Οι κροίσοι επενδύουν στο «όνειρο της αθανασίας»

 

γράφει ο Γιώργος X. Παπασωτηρίου  

 

 

Είμαστε ό,τι είμαστε, συν η δυνατότητα να γίνουμε κάτι που ακόμα δεν είμαστε, έλεγε ο Χάιντεγκερ. «Τι θα γίνεις όταν θα μεγαλώσεις;» ρωτάμε τα παιδιά. Τα παιδιά είναι αυτό που είναι και αυτό που δεν είναι ακόμα, αυτό δηλαδή που θα γίνουν. Στο τέλος, όμως, τι θα γίνουμε όλοι; Μηδέν. Τίποτα. Ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται ότι «υπάρχει» αυθεντικά, καθώς «υπάρχει προς θάνατον». Τι θα γίνει όμως τώρα, που ο άνθρωπος, από θνητό ον, θέλει να γίνει «αθάνατος», ή έστω ένας Μαθουσάλας χωρίς τις συνέπειες της γήρανσης;

 

Διαβάζω στην εφημερίδα «Η Καθημερινή»(23/9/2021): «Οι κροίσοι της Silicon Valley επενδύουν στο όνειρο της αθανασίας». Βέβαια, δεν πρόκειται για την «αθανασία» αλλά για το «όνειρο», την αύξηση του προσδόκιμου χρόνου ζωής και προπάντων για την καταπολέμηση της γήρανσης και των ασθενειών που σχετίζονται μ’ αυτή. Διαβάζουμε ότι ο Τζεφ Μπέζος της Amazon έχει επενδύσει στη νεοφυή εταιρεία Altos Labs που διεξάγει έρευνες «επαναπρογραμματισμού» του ανθρώπινου οργανισμού, με στόχο «την επαναφορά των ανθρώπων σε καθεστώς νεότητας»! Ο Λάρι Έλισον της Oracle έχει «δωρίσει» 370 εκ. δολάρια σε έρευνες για την καταπολέμηση της γήρανσης. Το ίδιο και ο Πίτερ Θίελ, συνιδρυτής της PayPal και της περίφημης Palantir.  

 

Βέβαια, το να αντιμετωπίζονται οι ασθένειες της γήρανσης όπως το Αλτσχάιμερ, ο διαβήτης κ.ά., θετικό ακούγεται. Ο τρόμος των γηρατειών θα αμβλυνθεί. Αλλά ποιες θα είναι οι ανθρωπολογικές συνέπειες από τη μετατόπιση του θανάτου στο απώτερο μέλλον; Τι θα μας συμβεί αν ο χρόνος ύπαρξής μας, ως μέλλον, θα είναι ο πραγματικός χρόνος του όντος; Τα θέματα της εργασίας, της οικονομίας, των παραγωγικών και των κοινωνικών σχέσεων αλλάζουν ριζικά. Αλλάζει ο Χρόνος και το Είναι μας. Αλλάζει το «Εδωνά Είναι» (Dasein), αλλάζει η έννοια της ζωής ως «πορεία προς θάνατο», ό,τι νοηματοδοτεί την «αυθεντική ύπαρξη», διαφοροποιείται η ίδια η ανθρώπινη ζωή και το νόημα της. Οι αλλαγές είναι κοσμογονικές.

 

Ποιες νέες μορφές αλλοτρίωσης θα προκύψουν από την επιδίωξη του κεφαλαίου να κερδοσκοπήσει μέσα από την ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών στην φαρμακολογία και στην επιμήκυνση του προσδόκιμου χρόνου ζωής των ανθρώπων; Τι θα σημάνει η εξαφάνιση του γήρατος; Τι θα γίνει η "αυθεντική ύπαρξη"; Τι θα γίνει ο άνθρωπος που βιώνει την εμπειρία του τέλους, όπως ο ήρωας του περίφημου διηγήματος του Τολστόι «Ο θάνατος του Ιβάν  Ίλιτς»;

 

Το άγχος του Τίποτα θα ξορκιστεί με χρονική παράταση της ζωής, αλλά προπάντων με την υιοθέτηση ενός τρόπου ζωής όπου το άγχος του Μηδενός αντικαθίσταται με την αισθητική ανανέωση της ανθρώπινης «επιφάνειας», με τη μέριμνα για νέες ψεύτικες ανάγκες και συμβάσεις της πραγματικότητας. Θα ζούμε σε μια διαρκή ψευδαίσθηση ότι είμαστε απέθαντοι και προπάντων θα είμαστε «επαναπρογραμματισμένοι», όπως γράφει «Η Καθημερινή»! (αλλά αυτά διαβάζουν οι ανορθολογικοί συνωμοσιολόγοι, οι ακροδεξιοί σκοταδιστές, οι χριστιανοί τζιχαντιστές και αποκτούν… επιχειρήματα).