Ο διχασμός του Αλέξη Τσίπρα

Ποιον θυμίζει εσχάτως ο Πρωθυπουργός; Τον Αντώνη Σαμαρά, που πάσχιζε να εφαρμόσει όλες τις μνημονιακές δεσμεύσεις και να βγει στο ξέφωτο; Ή τον «κουρασμένο» Κώστα Καραμανλή, που τα παράτησε;

                   

 Γιώργος Καρελιάς

Μέχρι πρότινος ήταν κοινή διαπίστωση. Αν μπορούσε ο Αλέξης Τσίπρας να παρομοιασθεί με κάποιον προκάτοχό του, αυτός θα ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου(προσοχή μιλάμε για παρομοίωση, όχι για σύγκριση, που θα ήταν παντελώς άστοχη, με βάση τον ιστορικό χρόνο, τα δεδομένα, τα πεπραγμένα κ.α). Προσπαθεί να τον μιμηθεί, χρησιμοποιεί συνθήματά του και πάει λέγοντας.

Εσχάτως, όμως, ο νυν Πρωθυπουργός εμφανίζει έναν ορατό διχασμό. Η μια πλευρά του παραπέμπει στον άμεσο προκάτοχό του Αντώνη Σαμαρά. Η άλλη στον Κώστα Καραμανλή.

Εδώ και μερικούς μήνες, ο κ. Τσίπρας εμφανίζεται αποφασισμένος να κάνει ό,τι δεν έκανε σε όλο το προηγούμενο διάστημα της θητείας του. Να κλείσει οπωσδήποτε την αξιολόγηση και, με όπλο αυτήν, να «υποχρεώσει» τους Ευρωπαίους να του δώσουν το «χαρτί» του χρέους. Με άλλα λόγια εμφανίζεται αποφασισμένος να ολοκληρώσει, με όποιο κόστος, τη μνημονιακή στροφή που έκανε το καλοκαίρι του 2015. Γι’ αυτό και οι διοχετευόμενες από το Μαξίμου πληροφορίες μιλούσαν για έναν «αποφασισμένο Τσίπρα». Γι’ αυτό και διοχετευόταν ότι η νέα υπουργός Εργασίας θα προχωρούσε στις αναγκαίες υποχωρήσεις (π.χ. στο θέμα των ομαδικών απολύσεων), ώστε να παραμεριστούν όλα τα εμπόδια της Τρόικας και να κλείσει η αξιολόγηση. Ταυτόχρονα η κυβερνητική προπαγάνδα αποθεώνει μέρα παρά μέρα το πρωτογενές πλεόνασμα, το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ χαρακτήριζε απάτη, όταν το ανακοίνωνε η προηγούμενη κυβέρνηση.

Με λίγα λόγια ο κ. Τσίπρας θυμίζει όλο και περισσότερο Αντώνη Σαμαρά, οικοδομώντας ένα αριστερό success story, το οποίο, όμως, είναι φτιαγμένο από τα ίδια υλικά: «Τηρούμε τις δεσμεύσεις μας, έχουμε πλεόνασμα, μας υπονομεύει η αντιπολίτευση». Και ο μεν Τσίπρας ως αντιπολίτευση υπονόμευσε, όντως, την προηγούμενη κυβέρνηση, σύροντας τη χώρα σε εκλογές, η δε σημερινή αντιπολίτευση (και όχι όλη) τη μόνη «υπονόμευση» που μπορεί να κάνει είναι να ζητάει εκλογές.

Κι ενώ η εικόνα αυτή παραπέμπει τρόπον τινά στο άσπονδο εχθρό του Αντώνη Σαμαρά, τις τελευταίες μέρες εμφανίστηκαν ορισμένα σημάδια που αρχίζουν να θυμίζουν Κώστα Καραμανλή. Είναι γεγονός ότι σ’ αυτό συνέτεινε η εικόνα του, η εν γένει στάση του, κατά την επίσκεψη Ομπάμα. Ενώ θα περίμενε κανείς ο κ. Τσίπρας να εκμεταλλευθεί στο έπακρο τη μοναδική ευκαιρία που παρουσιάστηκε στον Πρωθυπουργό μιας μικρής χώρας (και προσωπικά, δεν υπάρχουν πολλοί τόσο τυχεροί πρωθυπουργοί), εμφανίστηκε αμήχανος, δύσθυμος και κουρασμένος και έδωσε την εντύπωση ενός πολύ πιεσμένου ανθρώπου σε μια στιγμή σχεδόν αποθεωτική για τον ίδιο.

Επιπλέον, στην πρόσφατη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Τσίπρας έριξε νερό στο μύλο της εκλογολογίας με τη φράση «το ενδεχόμενο αποτυχίας των διαπραγματεύσεων και της δεύτερης αξιολόγησης ενδεχομένως να οδηγούσε και σε εκλογές». Οσο κι αν η πιθανότερη ερμηνεία είναι ότι το έκανε για να επιρρίψει τις ευθύνες στον Κυριάκο Μητσοτάκη, ταυτίζοντάς τον με τις σκληρότερες απαιτήσεις της Τρόικας, η αίσθηση που δημιουργείται είναι ότι ο κ. Τσίπρας αφήνει να αιωρείται και κάτι άλλο από αυτά που έλεγε μέχρι σήμερα.

Αν σ’ αυτά προστεθούν οι πρόσθετες δυσκολίες που έχει από ανοιχτά θέματα της εξωτερικής πολιτικής (Κυπριακό, απειλές Ερντογάν κ.α), αρχίζει να δημιουργείται η εντύπωση ότι ο κ. Τσίπρας έχει στο πίσω μέρος του κεφαλιού του το «μοντέλο Καραμανλή» του 2009. Δηλαδή, το στρίβειν δια των εκλογών. Πετάει έτσι όλες τις καυτές πατάτες στον διάδοχό του και ο ίδιος διασώζεται με μια «αξιοπρεπή» ήττα.

Βεβαίως, αυτό το ενδεχόμενο είναι το λιγότερο πιθανό. Διότι σημαίνει παράδοση της εξουσίας. Και επιβεβαίωση του εφιαλτικού για τον ίδιο και τον ΣΥΡΙΖΑ σεναρίου της «αριστερής παρένθεσης». Γι’ αυτό και θα προσπαθήσει να το αποτρέψει πάση θυσία.

Ωστόσο ένα είδος διχασμού του κ. Τσίπρα είναι ορατό. Από τη μια «αποφασιστικότητα», success story, «ανάπτυξη» και «βγαίνουμε στο ξέφωτο», που θυμίζουν πολύ το 2014. Από την άλλη σημάδια απογοήτευσης και κούρασης, που παραπέμπουν στο 2009, δηλαδή στην αποχώρηση.

Τι θα επιλέξει ο κ. Τσίπρας; Σε αυτή τη φάση μάλλον ούτε ο ίδιος γνωρίζει. Θέλει το πρώτο, έχει για «καβάτζα» το δεύτερο.

Πάντως, για τις επιλογές τα έχει πει πολύ καλά ο παλαιός ποδοσφαιριστής -και δεινός σκόρερ- Κριστόφ Βαζέχα: «Πριν η μπάλα φτάσει στα πόδια σου πρέπει να έχεις αποφασίσει τι θα κάνεις με αυτήν. Οσες φορές είχα δύο επιλογές στο μυαλό μου, τελικά έχανα την ευκαιρία».