Τα χρόνια της φωτιάς: Στάχτες κόμματα, πρόσωπα και κυβερνήσεις

Νέοι πολιτικοί σχηματισμοί εμφανίστηκαν στο προσκήνιο, άλλοι διέγραψαν μια σύντομη πορεία και στην συνέχεια εξαφανίστηκαν.

Του Αντώνη Γαλανόπουλου

Μια φορά και ένα καιρό ήταν δύο κόμματα. Το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ που εναλλάσσονταν επί δεκαετίες στην εξουσία. Μετά ήρθε η κρίση…Η μακρά διαδρομή της χώρας στη έρημο των Μνημονίων εκτός των άλλων δεινών επέφερε συντριπτικές αλλαγές στον πολιτικό χάρτη της χώρας.

Νέοι πολιτικοί σχηματισμοί εμφανίστηκαν στο προσκήνιο, άλλοι διέγραψαν μια σύντομη πορεία και στην συνέχεια εξαφανίστηκαν, κομματικοί στρατοί μετατοπίστηκαν, κυβερνητικά έως τότε κόμματα μεταβλήθηκαν σε αποκόμματα φλερτάροντας με την εξαφάνιση τους.

Οι εκλογές του 2009 ήταν η τελευταία εκλογική αναμέτρηση που θα μπορούσε να πει κανείς ότι όλα εξελίχθηκαν γραμμικά.

Η αρχή από το 2009

Η ΝΔ έπειτα από πέντε χρόνια στην διακυβέρνηση της χώρας που κάθε άλλο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πετυχημένη υποχώρησε στη δεύτερη θέση και τα κλειδιά του Μεγάρου Μαξίμου πήρε κατά τα συνήθη το ΠΑΣΟΚ και ο νεοφώτιστος Γιώργος Παπανδρέου.

Νέα είσοδος στα κοινοβουλευτικά δρώμενα της χώρας ήταν το ΛΑΟΣ του Γιώργου Καρατζαφέρη που κατέλαβε την τέταρτη θέσημετά το ΚΚΕ ενώ πέμπτος και με ένα φτωχό 4,60% που αντιστοιχούσε μόλις σε 13 βουλευτές φιγουράριζε ο ΣΥΡΙΖΑ.

Από εκεί και πέρα οι εξελίξεις είναι γνωστές. Από το «λεφτά υπάρχουν» έρχεται το Καστελόριζο και η ψήφιση του πρώτου μνημονίου. Ακολουθεί η παραίτηση του Γιώργου Παπανδρέου και της κυβέρνησης του και ο σχηματισμός κυβέρνησης συνεργασίας υπό τον Λουκά Παπαδήμου με την στήριξη του ΠΑΣΟΚ της ΝΔ και του ΛΑΟΣ.

Η αλλαγή του 2012

Τον Μάιο του 2012 διεξάγονται οι πρώτες εθνικές εκλογές υπό τη βαριά σκιά των Μνημονίων που χαρακτηρίζουν όπως είναι αναμενόμενο και τις πολιτικές εξελίξεις. Πρώτη το νήμα κόβει η ΝΔ με τον Αντώνη Σαμαρά να εγγυάται ένα άλλο μείγμα πολιτικής (έχουν προηγηθεί τα Ζάππεια).

Ο ΣΥΡΙΖΑ θερίζει τους καρπούς της σφοδρής αντιμνημονιακής του πολιτικής. Λαμβάνει για πρώτη φορά στην ιστορία τα σκήπτρα της αξιωματικής αντιπολίτευσης με ένα ποσοστό της τάξης του 16,78% και 52 βουλευτές. Ακολουθεί συρρικνωμένο το ΠΑΣΟΚ (13, 18%). Την τέταρτη θέση καταλαμβάνει ο Πάνος Καμμένος που έχει διαγραφεί από την ΝΔ επειδή καταψήφισε το πρώτο μνημόνιο. Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες του λαμβάνουν 10,61% και αφήνουν στην πέμπτη θέση την ακροδεξιά Χρυσή Αυγή που μπαίνει για πρώτη φορά στο Κοινοβούλιο με ποσοστό 6,97%.

Τελευταία η ΔΗΜΑΡ του Φώρη Κουβέλη (6,11%). Το παλιό στέλεχος της Ανανεωτικής Αριστεράς έχει αποχωρήσει από τον ΣΥΡΙΖΑ και παρά το ισχνό ποσοστό συγκεντρώνει τις ελπίδες μια διαφορετικής πορείας. Το ΛΑΟΣ, λόγω των πολλών κυβιστήσεων δεν καταφέρνει να μπει στη Βουλή.

