Yπενθύμιση

Ζω σε δύσκολους καιρούς, γεμάτους παγίδες. Αφού αποξενώθηκα από  το φυσικό μου περιβάλλον, τους συνανθρώπους, τους θεσμούς και τον εαυτό μου, με επιτυχία, φόρεσα το κουστούμι της αλλοτρίωσης. Έγινα άτομο ανάμεσα σε πλήθος ατόμων.

Έπειτα, πέρασα σε μια ακόμη καταστροφική κατάσταση για την ανθρώπινη υπόσταση. Τη μαζοποίηση του ατόμου. Δεν είμαι καν άτομο. Είμαι ένα ομοιογενοποιημένο  σύνολο χωρίς ατομική βούληση. Δε δύναμαι να φιλτράρω ερεθίσματα και να κάνω κριτική επεξεργασία των κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών γεγονότων που αφορούν στο πώς θα διάγω, ως μάζα,  την υπόλοιπη ζωή μου.

Έμαθα, όμως, και με εντυπωσιακά ταχείς ρυθμούς, νέες δεξιότητες. Με το κινητό ως νέο μέλος του σώματός μου, και με wifi ή δεδομένα οπουδήποτε και οποτεδήποτε έχω τη δυνατότητα να είμαι πάντα συνδεδεμένη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Να στέλνω φωτογραφίες, να μου κάνουν like, να αναδημοσιεύω πληροφορίες και να αναπαράγω σκέψεις που φυσικά δεν είναι δικές μου, γιατί μαζί με την απώλεια της κριτικής, έχασα και την ικανότητα της απλής σκέψης μου.

Έγινα πειθήνια εργαζόμενη, καθώς φέρνω ει πέρας το έργο που μου ανατίθεται στη δουλειά μου χωρίς φυσικά να διαμαρτυρηθώ ποτέ για τις απλήρωτες υπερωρίες μου. Οι εργοδότες μου είναι υπερήφανοι για μένα, γιατί δε μου περνά ποτέ από το μυαλό να διεκδικήσω ένα ανθρώπινο εργασιακό περιβάλλον. Άλλωστε, τους είμαι ευγνώμων που με τόσο υψηλά ποσοστά ανεργίας μου δίνουν μια θέση εργασίας.

Λειτουργώ απολύτως αποτελεσματικά ως καταναλωτικό όν, αφού περνάω το περισσότερο μέρος του μήνα μου ψάχνοντας τι θα αγοράσω μόλις πληρωθώ, ακολουθώ πιστά τη μόδα, και χρησιμοποιώ τη φράση  «shopping therapy» για να θυμίσω στο εαυτό μου, ότι μόνο αγοράζοντας είμαι ευτυχισμένη. Την ευτυχία και την ολοκλήρωση μου ως μάζα συμπληρώνουν οι οποιεσδήποτε εξαρτήσεις, νόμιμες ή παράνομες, με τις οποίες διαρκώς ερωτοτροπώ.

Φυσικά αρνούμαι να παρακολουθήσω τα πολιτικά γεγονότα, να τα επεξεργαστώ και να εκφέρω προσωπική γνώμη γιατί έχω απαξιώσει το πολιτικό σύστημα. Με το τραπεζο-οικονομικό- χρηματιστηριακό σύστημα  επίσης δεν ασχολούμαι γιατί μου φαίνεται απολύτως δυσνόητο. Ωστόσο παρακολουθώ όλες τις εξελίξεις που αφορούν στο ποδόσφαιρο και στα ριάλιτι της τηλεόρασης. Δεν έχω χρόνο για τα κοινά. Καταλαβαίνω ότι οι μετανάστες βρίσκονται σε δύσκολη θέση αλλά θα μπορούσαν να πάνε σε άλλη χώρα. Ξέρω ότι πρέπει να σεβόμαστε το περιβάλλον αλλά δε χάθηκε ο κόσμος που πέταξα τη σακούλα με τα μη ανακυκλώσιμα σκουπίδια μου σε μπλε κάδο.

  

Η πιο καλοστημένη παγίδα στην οποία έχω πιαστεί είναι η πεποίθησή μου ότι σε καμία περίπτωση δεν ανήκω στη μάζα. Θεωρώ πως έχω τη δική μου μοναδική προσωπικότητα και μόνο εγώ μπορώ να ελέγξω τον εαυτό μου.

