Το σεξ και η ισότητα θέλουν διάρκεια και σοσιαλισμό

«Στην πρώην ΕΣΣΔ και την ανατολική Γερμανία οι γυναίκες είχαν περισσότερους οργασμούς σε σχέση με τις καπιταλιστικές χώρες», είναι ο τίτλος που αναπαράγεται εδώ και μερικούς μήνες σχεδόν απαράλλακτος σε δεκάδες μέσα ενημέρωσης σε όλο τον κόσμο. Και δεν πρόκειται για σκανδαλοθηρικά κείμενα, τύπου Cosmopolitan, αλλά για αναλύσεις σε κορυφαία έντυπα, όπως οι New York Times και ο Guardian.

Το συμπέρασμα στηρίζεται σε κοπιώδη και μακροχρόνια έρευνα της καθηγήτριας εθνογραφίας Κρίστεν Γκόντσι, η οποία παρουσιάζεται στο βιβλίο της με τίτλο Why women have better sex under socialism (Γιατί οι γυναίκες απολαμβάνουν περισσότερο το σεξ στον σοσιαλισμό).

Αναλύοντας δεδομένα δεκαετιών από το πρώην ανατολικό μπλοκ, η Γκόντσι καταλήγει σε εντυπωσιακά συμπεράσματα, όπως ότι το 80% των Ανατολικογερμανίδων έφταναν σε οργασμό στην ερωτική πράξη, ενώ στη Δυτική Γερμανία το ποσοστό δεν ξεπερνούσε το 63%.

Η Αμερικανίδα ακαδημαϊκός αποδίδει τα συμπεράσματά της σε παράγοντες όπως η παροχή καθολικής και δωρεάν πρόνοιας για τα παιδιά, η πλήρης και ισότιμη συμμετοχή των γυναικών σε όλα τα επίπεδα του εκπαιδευτικού συστήματος και του εργατικού δυναμικού, αλλά και η ιδεολογική θεμελίωση της ισότητας.

Αν και καμία από αυτές τις κρατικές πρόνοιες δεν εξασφαλίζει, από μόνη της, έναν καλό οργασμό, η Γκόντσι εξηγεί ότι η ισότητα άλλαξε μεταξύ άλλων τις σχέσεις των ζευγαριών αλλά ακόμη και τις επιδώσεις των ανδρών στο κρεβάτι.

Παραδείγματος χάριν, η οικονομική ανεξαρτησία των γυναικών στην Ανατολική Γερμανία σήμαινε ότι ο άνδρας έπρεπε να προσπαθήσει πολύ περισσότερο για να κρατήσει το έτερόν του ήμισυ. Αντίθετα, ο Δυτικογερμανός θεωρούσε τη γυναίκα του δεδομένη, καθώς εξαρτιόταν από αυτόν για την επιβίωσή της.

Αν προσθέσει κανείς και τον πολύ περισσότερο ελεύθερο χρόνο και την ανύπαρκτη εργασιακή ανασφάλεια των λεγόμενων «σοσιαλιστικών» καθεστώτων, μπορεί να υποθέσει τι γινόταν πίσω από το «σιδηρούν παραπέτασμα».

Προφανώς οι πηχυαίοι τίτλοι των εφημερίδων (όπως και η δική μας προσπάθεια να συνοψίσουμε ένα βιβλίο 240 σελίδων σε μερικές παραγράφους) αδικεί κατάφωρα το εξαιρετικό έργο της Κρίστεν Γκόντσι.

Κυρίως όμως ελλοχεύει ο κίνδυνος να χαθεί ένα δεύτερο βασικό συμπέρασμα: πως όλες αυτές οι αλλαγές στη ζωή των γυναικών επιτεύχθηκαν σε βαθιά πατριαρχικές και σοβινιστικές κοινωνίες της ανατολικής Ευρώπης και μάλιστα σε πολύ ελάχιστο χρονικό διάστημα. Οπως σημειώνει άλλωστε η συγγραφέας, στα χρόνια του Στάλιν «το σεξ ήταν και πάλι χάλια», καθώς εκτός από τις διώξεις υπήρξε και υποβάθμιση του ρόλου της γυναίκας.

Το βιβλίο της Γκόντσι κυκλοφορεί σε μια περίοδο που στις δυτικές καπιταλιστικές κοινωνίες παρατηρούνται δύο φαινομενικά ασύνδετες αλλά απόλυτα αλληλοεξαρτώμενες τάσεις: η αισθητή (για ορισμένους δραματική) μείωση του σεξ στη λεγόμενη γενιά των Millennials αλλά και η διατήρηση βαθιά αντιδραστικών πατριαρχικών αντιλήψεων που συχνά εκδηλώνονται με τη σεξουαλική παρενόχληση ή ακόμη και τον βιασμό γυναικών.

  

Το πρώτο φαινόμενο, εξηγούσε πρόσφατα η δημοσιογράφος του περιοδικού Atlantic, Κέιτ Τζούλιαν, συνδέεται με σειρά παραγόντων όπως το στρες της επαγγελματικής επιβίωσης, η γιγάντωση της βιομηχανίας της πορνογραφίας, οι αλλαγές που επιφέρει η τεχνολογία στις ανθρώπινες σχέσεις (εδώ θα διαφωνήσουμε) και η συντηρητικοποίηση που παρατηρείται σε αρκετές κοινωνίες. Παρατηρήσεις που θα μπορούσαν να συνοψιστούν, ελαφρώς απλουστευτικά, στη φράση «ο καπιταλισμός σκοτώνει το σεξ».

Σε ό,τι αφορά τη διατήρηση αντιδραστικών πατριαρχικών αντιλήψεων, πρέπει να σημειωθεί ότι μεγάλο τμήμα του σύγχρονου φεμινισμού (ιδιαίτερα μετά την πρόσδεσή του στον φιλελευθερισμό) υποτιμά όλο και περισσότερο τον ρόλο που παίζουν οι οικονομικές-υλικές συνθήκες στην πραγματική ισότητα των φύλλων, στον σεβασμό της γυναίκας και κατ’ επέκταση ακόμη και στη σεξουαλική απόλαυση.

Ή, για να παραφράσουμε (αγρίως) τα λόγια του Ενγκελς και τη σκέψη του Μαρξ, θα λέγαμε πως κάποιοι αγνοούν ότι η οικονομική υποδομή καθορίζει «σε τελευταία ανάλυση» έναν… καλό οργασμό.

info-war.gr