Στην εποχή του διαδικτυακού πολίτη

Του Παντελή Μπουκάλα

Σχεδόν όλες οι δημοσκοπήσεις μετά την 26η Μαΐου αναπαράγουν το αποτέλεσμα της κάλπης των ευρωεκλογών. Η απόσταση ανάμεσα στα δύο πρώτα κόμματα παρουσιάζεται παγιωμένη, περί τις εννιά ποσοστιαίες μονάδες, ενώ η μόνη διαφοροποίηση αφορά τη σειρά κατάταξης των επόμενων τριών κομμάτων. Υποχρεώνεται, λοιπόν, κανείς να υποθέσει ότι ένας ολόκληρος μήνας μετεκλογικής αντιπαράθεσης, η οποία μάλιστα είχε προαναγγελθεί σφοδρότατη, διέρρευσε σαν σε πολιτικό κενό. Οσο κι αν αγορεύουν οι πολιτικοί αρχηγοί στα μέσα ενημέρωσης και στις προεκλογικές συγκεντρώσεις, όποια διλήμματα κι αν εκτοξεύουν, σε ωμό εκβιαστικό τόνο ή με κάποια ιδεολογική επικάλυψη, φαίνεται ότι δεν προκαλούν αξιόλογες συγκινήσεις και μετατοπίσεις.

Το επιφυλακτικό «φαίνεται» είναι υποχρεωτικό: μόνο την Κυριακή θα γνωρίζουμε αν τα γκάλοπ ευστόχησαν. Αυτό ισχύει σε κάθε εκλογική αναμέτρηση, αλλά πολύ περισσότερο τώρα που δεν είναι διακριτό κανένα σαρωτικό κύμα και όλα συντελούνται σχεδόν βουβά, με ηρεμία αναντίστοιχη προς τη διετή οξύτητα. Οι υψηλές θερμοκρασίες δεν λείπουν. Δεν αφορούν όμως την πολιτική αλλά τον Κέλσιο, που ακόμη δεν πειστήκαμε, διεθνώς, να τον αντιμετωπίζουμε ως μέγεθος κρισιμότατης πολιτικής σημασίας. Η στιγμή που οι μετεωρολόγοι υποψήφιοι βουλευτές θα είναι ισάριθμοι των δικηγόρων και των δημοσιογράφων αργεί.

Δεν ήταν, πάντως, η ζέστη αυτή που υπαγόρευσε στα κομματικά επιτελεία να οργανώσουν τις περισσότερες συγκεντρώσεις σε κλειστούς χώρους. Οι αυτοεπιβεβαιωτικές μεγα-συνάξεις των πλατειών μοιάζουν παρωχημένες μορφές πολιτικού επηρεασμού. Το Διαδίκτυο, την αποτελεσματικότητα του οποίου αδυνατούν να ανταγωνιστούν οι πλατείες και τα παλαιά ενημερωτικά μέσα, έχει επιβάλει τους όρους του. Τους όρους της κατά μόνας πολιτικοποίησης, η οποία, κατά την παραδοσιακή θεώρηση, δεν μπορεί παρά να είναι προβληματική: πώς αλλιώς παρά σαν άτομο ή σαν κύτταρο ενός πολτού πολιτικοποιείσαι στην ψηφιακή μοναξιά; Και πώς, σ’ αυτή την επικράτεια, χωρίς συζήτηση με άλλα ένυλα πρόσωπα, τα βγάζεις πέρα με τα φέικ νιους ή με τους ακαταμάχητους αλγόριθμους, που σου φέρνουν στο πιάτο τροφή που ποτέ δεν την ορέχτηκες;

Ο περιζήτητος διαδικτυακός πολίτης, πάντως, έχει ένα σοβαρό πλεονέκτημα, αν διαθέτει υπομονή: Μπορεί, αν ψάξει και ξαναψάξει και δεν αρκεστεί σε ό,τι έτοιμο του προσφέρουν οι λίγες γνώριμές του πηγές, να γνωρίσει αρκετά σφαιρικότερα έναν κόσμο που τα στρατευμένα παραδοσιακά Μέσα τον αδικούν εμφανίζοντάς τον μονοδιάστατο και μονοφωνικό.