Η γλώσσα της αλήθειας που ψεύδεται

Γράφει ο Γιώργος Σταματόπουλος

Γην και ύδωρ ζήτησε από τους Αθηναίους ο Ξέρξης με τους απεσταλμένους του και τον διερμηνέα τους. Ο Θεμιστοκλής τούς άκουσε και αμέσως εξέδωσε διάταγμα, που όλοι επιδοκίμασαν, και καταδίκασε σε θάνατο τον διερμηνέα. Γιατί αυτό; Γιατί, λέει, ο διερμηνέας τόλμησε να χρησιμοποιήσει την ελληνική γλώσσα για να μεταφέρει τις διαταγές ενός βαρβάρου. Σχολιάζει ο Εμίλ Σιοράν, εκδόσεις Στιγμή: «Ενας λαός δεν προβαίνει σε παρόμοια κίνηση παρά στην κορυφή της διαδρομής του». Ενας λαός, συνεχίζει, «βρίσκεται σε πλήρη παρακμή, βρίσκεται εκτός Ιστορίας από τη στιγμή που δεν πιστεύει πλέον στη γλώσσα του, από τη στιγμή που παύει να τη θεωρεί υπέρτατη μορφή έκφρασης, ως τη γλώσσα καθ' εαυτήν».

Μάλλον ο ελληνικός λαός βρίσκεται σε πλήρη παρακμή αφού μιλάει σε μια γλώσσα που είναι κατανοητή μόνο από πολιτικούς και εν γένει πολιτικολογούντες και δημοσιολογούντες - αυτοί μια χαρά επικοινωνούν μεταξύ τους, αλλά είναι μια επικοινωνία ανελεύθερων και βαρβαρικά σκεπτόμενων. Εννοώ ότι όλοι αυτοί δεν μιλάνε ελληνικά όχι γιατί δεν ξέρουν γράμματα, αλλά γιατί δεν μπορούν πλέον να σκέπτονται ελληνικά.

Ελληνικά σκέπτεται όποιος ξέρει τι σήμαιναν κάποτε και ποια αξία έχουν σήμερα έννοιες όπως ήθος, αρετή, ελευθερία, δικαιοσύνη [φύσις, άτομο και λοιπά]. Και σήμερα χρησιμοποιούμε τις ίδιες έννοιες, αλλά τι εννοεί ο ένας και τι ο άλλος; Δυστυχώς οι έννοιες αυτές έχουν απολέσει την πρωταρχική τους λυσιτέλεια και ζωντάνια και έχουν καταντήσει αθύρματα στο λεξιλόγιο ανθρώπων που δεν τις έχουν κατανοήσει· μόνο την εξωτερική τους «αίγλη» προσδοκάνε από τη χρήση τους. [Τι μανία και αυτή με την ελληνική γλώσσα.]

Στην ουσία πρόκειται για έλλειψη σκέψης και στοχασμού που διακρίνει τους περισσότερους από εμάς· αρνούμαστε να στύψουμε την γκλάβα μας και αρκούμαστε σε έτοιμες λύσεις που προσφέρουν τα γραφεία των κομμάτων ή επαναπαυόμαστε στη δυναμική μερικών εννοιών μόνο, που όμως θεωρούμε ότι γοητεύουν το πόπολο και γενικά τα πλήθη. Κούνια που μας κούναγε εν τούτοις.

Τι εννοούν άραγε οι πολιτικοί λέγοντας ειλικρίνεια και διαύγεια, ας πούμε; Τις μεταφράζουν με τρόπο διαφορετικό από αυτόν που εμείς διδαχτήκαμε (;) στο σχολείο ή τις ενστερνιστήκαμε μέσα από γονεϊκές συμβουλές, αυστηρές και βαρύτιμες. Μάλιστα οι εν λόγω χρησιμοποιούν αυτές τις με βαρύ φορτίο έννοιες λέγοντας τα μεγαλύτερα ψεύδη, είτε είναι στον «προοδευτικό» χώρο είτε στον «συντηρητικό», και μιλάμε για αφειδώλευτη [και αδυσώπητη] χρήση. Να ψεύδεσαι σε μια γλώσσα που στις πρωταρχές της προσπάθησε να μιλήσει [για] την αλήθεια είναι εξωφρενικό. Για φαντάσου: η γλώσσα της αλήθειας να ψεύδεται...

Είναι που ο πολιτισμός μας σε άλλα αρέσκεται και σε άλλα επιδίδεται, στο μεγαλείο, π.χ., και πώς θα το κατακτήσει κανείς [με όποιο μέσο] και στον γελοίο πλουτισμό. Τα μεγαλεία και ο πλούτος είναι μέσα μας μόνο και πουθενά αλλού· όποιος τα ψάχνει μέσα του χασομεράει απλώς ως άνθρωπος ή νιώθει πίθηκος και θέλει να ξεφύγει από τον πίθηκο.