Ίδρυμα Ωνάση: Θα φορολογείται στο Λιχτενστάιν, αλλά όχι στην Ελλάδα

Τροπολογία προκλητικών απαλλαγών από φόρο ακινήτων γιατί το ίδρυμα συμβάλλει στην … «κοινωνική αλληλεγγύη»! 

Του Γεράσιμου Λιβιτσάνου

Μια ακόμη προκλητική περίπτωση φοροαπαλλαγών προς το κεφάλαιο κατέγραψε  στο ενεργητικό του το υπουργείο Οικονομικών, χαρίζοντας στο ίδρυμα Ωνάση φόρους από ακίνητα για τα προηγούμενα 6 χρόνια και από εδώ κι εξής! Πρόκειται για μία υπόθεση με πολλές  πτυχές ενδεικτική όμως των κυβερνητικών προθέσεων που το τελευταίο διάστημα έχει δώσει …ρέστα στον τομέα των φορο-ελαφρύνσεων.

Η σχετική ρύθμιση πέρασε πολύ …διακριτικά με τροπολογία της τελευταίας στιγμής στο νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας για τις ιδιωτικές κλινικές. Με βάση την τροπολογία το Ίδρυμα Ωνάση απαλλάσσεται από τον ειδικό φόρο ακινήτων με αναδρομική ισχύ από την 1η Ιανουαρίου του 2013. Όμως όσο εντυπωσιακό κι αν είναι το χρονικό εύρος της φοροαπαλλαγής εξίσου εντυπωσιακό είναι και το σκεπτικό της κυβερνητικής τροπολογίας. Η οποία μάλιστα φέρει την υπογραφή του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου.

Έτσι με βάση την εισηγητική έκθεση της τροπολογίας μαθαίνουμε ότι το Ίδρυμα Ωνάση μπορεί να φορολογείται στο Λιχτενστάιν αλλά όχι στην Ελλάδα! Συγκεκριμένα αναφέρεται πως

«με βάση τους κανονισμούς του Ιδρύματος και την βούληση του Αριστοτέλη Ωνάση έδρα του ιδρύματος είναι το Βαντούζ του Λιχτενστάιν με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται με τον ειδικό φόρο επί των ακινήτων παρά τον αποδεδειγμένο και αποκλειστικά κοινωφελή χαρακτήρα του». (Φυσικά είναι ένα ερώτημα του τι είδους φορολόγηση έχει σε έναν από τους γνωστότερους φορολογικούς παραδείσους της Ευρώπης).

Επίσης δηλώνεται πως το ίδρυμα μεταξύ άλλων φοροαπαλλάσεται λόγω της συμβολής του στην ….κοινωνική αλληλεγγύη. Χαρακτηριστικό είναι το εδάφιο της τροπολογίας σύμφωνα με το οποίο

«λόγω της συμβολής του ιδρύματος στον πολιτισμό, στην παιδεία το περιβάλλον την υγεία και  κοινωνική αλληλεγγύη είναι επιβεβλημένη η εξαίρεσή του και των εταιριών του που συμβάλλουν στο κοινωφελές έργο του από τον ειδικό φόρο επι των ακινήτων».

Στο τυπικό του πράγματος το ίδρυμα Ωνάση εντάσσεται στον νόμο 3091/2002 που προβλέπει εξαιρέσεις από φόρους ακινήτων ενώ στην Βουλή δεν έγινε γνωστό το ύψος των απωλειών του δημοσίου από αυτή την απόφαση. Σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου «το ύψος δεν δύναται να προσδιοριστεί καθόσον εξαρτάται από πραγματικά γεγονότα». Όμως στην ειδική ‘Έκθεση του αρ.75 του Συντάγματος που υποχρεωτικά συνοδεύει το νομοσχέδιο τονίζεται πως «η ανωτέρω απώλεια θα αναπληρωθεί από άλλες πηγές εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού.

Αξίζει να σημειωθεί πως όταν η τροπολογία παρουσιάστηκε στην Βουλή δεν την εισηγήθηκε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών αλλά ο υπουργός Υγείας Α.Ξανθός με μια απλή αναφορά:

«Είναι η τροπολογία με γενικό αριθμό 204 και ειδικό 159, η οποία αναφέρεται στην εξαίρεση από τον ειδικό φόρο επί των ακινήτων για ακίνητα του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Αλέξανδρος Ωνάσης», τα οποία χρησιμοποιούνται αποδεδειγμένα για κοινωφελείς σκοπούς στην Ελλάδα».

Μάλιστα εκ μέρους της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν υπήρξε κάποια ένσταση, κάτι που μάλλον εξηγεί η απάντηση της εκπροσώπου τύπου της Νέας Δημοκρατίας Μαρίας Σπυράκη σύμφωνα με την οποία

«η γενική εικόνα που έχουμε είναι ότι το Ίδρυμα Ωνάση λειτουργεί κάτω από ένα ειδικό καθεστώς. Και υπ’ αυτό το πρίσμα θα πρέπει να αντιμετωπίζονται τα ζητήματά που ανακύπτουν».

Πάντως ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η αρνητική αντιμετώπιση της τροπολογίας από μερίδα του Τύπου και των ΜΜΕ που κάθε άλλο μας έχει συνηθίσει στην …καταγγελία φοροαπαλλαγών προς επιχειρηματίες και (ιδιαίτερα) εφοπλιστές.

Το γεγονός μάλλον σχετίζεται με την επιχειρηματική κόντρα που υπάρχει σχετικά με το που θα καταλήξει το Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν αφού η ιδιοκτήτρια Τράπεζα Πειραιώς μέσω της θυγατρικής της Ημιθέα Α.Ε προτίθεται να το πουλήσει μέσω μειοδοτικού διαγωνισμου.

Ανάμεσα στους μετέχοντες στον διαγωνισμό είναι και το Ίδρυμα της Ωνάση και μάλιστα με την στήριξη της κυβέρνησης. Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας έχει πολλές φορές αφήσει να εννοηθεί ότι προτίθεται να «φέρει» τον Ντυνάν υπό δημόσιο έλεγχο μέσω του «τρίτου δρόμου».  Αυτός είναι η αγορά του από το (καθόλα ιδιωτικό) Ίδρυμα Ωνάση!

«Το Ντυνάν μπορεί να εξελιχθεί σε ένα Ίδρυμα ειδικού καθεστώτος, όπως για παράδειγμα το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο» ανέφερε πρόσφατα ο Ανδρέας Ξανθός. Μάλιστα το θέμα σχολίασε στην επίμαχη συνεδρίαση της Βουλής και ο Παύλος Πολάκης λέγοντας πως «μετά από πρόσκληση του σωματείου εργαζομένων του «Ερρίκος Ντυνάν» -αυτό το μεγάλο νοσοκομείο που τώρα είναι ιδιωτική κλινική ιδιοκτησία της Τράπεζας Πειραιώς- θα πάω να μιλήσω στους εργαζόμενους εκεί για να επιβεβαιώσω την προσπάθεια της Κυβέρνησής μας να κάνει ότι περνάει από το χέρι της –και ήδη γίνεται- για να επιστρέψει υπό δημόσιο έλεγχο μέσω της συνεργασίας της ελληνικής Κυβέρνησης με το Ίδρυμα Ωνάση».