Αντί για ΒΟΑΚ, ηλιοθερμικό πάρκο

Γράφει ο Μάριος Διονέλλης

Με το «κόκκινο τηλέφωνο» στο χέρι έμεινε η Κρήτη σε σχέση με τα χρονοδιαγράμματα κατασκευής του Βόρειου Οδικού Αξονα, έργου αναγκαίου για το νησί, που επιμένει να το χαρακτηρίζει και προσωπική του δέσμευση ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Στη συνάντηση του πρωθυπουργού με τους 13 περιφερειάρχες την περασμένη εβδομάδα, ο περιφερειάρχης Κρήτης τού είχε ζητήσει να ξεκαθαρίσει τη θέση του για τους εν εξελίξει διαγωνισμούς και να ορίσει σαφές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης κάθε άλλης λύσης που θα προταθεί.

Τότε ο Κυριάκος Μητσοτάκης παρέπεμψε για ανακοινώσεις στην ομιλία του στη ΔΕΘ, που επρόκειτο να ακολουθήσει σε λίγες μέρες.

Ωστόσο, και από την ομιλία στη ΔΕΘ κανένας δεν διαφωτίστηκε ως προς τον ΒΟΑΚ, παρά το γεγονός ότι η Κρήτη μετρά ήδη 49 νεκρούς στο οδικό της δίκτυο από την αρχή του χρόνου. Την επόμενη μέρα, στη συνέντευξη Τύπου, ο πρωθυπουργός ρωτήθηκε για το έργο και απάντησε πως «το σχέδιο της προηγούμενης κυβέρνησης για τον ΒΟΑΚ ήταν ατελές και πολύ πρόχειρο», ενώ πρόσθεσε ότι «θα μελετήσουμε δυνατότητες χρηματοδότησης αυτού του αυτοκινητόδρομου και ενδεχομένως να αξιοποιήσουμε έσοδα από επεκτάσεις άλλων συμβάσεων παραχώρησης για να χρηματοδοτήσουμε το συγκεκριμένο έργο, το οποίο είναι ένα έργο πνοής για την Κρήτη».

Βήματα ολοταχώς προς τα πίσω, δηλαδή, αφού ούτε σαφή τρόπο χρηματοδότησης ανακοίνωσε ούτε φυσικά και χρονοδιάγραμμα.

Κι όμως, πρόκειται για τον ίδιο άνθρωπο που πριν από έναν χρόνο έκανε ειδική ημερίδα στην Κρήτη για την οδική ασφάλεια και ισχυριζόταν πως έχει έτοιμο σχέδιο για «ΒΟΑΚ από τη μία άκρη του νησιού ως την άλλη».

Επειτα από δύο μήνες στην κυβέρνηση η Κρήτη μαθαίνει και επισήμως πως οι τρέχοντες διαγωνισμοί (για τα τμήματα Χανιά-Ηράκλειο και Χερσόνησος-Νεάπολη) ακυρώνονται και ψάχνουμε μπαλώματα από άλλες συμβάσεις παραχώρησης για την κατασκευή σύγχρονου αυτοκινητόδρομου στο νησί.

Τo μόνο που έμεινε από τη συνάντηση με τους περιφερειάρχες είναι η υπόσχεση για εγκατάσταση απευθείας τηλεφωνικής γραμμής στα γραφεία τους, που με τριψήφιο νούμερο θα επικοινωνούν με το γραφείο του πρωθυπουργού. Απ’ ό,τι φαίνεται, όμως, δεν θα το σηκώνει κανείς να δώσει απαντήσεις.

Και ενώ ο ΒΟΑΚ παραπέμπεται στις νεοδημοκρατικές καλένδες, ξαφνικά στην ατζέντα των μεγάλων έργων του Κυριάκου Μητσοτάκη εισχώρησε ένα άλλο έργο της Κρήτης, το ηλιοθερμικό της Σητείας. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός εξήγγειλε πως το έργο θα εγκριθεί στην επόμενη Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων.

Τι προβλέπει

Αν και η Περιφέρεια Κρήτης έχει πάρει σαφή αρνητική θέση για την ανάπτυξη ηλιοθερμικών μονάδων, λόγω των επιβαρυντικών συνεπειών τους για το περιβάλλον και κυρίως λόγω της μεγάλης έκτασης γης που καταλαμβάνουν, και παρά τις σφοδρές αντιδράσεις των κατοίκων της περιοχής της Σητείας, το έργο επανέρχεται δια στόματος του πρωθυπουργού.