Η έλλειψη αυτοδυναμίας του πρώτου κόμματος και η αδυναμία να συσταθεί κυβέρνηση συνεργασίας έχει ως αποτέλεσμα να οδηγηθεί η χώρα για δεύτερη φορά στις κάλπες. Οι εκλογές διεξάγονται τον επόμενο μήνα (Ιούνιο).

Oι επαναληπτικές του Ιουνίου

Η ΝΔ έρχεται εκ νέου πρώτη βελτιώνοντας τα ποσοστά της (29,66%). Το ίδιο όμως ισχύει και για τον ΣΥΡΙΖΑ (26,89%). Το ΠΑΣΟΚ χάνει κάτι ψιλά (12,28%), Οι ΑΝΕΛ πέφτουν στο 7,51%. Η Χρυσή Αυγή, όπως αποδεικνύεται, έρχεται για να μείνει (6,92%) η ΔΗΜΑΡ ανεβαίνει ελάχιστα (6,25%) και τελευταίο έρχεται το ΚΚΕ (4,50%).

Ωστόσο και τότε η ΝΔ δεν καταφέρνει να πάρει την αυτοδυναμία.Συστήνεται έτσι κυβέρνηση συνεργασίας με πρωθυπουργό τον Αντώνη Σαμαρά και κυβερνητικούς εταίρους το ΠΑΣΟΚ του Βαγγέλη Βενιζέλου και τη ΔΗΜΑΡ του Φώτη Κουβέλη.

Το Καλοκαίρι του 2013 ο τελευταίος με αφορμή το «μαύρο» στην ΕΡΤ αποχωρεί αιφνιδίως από την κυβέρνηση.

Ευρωεκλογές 2014

Ένα χρόνο αργότερα στις ευρωεκλογές του 2014 για πρώτη φορά ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα έρχεται πρώτος με 26,56% Η ΝΔ περνά στη δεύτερη θέση (22,72), τρίτη η Χρυσή Αυγή (9,39%), Τέταρτη η Ελιά με 8,02% (ΠΑΣΟΚ και διάφοροι άλλοι σχηματισμοί). Ακολουθεί το Ποτάμι που κατέρχεται για πρώτη φορά στον εκλογικό στίβο (6,61%), το ΚΚΕ (6,11%) και οι Ανεξάρτητοι Έλληνες (3,46%). Η ΔΗΜΑΡ μένει εκτός Ευρωβουλής πληρώνοντας προφανώς τα λάθη των επιλογών της.

Το τεστ στην εκλογή Προέδρου

Η κυβέρνηση βαδίζει ολοταχώς προς ένα κρισιμότατο τεστ αυτό της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας τον μέσα σε ένα σκηνικό ακραίας πόλωσης και διχασμού. Η κορυφαία αυτή διαδικασία στιγματίζεται από τις κατηγορίες βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ και των Ανεξάρτητων Ελλήνων περί χρηματισμού συναδέλφων τους προκειμένου να στηρίξουν την υποψηφιότητα του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Πρωτοστάτησαν οι Οδυσσέας Βουδούρης και Θόδωρος Παραστατίδης (ανεξάρτητοι τότε βουλευτές που αργότερα μπήκαν στις λίστες του ΣΥΡΙΖΑ) αλλά και η Σταρούλα Ξουλίδου που κατήγγειλε ότι επιχείρησαν να την χρηματίσουν μέσω facebook όπως ο Παύλος Χαικάλης. (ΑΝΕΛ) Οι κατηγορίες ποτέ δεν επιβεβαιώθηκαν ωστόσο αποτέλεσαν το κορυφαίο στοιχείο της περιόδου αυτής.

Η απαιτούμενη συνταγματική πλειοψηφία δεν επιτεύχθηκε και τελικά η χώρα οδηγήθηκε σε πρόωρες εκλογές τον Ιανουάριο του 2015.

Οι εκλογές του Ιανουαρίου

Συνέβη το αναμενόμενο. Ο ΣΥΡΙΖΑ ήρθε πρώτος αφήνοντας πίσω του σχεδόν δέκα μονάδες (36,34% έναντι 27,8%) την ΝΔ. Οι υποσχέσεις του Αλέξη Τσίπρα για σκίσιμο των μνημονίων τον καθιστούν Πρωθυπουργό της «πρώτης φοράς Αριστεράς» που επιλέγει όμως ως κυβερνητικό εταίρο τους δεξιούς (με ακροδεξιά στοιχεία κατά πολλούς) Ανεξάρτητους Έλληνες (4,75%).

