Οι γερμανικές μπίζνες του προσφυγικού

γράφει ο Αλέξανδρος Ζέρβας

Την ώρα που οι φόβοι για ακόμη πιο δραματική εξέλιξη του προσφυγικού ζητήματος μετά το μακελειό στο Παρίσι εντείνονται, η Γερμανία εξακολουθεί να επιδεικνύει έντονη αμφιθυμία γύρω από τη διαχείριση μιας τόσο κρίσιμης υπόθεσης. 

Πρόκειται για μια χώρα που είναι o κορυφαίος προορισμός στην Ευρώπη για τα τεράστια κύματα των προσφύγων. Όχι άδικα, αν σκεφτεί κανείς(εκτός της οικονομικής της ανάπτυξης)πως σε όλες τις μεγάλες γερμανικές πόλεις ζουν σήμερα εκατομμύρια μετανάστες. Από την εποχή που η Δυτική Γερμανία ξαναχτιζόταν κι αναζητούσε φτηνά εργατικά χέρια, φρόντισε να γίνει πόλος έλξης για πολίτες από λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες. 

Κάπως έτσι η Γερμανία, μετά την επανένωσή της, άρχισε να δίνει την εικόνα μιας πολυπολιτισμικής κοινωνίας και παράλληλα μιας «χώρας ευκαιριών», ιδιαίτερα στο Βερολίνο η συνύπαρξη ανθρώπων προερχόμενων από διαφορετικές χώρες, θρησκείες, κουλτούρες τείνει πλέον να γίνει ο κανόνας. Αλλά, όπως λενε συχνά αρκετοί Βερολινέζοι: «Germany is outside Berlin».

Έξω από το Βερολίνο, λοιπόν, τα πράγματα έχουν αρχίσει να παίρνουν αρκετά ανησυχητική τροπή. Στη Δρέσδη, το νεοναζιστικό Pediga πραγματοποιεί ογκώδεις συγκεντρώσεις, ενώ σε άλλες μεγάλες πόλεις, όπως το Μόναχο ή η Στουτγκάρδη, ο ρατσισμός κι η ξενοφοβία κερδίζουν συνεχώς έδαφος. Την ίδια στιγμή οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν ραγδαία πτώση της καγκελαρίου Μέρκελ, ιδιαίτερα στα παραπάνω κρατίδια, τα οποία ειρήσθω εν παρόδω είναι το πιο πλούσια, ενώ το ακροδεξιό AFD (φέρεται να έχει στενούς δεσμούς με το Pediga) καταγράφει πλέον ποσοστά της τάξης του 10%. 

Από την άλλη βέβαια υπάρχουν οι Γερμανοί βιομήχανοι, οι οποίοι, όπως είναι φυσικό, έχουν σημαίνοντα ρόλο στην πολιτική ζωή της χώρας. Αυτοί λοιπόν φαίνεται πως είδαν στο προσφυγικό «πραγματικές ευκαιρίες» για καινούργιους φτηνούς γκασταρμπάιτερ. Ζήτησαν μάλιστα από τη γερμανική κυβέρνηση την άμεση απορρόφηση 500 χιλιάδων προσφύγων, μόνο που υπήρχε ένα βασικό μειονέκτημα: ο κατώτατος μισθός, ο οποίος στη Γερμανία είναι αρκετά υψηλός φτάνοντας τα 8,5 ευρώ την ώρα.

Εδώ έρχεται η περίφημη Επιτροπή των «5 Σοφών» της γερμανικής οικονομίας, προκειμένου να δώσει ως δια μαγείας λύση στο «αδιέξοδο». Σε έκθεσή τους, η οποία παραδόθηκε στην Άνγκελα Μέρκελ και δόθηκε στη δημοσιότητα την περασμένη εβδομάδα, προτείνουν «την αναστολή της ισχύος του κατώτατου μισθού, όταν πρόκειται για την απασχόληση προσφύγων, προκειμένου οι νέοι μετανάστες να καταστούν ελκυστικότεροι για τους εργοδότες και, μέσω της αγορά εργασίας, να ενσωματωθούν γρηγορότερα στην γερμανική κοινωνία».

