Υπερπαραγωγή «ηρώων»

Του Παντελή Μπουκάλα

Κάθε τόπος έχει τις ανάγκες του. Τις πραγματικές και τις φαντασιακές ή ψευδαισθησιακές. Τις μόνιμες και τις περιστασιακές. Ο δικός μας τόπος έχει αποκτήσει το συνήθειο να βάζει δίπλα στις πραγματικές του ανάγκες –αν όχι πάνω τους– τις πλασματικές, με κυριότερες δύο: την ανάγκη για θαύματα και την ανάγκη για ήρωες. Από θαύματα, άλλο τίποτε. Τουλάχιστον ένα κάθε μέρα, αν πιστέψουμε τα πρωτοσέλιδα των ροζ, κίτρινων ή κιτρινόμαυρων εφημερίδων που ειδικεύονται σ’ αυτόν τον παραθεολογικό τομέα. Πέφτει ένα ελικόπτερο, σκοτώνονται δύο ή τρεις και σώζεται ένας; «Θαύμα. Τον έσωσε η Παναγία». Πνίγονται ή απανθρακώνονται αρκετοί και σώζεται, πάλι, ένας; «Θαύμα. Τον έσωσε η Παναγία». Το γιατί η Παναγία θαυματουργεί μεροληπτώντας υπέρ του ενός και εγκαταλείποντας στη μοίρα του θανάτου τους άλλους, μένει ανεξήγητο. Ανελέητη η Θεοτόκος;

Η ανάγκη για ήρωες, οι οποίοι μάλιστα να συναιρούν στο πρόσωπό τους Λεωνίδες, Αλέξανδρους, Παλαιολόγους και Κολοκοτρώνηδες, μας έχει οδηγήσει στην κατάχρηση του όρου, δηλαδή στο κατώφλι της ακύρωσής του. Ξέρουμε άλλωστε με πόσο υπερβολική γενναιοδωρία αποκαλούν «ηρωικό λαό» τους οπαδούς των ποδοσφαιρικών ομάδων οι ιδιοκτήτες και οι μεγαλοπαράγοντές τους. Χρειάζεται όντως ένας κάποιος ηρωισμός για να παρακολουθείς τα μετριότατα παιχνίδια του ελληνικού πρωταθλήματος. Και πάλι όμως, αν θέλουμε να συνεχίσει να σημαίνει κάτι το «ηρωικός» όταν αναφερόμαστε στο 1940, στο 1821 ή στους Περσικούς πολέμους, πρέπει να είμαστε πιο φειδωλοί στη χρήση του για σημερινά πρόσωπα και συμβάντα.

Τις τελευταίες ημέρες, και με αποκορύφωμα τις παρελάσεις για την 25η Μαρτίου, φτάσαμε να αποκαλούμε ήρωα οποιονδήποτε τραγουδάει το κακότεχνο «Μακεδονία ξακουστή», το οποίο υποτίθεται πως είχε απαγορευτεί, σύμφωνα με τα fake news που κατακυρίευσαν τα κανάλια, τις εφημερίδες και φυσικά τα σόσιαλ μίντια. Ηρωας ο αλεξιπτωτιστής που έκανε το άλμα του μακεδονοτραγουδώντας και φροντίζοντας να αυτοβιντεοσκοπηθεί, ώστε έπειτα να ανακοινώσει στο πανελλήνιο τη σπουδαία πράξη του. Ηρωες τα βατράχια, οι εύζωνες και οι μαθητές που είπαν στις παρελάσεις ένα εμβατήριο διά του οποίου η Ελλάδα (και ιδίως το στράτευμα) χωριζόταν παλαιότερα σε «εθνικόφρονες» και «εαμοβούλγαρους» και σήμερα σε «πατριώτες» και «εθνομηδενιστές». Αραγε, ήρωες και οι χρυσαυγίτες, που μηρυκάζουν νυχθημερόν το εμβατήριο; Και οι οποίοι θα έπεφταν σε κατάθλιψη αν ήξεραν ότι η μουσική του έχει εβραϊκές ρίζες;