύγκρισης). Η Δανία βρίσκεται στην κορυφή, με χρέος ύψους 267% επί του εισοδήματος. Δηλαδή, οι Δανοί έχουν περίπου το διπλάσιο χρέος, σε ό,τι αφορά το εισόδημά τους, σε σχέση με τους Ισπανούς και τέσσερις φορές μεγαλύτερο σε σχέση με τους Ιταλούς.«Τώρα δείτε αυτή τη λίστα. Από τις πρώτες έξι χώρες, μόνο η Ιρλανδία ταιριάζει στο στερεότυπο», τονίζει ο Gimein.

Σημειώνεται ότι αυτοί οι αριθμοί αφορούν το ιδιωτικό χρέος και όχι το εθνικό (δημόσιο) χρέος. Στο δημόσιο χρέος εμπλέκονται σειρά ετών πολύπλοκων (και συχνά λανθασμένων) κυβερνητικών αποφάσεων. Όμως και αυτό, επισημαίνει στο άρθρο του ο Gimein, δεν συμβαδίζει με αυτό που θα περιμέναμε –το δημόσιο χρέος της Ισπανίας είναι ελάχιστα υψηλότερο από εκείνο της Γερμανίας (ενώ τα υψηλότερα ποσοστά δημόσιου χρέους τα έχει η Ιαπωνία). Τα στοιχεία αυτά αφορούν τα οικογενειακά χρέη (ή χρέη νοικοκυριών). Και συνδέονται άμεσα με το ερώτημα εάν οι λαοί κάποιων χωρών είναι ή όχι περισσότερο απερίσκεπτοι με τα χρήματά τους.

Είναι σημαντικό να γίνουν γνωστά αυτά τα αριθμητικά στοιχεία διότι το χρέος αναπόφευκτα προβάλλεται ως ένα ηθικό ζήτημα, και είτε η συζήτηση αφορά τη διάσωση των ιδιοκτητών κατοικιών στις ΗΠΑ είτε τις ευρωπαϊκές οικονομίες, τείνει να παρασύρει σε αξιολογήσεις περί χαρακτήρα. Η ιδέα ότι οι χώρες με παραπαίουσες οικονομίες είναι γεμάτες από τεμπέληδες και ανεύθυνους προκαλεί συζητήσεις περί ευρωπαϊκών σχέσεων και σίγουρα πολιτικές συζητήσεις στη Γερμανία, την οικονομία βαρέων βαρών της Ευρώπης.

Η αρχή του άρθρου, αναφέρει ο Gimein, ακούστηκε σίγουρα αμείλικτη για τους Δανούς (έκανε λόγο για «σκανδαλώδη συμπεριφορά των σπάταλων Δανών»). Όμως, εξηγεί ο συντάκτης, όπως και όλα τα στερεότυπα -για την Ισπανία ή την Ελλάδα- δεν είναι δίκαιο. Υπάρχουν λόγοι για τους οποίους οι Σκανδιναβοί δανείζονται περισσότερο. Τα επιτόκια είναι χαμηλά, και έτσι μπορούν να αντέξουν ευκολότερα οικονομικά. Επίσης, οι Σκανδιναβοί δεν νιώθουν ότι πρέπει να αποταμιεύσουν σε τόσο μεγάλο βαθμό, γιατί δεν το έχουν τόσο ανάγκη. Έχουν ένα εξαιρετικά σχεδιασμένο κοινωνικό δίχτυ προστασία και σημαντικές παρακρατήσεις για τις συντάξεις τους. Το εθνικό Ταμείο συντάξεων της Δανίας προσφέρει συνεχόμενα άριστες αποδόσεις.

Πάρα ταύτα, το να βλέπουμε αυτά τα επίπεδα χρέους παρατασσόμενα το ένα δίπλα στο άλλο, παρατηρεί ο δημοσιογράφος του Bloomberg, μπορεί να θέσει υπό αμφισβήτηση τα εθνικά μας στερεότυπα. Η πραγματικότητα είναι ότι ο χαρακτήρας είναι σπάνια το κεντρικό θέμα. Το παραπάνω διάγραμμα είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα: Πολίτες κρατών με καλά ανεπτυγμένα τραπεζικά συστήματα συχνά έχουν μεγάλο χρέος ενώ πολίτες κρατών χωρίς ισχυρά τραπεζικά συστήματα, όπως η Ιταλία ή η Σλοβακία, έχουν λιγότερα χρέη, και συχνά με πολύ υψηλότερα επιτόκια δανεισμού.

Προς στιγμή, τα χειρότερα για την κρίση χρέους στην Ισπανία και την Ιταλία φαίνεται να έχουν περάσει, ενώ στη Δανία οι τράπεζες βρίσκονται σε μπελάδες.

Έτσι γυρίζει ο τροχός των Οικονομικών, καταλήγει ο Gimein: Ο χαρακτήρας είναι παντού ο ίδιος. Οι θεσμοί είναι που αποτυγχάνουν. Αυτό είναι ενδεχομένως ένα χρήσιμο αξίωμα για να θυμόμαστε, ειδικά για εκείνους που νομίζουν ότι η διεθνής βοήθεια είναι καλό να συνοδεύεται από χαιρεκακία.

^{Πηγή: Bloomberg
Απόδοση: Κατρίν Αλαμάνου - Tvxs}