«Πατρίς- θρησκεία- οικογένεια», η ιδεολογία που δολοφονεί

 

γράφει η Κατέ Καζάντη  

 

Τα σωστά κορίτσια είναι ευγενικά. Και ήρεμα. Δεν φωνασκούν ασκόπως. Ονειρεύονται να γίνουν μανούλες. Να νοικοκυρεύουν το σπιτικό τους. Να σέβονται τον άντρα τους που -τι καλός, αλήθεια!- βοηθά στις δουλειές. Κι επειδή αλλάξανε οι καιροί, τα καλά κορίτσια δουλεύουν κιόλας -πώς να τα βγάλεις πέρα μ’ ένα μισθό, εξάλλου. Ε, κι άμα έκαναν και τίποτε σπουδές, ας ασχοληθούν λιγάκι και μ’ εκείνο που λέμε αυτοπραγμάτωση.

 

Η άνωθεν παράσταση της γυναικείας ύπαρξης παραμένει, ακόμα, η μόνη ανεκτή στο δυτικό κόσμο. Καταδεικνύεται από τον τρόπο που στήνονται οι τηλεοπτικές περσόνες, από τα πρότυπα που κατασκευάζει και προβάλλει η βιομηχανία του θεάματος, καταδεικνύεται και από τις προσλαμβάνουσες της καθεμιάς στην προσωπική της ζωή. Οι σύγχρονος ακροφιλελεύθερος κόσμος έκανε μεν αρκετά στα ζητήματα των συμφερόντων του, της υπερσυσσώρευσης του κεφαλαίου επί παραδείγματι, συντηρεί και διαφυλάσσει όμως τα παραδοσιακά πατριαρχικά στερεότυπα, τύπου «πατρίς- θρησκεία- οικογένεια», κρατώντας ψηλά την ανισοτιμία των φύλων και, κατ’ επέκταση, την ανδρική κυριαρχία. Ο μανδύας του μοντερνισμού και της άνεσης απέναντι στη διαφορετικότητα, δεν μπορεί να αποκρύψει την ιδεολογική δυσανεξία: αν χαθεί ο συστημικός πυρήνας, η πατριαρχία που συντηρεί τον καπιταλισμό, το σύστημα θα κινδυνεύσει.

 

Οι γυναίκες, λοιπόν, να κάτσουν στ’ αυγά τους. Η σεξουαλική τους, επίσης, ελευθερία παραμένει ανήθικη. Τα ανηδονικά σώματα, τα μόνα ανεκτά από τις θρησκείες, αγιοποιούνται περαιτέρω για τις γυναίκες. Η καταπίεση του κορμιού συνοδεύεται από μια διανοητική καταπίεση που επιτάσσει τον ετεροκαθορισμό: μοναχά στο πλευρό του αντρός έρχεται η ευτυχία. Η βεβήλωση είναι προφανής αλλά όποια πάει κόντρα σ΄ αυτήν, τοποθετείται ευθέως απέναντι στο σύστημα.

 

«Στην Τήνο πηγαίνω στο σούπερ μάρκετ... εκεί μ' αρέσει να το κάνω, αλλά έχω πλήρη αίσθηση ότι οι βασικές δουλειές στο σπίτι γίνονται από τη νοικοκυρά», δήλωνε προεκλογικά, τον Μάιο του 2019, ο νυν πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στην εκπομπή της Σταματίνας Τσιμτσιλή στον ALPHA. Η χαρωπή κατάφαση της παρουσιάστριας, «σωστό», συμπλήρωσε το καρέ μιας κοινωνίας που στερεοτυπικά αναπαράγει τη γυναικεία καταπίεση. Τούτη η λογική έδωσε τον τόνο να ξεφυτρώσουν πάλι τα διαβόητα συνέδρια γονιμότητας, οι συζητήσεις περί των αμβλώσεων κ.ο.κ. Αυτή η συστηματική, διαρκής επαναδιαμόρφωση του πασίγνωστου προτύπου εμπεριέχει όλη τη βία που επιφυλάσσουν οι μηχανισμοί του συστήματος για τις γυναίκες. Στην άκρη του νήματος της οποίας τοποθετούνται οι γυναικοκτονίες.

 

Έτσι, οι γυναίκες δολοφονούνται ακριβώς επειδή, ως γυναίκες, δεν ανταποκρίνονται στο ρόλο που τους επιφύλαξε η πατριαρχία. Δολοφονούνται επειδή διεκδικούν τη ζωή τους, κάθε πτυχή της ζωής τους. Τη χαρά του σεξ, την ηδονή πέρα από την αναπαραγωγή, τη διανοητική αυτοπραγμάτωση μακριά από τις “δούλες και κυρές” της νοικοκυρωσύνης, σε μιαν άλλου τύπου ζωή, διαρκώς διεκδικητική.

 

Εννοείται πως το πρόβλημα δεν είναι μοναχά ελληνικό. Τα στατιστικά (Ιούνιος 2021) είναι ενδεικτικά: στην καρδιά της Ενωμένης Ευρώπης, για παράδειγμα, το Βέλγιο, μέχρι και τον Απρίλη, είχαν καταγραφεί 13 γυναικοκτονίες ενώ στη Γαλλία 56, όπου, σημειωτέον, το 2019, 146 γυναίκες δολοφονήθηκαν, σύμφωνα με την οργάνωση «Γυναικοκτονίες από συντρόφους ή πρώην».

 

Ας μην κρυβόμαστε: το σύστημα που στηρίζεται στη βιαιότητα της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, επιτάσσει καθεμιά/νας να κράτα, κατά το κοινώς λεγόμενο, τη θέση του. Να μην επαναστατεί, διότι τότε, η τιμωρία αποτελεί μορφή δικαιοσύνης. Και, ναι, ο ακροφιλελεύθερος ζόφος των καιρών μας και η συντηριτικοποίηση της κοινωνίας με την οποία συνδέεται, ξυπνά παλαιά δαιμόνια. Μαζί με τις συνθήκες που δημιούργησε ο κορονοϊός, δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα. Που ευνοεί τις γυναικοκτονίες.

 

Σήμερα είμαστε όλες μας η Δώρα Ζαχαριά.