Για την κατασκευή του έργου απαιτείται η ισοπέδωση 1.700 στρεμμάτων γης στα βουνά της Σητείας, κοντά στον Αθερινόλακκο, για την εγκατάσταση 24.000 ηλιοστατών αλλά και ενός κεντρικού συλλέκτη που θα βρίσκεται στην κορυφή ηλιακού πύργου.

Από τον συλλέκτη θα θερμαίνεται μια δεξαμενή νερού παράγοντας ατμό, ο οποίος τελικά θα διοχετεύεται σε στρόβιλο-γεννήτρια για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Το επενδυτικό σχέδιο είναι της κοινοπραξίας των επιχειρήσεων Βαρδινογιάννη (Motor Oil Hellas) και της γερμανικής Nur Energy και η συνολική ισχύς του θα είναι 52 ΜW. Το συγκεκριμένο σχέδιο είχε εγκρίνει, παρά τις τοπικές αντιδράσεις και την απόφαση της Περιφέρειας Κρήτης, και η προηγούμενη κυβέρνηση, επί των ημερών του Πάνου Σκουρλέτη στο υπουργείο Περιβάλλοντος.

Και τότε είχαν διατυπωθεί σοβαρές ανησυχίες για τη μεγάλη ποσότητα νερού που θα καταναλώνει το έργο (124.000 κυβικά τον χρόνο), νερό που, σύμφωνα με τη μελέτη, θα αντλείται και από τοπικές γεωτρήσεις, σε μία από τις πιο ξηροθερμικές περιοχές της χώρας όπως είναι η Σητεία, με τεράστιες ανάγκες ύδρευσης και άρδευσης.

Αν και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όπως και η προηγούμενη κυβέρνηση, παρουσιάζει το έργο ως υποδομή «πράσινης» ενέργειας, το Παγκρήτιο Δίκτυο κατά των Βιομηχανικών ΑΠΕ έχει ήδη επισημάνει πως πρόκειται για καθαρά βιομηχανικού τύπου εγκατάσταση, η οποία μάλιστα εγκυμονεί κινδύνους και λόγω των δεξαμενών υγροποιημένου άλατος όπου προβλέπεται να αποθηκεύεται ενέργεια για τις μέρες με χαμηλή ηλιοφάνεια.

Οι δεξαμενές αυτές ενέχουν κίνδυνο ατυχήματος από πιθανή έκρηξη σε περίπτωση ανάμειξης του υπέρθερμου ατμού με τα υγροποιημένα άλατα και εξ αυτού του λόγου συγκαταλέγονται στις επικίνδυνες εγκαταστάσεις της Οδηγίας Sevezo.

Και όλα αυτά σε μια περιοχή προστατευόμενη, που βρίσκεται εντός του ήδη κηρυγμένου Γεωπάρκου Σητείας, ενταγμένου στο Δίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO.

Τι απαντά η εταιρεία

Από την πλευρά της πάντως η κοινοπραξία Motor Oil-Nur Energy έχει απαντήσει στις αιτιάσεις κατά του έργου, ισχυριζόμενη πως ο ηλιοθερμικός σταθμός με τη συγκεκριμένη τεχνολογία (πύργου με σύστημα αποθήκευσης) έχει ελάχιστο περιβαλλοντικό φορτίο και έργα της τεχνολογίας αυτής δεν έχουν παρουσιάσει κανένα περιβαλλοντικό ατύχημα στο παρελθόν, αλλά και πως θα αλλοιωθεί ελάχιστα το φυσικό ανάγλυφο της περιοχής.

Το έργο, παρά τις αδειοδοτήσεις, είχε μπλοκάρει μεταξύ πολεοδομίας και δασαρχείου της Σητείας σε σχέση με τον χαρακτηρισμό της επίμαχης έκτασης.

Αρχικά ήταν δημόσια, γεγονός που θα απέφερε σημαντικό έσοδο στο ταμείο του Δήμου Σητείας, αλλά στην πορεία επιχειρήθηκε να χαρακτηριστεί δασική, γεγονός που απαλλάσσει τον επενδυτή από την καταβολή ανταποδοτικών τελών και αφήνει στη διακριτική του ευχέρεια να κάνει διάφορες μικροχορηγίες για να κατευνάσει τους κατοίκους της περιοχής (έναν δρόμο ή ένα σχολείο κ.λπ.).