Πόση Αμερική μπορείς να καταναλώσεις;

Στην εποχή των δικτύων, στον καιρό της παγκοσμιοποίησης, επικοινωνιακά η Αμερική αρχίζει και καταπίνει σταδιακά το ανθρώπινο σύμπαν ή, αν θέλετε, αντίστροφα, οι κοινωνίες αφομοιώνουν όλο και περισσότερη Αμερική. Και η Ευρώπη δείχνει δίπλα της χλωμή 

Κώστας Γιαννακίδης

Οταν ο λαοπρόβλητος Κιμ Γιονγκ Ιλ, πατέρας του φωτισμένου ηγέτη Κιμ Γιονκ Ουν, αναπαύθηκε μετά το σπουδαίο του έργο για τον λαό της Βορείου Κορέας, οι συμπατριώτες του έκλαιγαν όπου σταθούν και όπου βρεθούν ή, τέλος πάντων, όπου υπήρχε κάμερα. Και αν μπορούσες να σταθείς πάνω από τη Βόρεια Κορέα και να μαζέψεις ότι εξέπεμπε προς το διάστημα, έφτιαχνες την εικόνα του Κιμ Γιονγκ Ιλ να χαιρετάει τα άρματα στη μεγάλη στρατιωτική παρέλαση.

Τηρουμένων των πολιτιστικών και επικοινωνιακών αναλογιών, η αντίδραση του δυτικού κόσμου μπροστά στην επικείμενη συνταξιοδότηση του Ομπάμα έχει κάτι από Βόρεια Κορέα. Τους τελευταίους μήνες καταναλώνουμε τόσο Ομπάμα που πλέον χρειάζεται και χρόνος από τον ύπνο μας –η Μαρίσσα από το διπλανό γραφείο μου έλεγε ότι τον βλέπει στα όνειρα της. Εγώ πάλι κάθομαι και τον χαζεύω στο Youtube, εθισμένος εδώ και χρόνια. Και από την άλλη είναι παντού. Οχι τόσο ως ηγέτης, όσο ως προϊόν θεάματος. Θυμηθείτε πόσο Ομπάμα καταναλώσατε τις τελευταίες μέρες και για ποιο λόγο. Οι περισσότερες πληροφορίες που προσλάβατε έχουν να κάνουν με τον rock star, όχι με τον πολιτικό ηγέτη. Είναι στοιχειώδες, θα πείτε: ο Ομπάμα κεφαλαιοποιεί επικοινωνιακά την πολιτική του δημοφιλία και προσφέρει θέαμα και αναμνήσεις στον πλανήτη. Όμως σε κάποιο βαθμό ισχύει και το αντίστροφο, δηλαδή η επικοινωνία βελτιώνει τη δημοφιλία του ανδρός. Κανένας δεν μπορεί να μετρήσει πόσοι εκτιμούν πολιτικά τον Ομπάμα επειδή χαμογελάει όμορφα και σερβίρει ωραία τις ατάκες του.

Ο Ομπάμα είναι παντού επειδή και η Αμερική βρίσκεται στα πάντα. Στην εποχή των δικτύων, στον καιρό της παγκοσμιοποίησης, επικοινωνιακά η Αμερική αρχίζει και καταπίνει σταδιακά το ανθρώπινο σύμπαν ή, αν θέλετε, αντίστροφα, οι κοινωνίες αφομοιώνουν όλο και περισσότερη Αμερική. Είναι, θα πείτε, η επιρροή και η διείσδυση που εξασφαλίζει ο ισχυρότερος πομπός. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν την ισχυρότερη οικονομία, ηγούνται της επιστημονικής έρευνας και διατηρούν υψηλό δείκτη επιρροής στον ποπ κουλτούρα. Δεν είναι καινούργιο αυτό, εκδηλώθηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Όμως ποτέ στο παρελθόν η Ευρώπη δεν έδειχνε τόσο χλωμή δίπλα στην Αμερική. Μπορεί να μην είναι, αλλά δείχνει. Σήμερα η Αμερική εισάγει το επιστημονικό δυναμικό του πλανήτη και εξάγει ήθη και τεχνολογίες. Ακόμα και αν δεν ελέγχει τα ιδιωτικά δίκτυα επικοινωνίας, μπορεί, λόγω μεγέθους και συνθηκών, να έχει την ισχυρότερη φωνή εκεί μέσα. Και πλέον το αμερικανικό όνειρο αρχίζει και διεκδικεί πανανθρώπινη αξία: ελευθερία, ευκαιρίες, επιτυχία, ευμάρεια και ας έχει λιπαρά.