Η Χρυσή Αυγή καταλαμβάνει για πρώτη φορά την τρίτη θέση (6,28%) και ακολουθεί το Ποτάμι του Σταύρου Θεοδωράκη που παρά την λυσσώδη επίθεση εναντίον του καταφέρνει να συγκεντρώσει ένα ποσοστό της τάξης του 6,05%. Το ΚΚΕ βελτιώνει τα ποσοστά του (5,47%), ενώ το ΠΑΣΟΚ κατακρημνίζεται (4,68%) αφού η πλειοψηφία της εκλογικής του πελατείας αγκαλιάζει τον ΣΥΡΙΖΑ. Η ΔΗΜΑΡ που η διαδικασία για την εκλογή του ΠτΔ έχει αποτελέσει την χαριστική βολή για τον Φώτη Κουβέλη, δεν καταφέρνει να μπει στη Βουλή.

Οι μήνες που ακολουθούν είναι περίοδος μεγάλων εξελίξεων. Από το σκίσιμο των μνημονίων η χώρα πάει στο Δημοψήφισμα του περασμένου Καλοκαιριού και από το «όχι» στο «ναι» και στη υπογραφή του τρίτου μνημονίου και βέβαια στις εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου.

Επανάληψη με τις εκλογές του Σεπτεμβρίου

Επαναλαμβάνεται το ίδιο σκηνικό με τον «μεταλλαγμένο» ΣΥΡΙΖΑ (35,46%) να σχηματίζει εκ νέου κυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ (3,69%). Η ΝΔ καταλαμβάνει υπό τον Ευάγγελο Μειμαράκη την δεύτερη θέση (28,10%) ενώ η Χρυσή Αυγή αγγίζει το 7% (6,99%). Στο ΠΑΣΟΚ- υπό τη Φώφη Γεννηματά- τα πράγματα πάνε καλύτερα (6,29%). Το ΚΚΕ έρχεται πέμπτο (5,55%) ενώ το Ποτάμι λόγω της μη «καθαρής» γραμμής του πέφτει στο 4,09% . Τελευταία η Ένωση Κεντρώων του Βασίλη Λεβέντη που μετά από δεκαετίες βλέπει το όνειρο να γίνεται πραγματικότητα.

Ποιοί έμειναν απέξω

Η συνεχής μεταβολή του πολιτικού σκηνικού είχε ως συνέπεια και την μεγάλη αλλαγή του πολιτικού προσωπικού της χώρας. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το ΠΑΣΟΚ. Από τους 160 βουλευτές των εκλογών του 2009 βρίσκεται σήμερα με 16 βουλευτές. Ο ΣΥΡΙΖΑ, αντίθετα, από 13 βουλευτές διαθέτει σήμερα 144. Αλλά και η ΝΔ λόγω της υποχώρησης της στη δεύτερη θέση έχασε πολλές παλιές καραβάνες λόγω της απώλειας των 50 εδρών μπόνους. Τέλος η είσοδος και άλλων κόμματων στο Κοινοβούλιο έφερε νέα πρόσωπα στο προσκήνιο.

Εκτός Βουλής βρίσκονται σήμερα είτε επειδή δεν κατάφεραν να επαναεκλεγούν είτε επειδή τράβηξαν για αλλού πρώην υπουργοί και σημαντικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ. Αναφέρουμε τους Δημήτρη Ρέππα, Μιχάλης Χρυσοχοίδη, Άννα Διαμαντοπούλου, Παναγιώτη Ρήγα, Χρήστο Παπουτσή, Κουκουλόπουλο, Νίκο Σηφουνάκη κ.,α.

Το ίδιο ισχύει και για την ΝΔ, Αναφέρουμε ενδεικτικά τους Αντρέα Λυκουρέντζου, Φωτεινή Πιπιλή, Γεράσιμο Γιακουμάτο, Αναστάσιο Νεράντζη κ.α.

Το ίδιο ισχύει και για τον πρώην πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου ο οποίος δεν κατάφερε να κάνει το μεγάλο άλμα και να μπει στη Βουλή με το ΚΙΔΗΣΟ. Εκτός έμειναν και όσοι τον στήριξαν όπως και ο Φίλιππος Σαχινίδης.

Τέλος και η μετατόπιση του ΣΥΡΙΖΑ από την αντιμνημονιακή ρητορική στην αγκαλιά των μνημονίων άφησε πίσω του πρώην στελέχη.

Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, ο Δημήτρης Στρατούλης, η Νάντια Βαλαβάνη κ.α της Λαικής Ενότητας αλλά και η Ζωή Κωνσταντοπούλου της Πλεύσης Ελευθερίας έχουν μετατραπεί από ένθερμους συμπαραστάτες του Αλέξη Τσίπρα σε φανατικοί κατήγοροι του.