Συναισθηματικά

Γιώργος Σταματόπουλος

Εντυπωσιάζει η έλλειψη ευαισθησίας που παρατηρείται σε πολλούς κατά τη σύναψη κοινωνικών σχέσεων και στη συνέχεια κατά την «ανάπτυξή» τους.

Η αγάπη λ.χ. έχει εξοριστεί από την κοινότητα, έχει εκτοπιστεί από την αγοραία λογική του κέρδους και των συμφερόντων, από τη λύσσα που καταλαμβάνει πολλούς στην προσπάθειά τους να επικρατήσουν στο μικρό τους περιβάλλον, με προοπτική να επεκτείνουν την «ισχύ» τους σ' ένα μεγαλύτερο, ακόμη και στο εθνικό.

Η αγάπη απαιτεί αμοιβαιότητα - και πού να βρεθεί; Ποιος βλέπει τον άλλο ισότιμα; Και ποιος δείχνει διάθεση να δώσει, να προσφέρει όταν είναι βέβαιος, σχεδόν, ότι δεν θα υπάρξει ανταπόκριση; Ποιος νοιάζεται, επίσης, για τους υπερήλικους, ποιος τους φροντίζει;

Η αγάπη, η φιλία και η ενασχόληση με τα κοινά αποτελούσαν κάποτε -τουλάχιστον έτσι θεωρούσε ο Αριστοτέλης- τον θεμέλιο λίθο της συνύπαρξης, του πολιτικού συστήματος. Σήμερα, οι έννοιες αυτές (αγάπη-φιλία) χλευάζονται ή και έχουν εκπαραθυρωθεί από το ενδιαίτημα του λεξιλογίου.

Οποιος τολμά και τις χρησιμοποιεί (δεν λέμε να προσπαθήσει να τις μεταδώσει ή βιώσει) αυτομάτως συγκαταλέγεται στους αλλότριους (αφελείς, ρομαντικούς λοξίες και δεν συμμαζεύεται). Χάνεται έτσι η ευκαιρία να βλέπουμε τη ζωή έξω από το υλικό της σώμα, εκεί π.χ. που σκιρτά και πάλλεται από την έκρηξη της συγκίνησης. Και τι προκαλεί τη συγκίνηση; Η φιλία και η αγάπη - τι άλλο;

Πολλοί βλέπουν στην αγάπη μια χριστιανικότητα και αμέσως, ως φιλελεύθεροι ή αριστεροί, της κλείνουν την πόρτα, την αγνοούν, ενίοτε προβαίνουν και σε απαξίωσή της, λοιδορώντας τήν -έτσι νομίζουν- αλυσιτέλεια αυτής ή ακόμα και την ανυπαρξία της!

Θα 'πρεπε να υποψιαστούν αυτοί οι αγέρωχοι ορθολογιστές ότι βάση της κοινωνίας στις δύσκολες στιγμές της ανθρωπότητας είναι η αγάπη, τα συναισθήματα και οι πράξεις αλληλεγγύης που επιδεικνύουν οι πάσχοντες ώστε να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο αφανισμού τους. Μπορεί να 'ναι λίγοι, ναι, αλλά επιμένουν κόντρα σε όλες τις μορφές εξουσίας, κόντρα στην εξουσία, εννοείται, που βρίσκεται παντού στο ζωικό βασίλειο.

Δεν είναι δυνατό σήμερα, που οι σχέσεις έχουν κατακερματιστεί και η εξουσία αποθρασύνεται να τάσσεται κάποιος με το μέρος της. Δεν ρέει αίμα στις φλέβες του;

Δεν συμπάσχει, δεν συμπονά; Πώς, διάολε, επικοινωνεί με τους ανθρώπους του στενού του κύκλου; Δεν πονάνε σ' αυτόν τον κύκλο, δεν ερωτεύονται, δεν γελάνε; Εχουν ξεχάσει τι είναι ο άνθρωπος; Μήπως -θα 'ταν φρίκη- δεν έμαθαν ποτέ τους πού θεμελιώνεται η ανθρωπινότητα, η συνύπαρξη;

Δεν είναι αδιανόητο να μην αντιλαμβανόμαστε τον εσωτερικό τάραχο, τήν ανάγκη για επαφή και ψυχική πληρότητα; Τι θα ήμασταν χωρίς αυτά; Οντα που διεκπεραιώνουν απλώς τον χρόνο τους βασιζόμενα στη λογική; Και; Εγκληματούν κατά της ζωής όσοι χρησιμοποιούν αποκλειστικά τη λογική στις κοινωνικές τους σχέσεις.

Τι θα ήταν η ζωή χωρίς τη μουσική, τον χορό, το γέλιο, το κλάμα, τον έρωτα, την αμοιβαιότητα; Οχι μόνο πλάνη, αλλά και ανυπόφορη, όπως ανυπόφοροι φαντάζουν στα μάτια των πολλών οι στυγνοί λογικοί του πολιτισμού ετούτου.

Δεν βλάπτει λίγη συμπάθεια, λίγο συναίσθημα, αντιθέτως νοηματοδοτεί - και συγκινεί, ομορφαίνει τις σχέσεις, τις κάνει πιο ανθρώπινες. Υπάρχουν αναρίθμητοι ήλιοι ευαισθησίας, στα σκοτάδια που ζούμε, έξω από κυριαρχίες και εξουσίες, αρκεί να τους ανακαλύψουμε. Δεν είναι εύκολο, αλλά...