Με αυτά τα δεδομένα, το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα της Γερμανίας επιχειρεί να πατήσει πάνω σε δυο βάρκες: να μην υποστεί σημαντικές απώλειες από τη μια(ιδιαίτερα οι Χριστιανοδημοκράτες) χαϊδεύοντας τα αυτιά του ακροδεξιού - ξενοφοβικού ακροατηρίου και να ικανοποιήσει τις «ανάγκες» των Γερμανών βιομηχάνων από την άλλη.

Η Άνγκελα Μέρκελ έχει συγκεκριμένο ρόλο λοιπόν να παίξει στο εν λόγω ζήτημα, αυτόν του «καλού μπάτσου». Η σύγκρουσή της με τη «σκληροπυρηνική» πτέρυγα του κόμματός της έχει εν πολλοίς επικοινωνιακά χαρακτηριστικά. Άλλωστε κι οι πέτρες γνωρίζουν πως η Γερμανίδα Καγκελάριος δε θα διεκδικήσει την τρίτη της επανεκλογή στις κάλπες, που θα στηθούν το 2017.

Υπάρχει κι ένα ακόμη θέμα: Η Γερμανία θέλει εξειδικευμένο προσωπικό, κατά προτίμηση ανώτατου μορφωτικού επιπέδου, όπερ εστί μεθερμηνευόμενων «μετανάστες εύκολα ενσωματώσιμους». Αυτό σημαίνει πως ένας αριθμός Σύρων προσφύγων πιθανότατα θα είναι ευπρόσδεκτος, με δεδομένο πως πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις. Αντίθετα, περιπτώσεις, όπως των Αφγανών, θεωρούνται ανεπιθύμητες, επειδή, εκτός του ότι εξαιτίας κάποιας γραφειοκρατικής ηλιθιότητας δεν πληρούν τα κριτήρια για να χαρακτηριστούν ως πρόσφυγες, είναι εκ των πραγμάτων ανειδίκευτοι (σε τι να ειδικευτείς σε μια κατεστραμμένη χώρα;).

Από τη μεριά της η γερμανική κοινωνία, στο βαθμό που δεν εκφράζεται απλά μέσα από δημοσκοπήσεις, δείχνει μοιρασμένη. Καλό είναι να μην παραβλέπουμε το γεγονός πως οι περιοχές όπου κυριαρχούν ο ρατσισμός κι ξενοφοβία έχουν να κάνουν με τα πιο «πλούσια» κρατίδια. Αντίθετα, σε αρκετές άλλες μεγάλες πόλεις, ιδιαίτερα δε στο Βερολίνο, η κουλτούρα των πολιτών είναι σαφώς πιο ανεκτική.. Ίσως αυτός να είναι κι ο λόγος που ακροδεξιές οργανώσεις επιχειρούν να εισάγουν «ρατσισμό» στη γερμανική πρωτεύουσα διοργανώνοντας περιφερόμενες συγκεντρώσεις εναντίον των μεταναστών. 

Σε αυτή την κρίσιμη στιγμή ήρθε τυφλή επίθεση των τζιχαντιστών στο Παρίσι, για να ρίξει αναμμένο σπίρτο σε μια πυριτιδαποθήκη. Οι Γερμανοί, όπως κι οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι, θα ζήσουν για αρκετό καιρό στη δίνη της παράνοιας του φόβου, όπως αποδείχτηκε από τον χθεσινό συναγερμό για ενδεχόμενο τρομοκρατικό χτύπημα στο Αννόβερο.

Ως εκ τούτου, ελλοχεύει ο κίνδυνος όλο και περισσότεροι να υιοθετήσουν τη ρητορική  περί κλειστών συνόρων, τα  οποία ευαγγελίζονται πλέον οι πιο ακραίες φωνές στη Γηραιά Ήπειρο. Η γερμανική κυβέρνηση από τη μεριά της θα προσπαθήσει να «φορτώσει», κατά την προσφιλή της τακτική, το «λογαριασμό» του προσφυγικού στις πιο αδύναμες χώρες του Νότου, κατά κύριο λόγο στην Ελλάδα.

Την ίδια στιγμή όμως, η Άνγκελα Μέρκελ θα κάνει ό,τι περνά απ’ το χέρι της για να τηρήσει τις δεσμεύσεις τις απέναντι στους βιομήχανους. Για να αποδειχτεί πως και αυτή η υπόθεση είναι Business as usual.