Πάνω στις ράγες;

Γράφει η Πέπη Ρηγοπούλου

Ανθρωποι που αγάπησαν τους διαφορετικούς πολιτισμούς, λένε ότι σε πολλά μέρη όπου πάτησε ο σιδηρόδρομος στις ράγες έφερε μαζί του την καταστροφή. Στην Αμερική, «το θηρίο που καπνίζει» εξόντωσε τον πολιτισμό των Ινδιάνων. Στην Αραβική Χερσόνησο ερήμωσε τις οάσεις και την κουλτούρα τους. Στη Ρωσία, λέει ο Ντοστογιέφσκι στον «Ηλίθιο», ο σιδηρόδρομος απλώθηκε σαν το τέρας της Αποκαλύψεως. Ωστόσο, όλα αυτά δεν συνεπάγονται ένα ανάθεμα κατά των σιδηροδρόμων. Ισως γιατί όλοι θυμόμαστε μια ταχεία των παιδικών μας χρόνων, με σταθμό στο Λιανοκλάδι για σουβλάκι, αλλά και παρακολουθούμε σήμερα τον καημό των ανθρώπων του εκποιημένου ΟΣΕ που δεν γνωρίζουν τι τους επιφυλάσσει η αύριον.

Ο σιδηρόδρομος για τον οποίο μιλώ έχει να κάνει με τις ράγες της Ιστορίας και της πολιτικής. Και μάλιστα με την ιδέα ότι οι ράγες αυτές, που σύμφωνα με άλλους, για να θυμηθούμε τον κύριο Φουκουγιάμα, ονομάστηκαν λεωφόροι της Ιστορίας, πριν η Ιστορία αποδείξει την πρεσβυωπία του, δεν οδηγούν παρά σε έναν και μόνο προορισμό.

Αυτή την αντίληψη ενός μονόδρομου προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση φέρνει στον νου η σημερινή ιστορική και πολιτική πραγματικότητα στη χώρα μας. Αν τα όρια μεταξύ κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης τείνουν να εξομοιωθούν, όπως πολλοί διαπιστώνουν, είναι γιατί η πρώτη κινείται σε κατευθύνσεις που η δεύτερη ακολουθούσε χωρίς να τολμά να φτάσει στο τέρμα και η δεύτερη διαμαρτύρεται, γιατί η πρώτη τής κλέβει τις ιδέες. Με άλλα λόγια, και οι δύο εποφθαλμιούν τις ίδιες ράγες.

Υπάρχουν και αυτοί που δηλώνουν αντίθετοι και στους δύο. Που θεωρούν ότι η σύμπτωση αυτή είναι προϊόν προδοσίας και υποταγής στα συμφέροντα των κάθε λογής επικυρίαρχων. Που καταγγέλλουν τις επενδύσεις και ξεσκεπάζουν τις δόλιες προθέσεις της «ανάπτυξης», κηρύσσοντας την επιστροφή στα ουτοπικά όνειρα που κατέληξαν ενίοτε, στο πέρασμα του χρόνου, δυστοπίες.

Μέσα σε αυτό το τοπίο των παγιωμένων δρομολογίων υπάρχουν και αυτοί που συνεχίζουν να πιστεύουν στις παρακαμπτήριες. Με την προϋπόθεση να καταλάβει κανείς ότι το πρώτο που πρέπει να αλλάξει επαναστατικά είναι ο τρόπος με τον οποίο ο ίδιος κατανοεί τα πράγματα, ο τρόπος που τα βιώνει, που εκφράζει το παρελθόν και το μέλλον του, τον εαυτό του και τον κόσμο.

Στην περίπτωση αυτή, θα μπορούσαμε άραγε να σκεφτούμε πώς θα ήταν ένα διαφορετικό δρομολόγιο, ένα άλλο τρένο, εκτροχιασμένο από τις ράγες του ψυχαναγκασμού; Ενα τρένο που θα το λέγαμε ίσως το τρένο της ελπίδας; Για να διασχίσουμε με αυτό την ελληνική τουλάχιστον επικράτεια, αλλά κυρίως την επικράτεια των ψυχών και των σωμάτων. Ακολουθώντας τις ράγες πέρα από το αναμενόμενο.