Εντιμος, αξιοπρεπής, τολμηρός

Ο Κωστής Στεφανόπουλος ήταν ο μόνος πολιτικός που αντιτάχθηκε το 1989 στην παραχώρηση αδειών τηλεόρασης στους εκδότες των εφημερίδων. Το 2001 είπε «όχι» στο αίτημα του Χριστόδουλου για δημοψήφισμα στο θέμα των ταυτοτήτων

 Γιώργος Καρελιάς

Γνώρισα από κοντά τον Κωστή Στεφανόπουλο το 1985. Μόλις είχε ιδρύσει την Δημοκρατική Ανανέωση(ΔΗΑΝΑ), ένα κόμμα που δεν μακροημέρευσε. Νεαρός δημοσιογράφος πήγα στην πρώτη συνέντευξη Τύπου που έδωσε.

Αλλη εντύπωση είχα γι’ αυτόν και άλλον άνθρωπο είδα. Ηξερα ότι ήταν ένας πολύ συντηρητικός πολιτικός, σκληρός δεξιός, βαθιά αντικομμουνιστής. Είχα παρακολουθήσει στην Πάτρα μια-δυο αγορεύσεις του στα δικαστήρια. Δεινός αγορητής, πολυβόλο.

Δεν είχε χάσει αυτήν την ικανότητα ως αρχηγός νεοσύστατου κόμματος. Αλλά ήταν άνθρωπος ήπιος, σεμνός, προσπαθούσε να μιλάει με επιχειρήματα και όχι με συνθήματα. Κέρδισε τη δημοσιογραφική ομήγυρη σε μια εποχή που ο δικομματισμός (ΠΑΣΟΚ-ΝΔ) σάρωνε.

Λίγα χρόνια αργότερα (1989) μια ομιλία του στη Βουλή προκάλεσε ιδιαίτερη εντύπωση. Η τότε κυβέρνηση ΝΔ-Συνασπισμού έφερε έναν νόμο που παραχωρούσε, για πρώτη φορά, άδειες για την ίδρυση ιδιωτικών τηλεοπτικών αδειών στους τότε εκδότες εφημερίδων. Ο Στεφανόπουλος ήταν ο μόνος βουλευτής που αντιτάχθηκε, χαρακτηρίζοντας επικίνδυνη την ταύτιση της ιδιότητας του εκδότη με εκείνη του καναλάρχη. Η στάση του αυτή του στοίχισε, καθώς η μετέπειτα προβολή του από τηλεοράσεις και εφημερίδες ήταν περιορισμένη.

Στις αρχές του 1995 το όνομα του Στεφανόπουλου ξαναήρθε στο προσκήνιο (ο ίδιος το 1994 είχε διαλύσει το κόμμα του και αποχωρήσει από την πολιτική, αφού είχε αποτύχει να εκλέξει ευρωβουλευτή). Ο Αντώνης Σαμαράς, τότε αρχηγός της Πολιτικής Ανοιξης, τον πρότεινε για υποψήφιο πρόεδρο της Δημοκρατίας. Επρεπε, όμως, να τον υποστηρίξει και το ΠΑΣΟΚ, που τότε κυβερνούσε. Τηλεφώνησα ένα βράδυ στον Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος διήνυε τη δεύτερη θητεία του στην πρωθυπουργία και τον ρώτησα: «Θα ψηφίσετε τον Στεφανόπουλο, κύριε πρόεδρε;». Δεν μου απάντησε ευθέως, αλλά η είδηση βγήκε: «Εχεις κάποιον καλύτερο να μου προτείνεις;», μου είπε. Στις 8 Μαρτίου ο σχεδόν ξεχασμένος Αχαιός πολιτικός εξελέγη Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Η δημοτικότητά του απογειώθηκε στη διάρκεια της θητείας του. Καθοριστική συμβολή σ’ αυτό είχε η ομιλία που εκφώνησε κατά το δείπνο προς τη τιμήν του τότε Προέδρου των ΗΠΑ Μπίλ Κλίντον (εδώ).

Πέντε χρόνια αργότερα (2000) επανεξελέγη, αυτή τη φορά με ρεκόρ ψήφων (269) και με την υποστήριξη των δύο μεγάλων κομμάτων (την πρώτη φορά δεν τον είχε ψηφίσει η ΝΔ). Η δεύτερη θητεία του σημαδεύτηκε από την τολμηρή στάση του στο θέμα των ταυτοτήτων. Τον Αύγουστο του 2001 τον επισκέφθηκε ο τότε αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, του παρουσίασε μερικά εκατομμύρια υπογραφές και του ζήτησε να γίνει δημοψήφισμα για την αναγραφή του θρησκεύματος στις αστυνομικές ταυτότητες. Είχαν προηγηθεί η αρνητική απόφαση του τότε Πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη και τα συλλαλητήρια. Λίγες ώρες αργότερα η Προεδρία της Δημοκρατίας εξέδωσε μια λιτή ανακοίνωση: «Οι εκτός νομοθετημένης διαδικασίας συλλεγείσες υπογραφές δεν είναι δυνατόν να ανατρέψουν τις διατάξεις του Συντάγματος».

Ο Στεφανόπουλος ήταν συντηρητικός πολιτικός και θεοσεβούμενος άνθρωπος. Ομως, την κρίσιμη στιγμή παραμέρισε τις πιέσεις της Ιεραρχίας και τήρησε το Σύνταγμα, τιμώντας το αξίωμά του. Τηρουμένων των αναλογιών, πήρε μια τολμηρή απόφαση.

Ο Κωστής Στεφανόπουλος, τον οποίο θυμάμαι τα καλοκαίρια να κάνει βόλτες με το ποδήλατό του στο Ρίο της Πάτρας ακόμα και ως Πρόεδρος, ήταν από τους πολιτικούς που διήνυσαν μεγάλη απόσταση στη ζωή τους. Ο δικηγόρος της επαρχίας, ο σκληρός δεξιός βουλευτής και υπουργός, έγινε μετριοπαθής και τίμησε το ανώτατο πολιτειακό αξίωμα.

Ηταν αξιοπρεπής, έντιμος και στα στερνά του τολμηρός στα λόγια και στις αποφάσεις του.