Ο βασικός μηχανισμός που με κάνει να πιάνομαι σε όλες τις παγίδες είναι η υποβολή. Αν οποιαδήποτε οικονομική, πολιτική ή θρησκευτική εξουσία θέλει να προασπίσει τα συμφέροντά της  και να κυριαρχήσει, και δε μπορεί να πείσει τη λογική μου, δε χρειάζεται να μου επιβληθεί με τη βία και να χαλάσει το προφίλ της. Μπορεί πολύ απλά να δημιουργήσει μια κυρίαρχη ιδέα, (όπως για παράδειγμα ότι δεν υπάρχει άλλη διέξοδος πέρα από μέτρα λιτότητας, ύφεσης, ιδιωτικοποίησης) , την οποία θα διαχύσει και θα καλλιεργήσει στο μυαλό μου μέσω των μέσων ενημέρωσης που ήδη με ελέγχουν, μέχρι να μου την υποβάλει ολοκληρωτικά. Έπειτα θα αρχίσω να συμπεριφέρομαι ανάλογα. Αυτή η πρακτική γίνεται ακόμη πιο αποτελεσματική όταν παράλληλα με την υποβολή της ιδέας, δημιουργεί γεγονότα στα πεδία του ενδιαφέροντος μου (ποδόσφαιρο, μόδα κτλ) ώστε να εστιάζω αλλού.

Στο τέλος της ημέρας όμως νιώθω ένα κενό, μια αίσθηση ανικανοποίητου. Υπάρχει κάτι που δε με αφήνει να απολαύσω  αυτήν την υπέροχη κατάσταση. Αυτό το κάτι είναι η ίδια η παγίδα. Όλα τα έμβια όντα όταν πέφτουν σε παγίδα, ακόμα και βαριά πληγωμένα προσπαθούν να ξεφύγουν πριν παραδοθούν.

Ξαπλώνω για να κοιμηθώ και  βλέπω σε ένα όνειρό μου ότι έχω πια διαφοροποιηθεί από τη μάζα και έχω μεταμορφωθεί σε ενεργή πολίτης. Φροντίζω για την πνευματική μου καλλιέργεια και τη σωματική μου υγεία. Ενδιαφέρομαι για το πώς είναι στημένο το κοινωνικό, πολιτικό, πολιτισμικό και οικονομικό σύστημα μέσα στο οποίο υπάρχω, παίρνω θέση σχετικά με τις αλλαγές που χρειάζεται και τις διεκδικώ. Κάνω κριτική επεξεργασία των ερεθισμάτων που δέχομαι και αναγνωρίζω την προπαγάνδα. Κινητήρια δύναμή μου είναι οι κοινωνικές μου αξίες, ο ανθρωπισμός, η αλληλεγγύη, η δικαιοσύνη, η ισότητα, ο σεβασμός, η δημοκρατία. Γνωρίζω ποιες είναι οι υποχρεώσεις μου και ποια τα δικαιώματά μου. Σέβομαι τα δικαιώματα των συμπολιτών μου. Χρησιμοποιώ  λειτουργικά τα μέσα επικοινωνίας χωρίς να βυθίζομαι σε αυτά. Προστατεύω το περιβάλλον μου.  Αντιμετωπίζω με προσωπική ευθύνη τη ζωή μου.

Και ξυπνάω. Με ανεβασμένους παλμούς βγαίνω στο δρόμο να πάρω αέρα ενώ παράλληλα επαναλαμβάνω διαρκώς μέσα μου την ερώτηση « Ως πότε;;;». Και καθώς  περπατώ βλέπω απέναντι μου γραμμένο σε ένα τοίχο το σύνθημα « Ξυπνήστε αυτούς που κοιμούνται, όχι αυτούς που ονειρεύονται».  Γυρίζω στο σπίτι, κοιτάζω τα παιδιά μου και καταλαβαίνω πως έχω πια τελειώσει με αυτό το δίλημμα. Απαντώ στον εαυτό μου με ένα ακόμη σύνθημα «Και τι δεν κάνατε για να με θάψετε, όμως ξεχάσατε πως ήμουν σπόρος».

Ευγενία Βούλγαρη, Ψυχολόγος-Στέλεχος Πρόληψης

Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Ν. Βοιωτίας