Χοσέ Μουχίκα, το παράδειγμα

 

 γράφει ο Γιώργος X. Παπασωτηρίου  

 

Ο Χοσέ Μουχίκα, ο θρυλικός Ελ Πέπε, ο αντάρτης τουπαμάρος, ο πρώην πρόεδρος της Ουρουγουάης, ο πιο φτωχός πολιτικός του κόσμου με το θρυλικό φολκςβάγκεν του, αυτός που δίνει το 70% του μισθού του για να χτιστούν σπίτια για τους άστεγους, που καλλιεργεί λουλούδια και καρπούς, λέει στον Εμίρ Κουστουρίτσα πως οι αριστεροί πρέπει να έχουν «μεγάλη καρδιά και μικρή τσέπη», και πως «χρειάστηκε να περάσει 30 χρόνια στην απομόνωση για να ξεπεράσει τη ματαιοδοξία» της εξουσίας, για να καταλάβει ότι πολλές φορές «το καλό είναι κακό και το κακό καλό». Κάποιος τον κατηγορεί ότι τα βρήκε με το ΔΝΤ. «Δεν ξέρεις τι σου γίνεται. Είσαι δειλός», του απαντά ο Ελ Πέπε. Κοντεύει να πιαστεί στα χέρια μαζί του. Τα ίδια χέρια θα αγκαλιάσουν μετά από λίγο τους πρώην άστεγους και τα παιδιά τους που τώρα μπορούν να χαίρονται τη βροχή από το παράθυρο ενός σπιτιού, του δικού τους σπιτιού. Ο θρυλικός Ελ Πέπε, που έχει την «τρυφερή σκληράδα ενός λουλουδιού», είναι το παράδειγμα του ηγέτη για την αριστερά του μέλλοντος αιώνος.

 

Απέναντι είναι οι «κύριοι όλος ο κόσμος» του Κάφκα, οι μεγάλοι νάρκισσοι, η «εκκωφαντική αναμπουμπούλα από άδεια κονσερβοκούτια, μια καρναβαλική αυλή από τενεκεδάκια με επιγραφή απ’ έξω αλλά τίποτα μέσα…», που έλεγε ο Σαραμάγκου. Οι ίδιοι άνθρωποι, οι ίδιοι πολιτικοί, δεξιά και «αριστερά», με τις ίδιες λέξεις σαν άδεια κουτιά, με την ίδια τοξική οσμή της αποσύνθεσης. Οι λέξεις τους, ακόμα και εκείνες που σε άλλα «χέρια» θα ήταν «όπλα», έχουν χάσει τη μεταφορική τους διάσταση και γι' αυτό είναι «άσφαιρες», δεν γοητεύουν, δεν εκτρέπουν, δεν διαταράσσουν την ταυτότητα και το νόημα της ζωής κάποιου, δεν δημιουργούν ούτε καν αηδία. Γι' αυτό σήμερα δεν υπάρχει η μεγάλη εναλλακτική λύση, αλλά ποικίλες εναλλακτικές λύσεις οι οποίες όμως είναι εκ των προτέρων ενσωματωμένες και ενταφιασμένες. Δεν υπάρχει πάρεξ η υδαρότητα της ζωής, υδαρότητα των σημείων και των μηνυμάτων, η ρευστότητα σωμάτων και αντικειμένων. Εισήλθαμε στην οιονεί υπερφυσική διάσταση της ανέφικτης ανταλλαγής, σ’ ένα επινοημένο φανταστικό γενικό ισοδύναμο, το εικονικό και το δυικό, όπου όλα μπορούν να συνδυαστούν, το κεφάλι αριστερού διανοούμενου και το σώμα άγριου καπιταλιστή. Κι ας επιμένει ο Μουχίκα για τη μικρή τσέπη και τη μεγάλη καρδιά, για την ανάγκη της υλικής αλλά και της πολιτισμικής αλλαγής, για την αλλαγή της νοοτροπίας και της συνήθειας, που είναι πιο επώδυνη και από την υλική αλλαγή…

 

*Δείτε την ταινία του Εμίρ Κουστουρίτσα "El Pepe, una vida suprema" στο Netflix