Με το πρώτο χελιδόνι

Γράφει η Κυριακή Μπεϊόγλου

Με το πρώτο χελιδόνι συνέβαιναν δυο σπουδαία πράγματα. Ανοιγαν τα νυχτολούλουδα, σε τρέλαινε η νύχτα με τις μυρωδιές της και το πιο βασικό: ξεσκέπαζαν το τρενάκι στον κήπο του Βασιλικού Θεάτρου. Μπαίναμε τότε δυο δυο στη σειρά και με μεγάλη ανυπομονησία περιμέναμε να επιβιβαστούμε για ένα ταξίδι που κράταγε δέκα λεπτά, αλλά για μας ήταν ένα ταξίδι στ' άστρα. Τα άστρα ήμασταν εμείς.

Αφού ξεκαθαρίζαμε από πριν ποια από τις δυο θα κάνει τη Βουγιουκλάκη και ποια την Καρέζη -τότε τη Βουγιουκλάκη θέλαμε όλες, στην εφηβεία θέλαμε την Καρέζη- ανεβαίναμε στο δικό μας, καταδικό μας κόκκινο βαγόνι και το τρένο ξεκινούσε με ένα σφύριγμα. Οι μεγάλοι βολτάρανε στην παραλία, τρώγανε πασατέμπο, σχολιάζανε τα χρόνια εκείνα της μεταπολίτευσης και ρίχνανε πού και πού καμία ματιά σ’ εμάς. Ο κόσμος έμοιαζε -δεν ήταν- πιο αθώος και πιο ασφαλής.

Αν για κάτι στεναχωρήθηκα πολλά χρόνια αργότερα, ήταν γιατί ο Χατζιδάκις αποκήρυξε τα τραγούδια του κινηματογράφου. Ισως, αν ήξερε πόσα παιδιά στα παιχνίδια τους τραγούδησαν το «θάλασσα πλατιά σ’ αγαπώ γιατί μου μοιάζεις» κοιτώντας τα γκρίζα (συνήθως) νερά του Θερμαϊκού, να μην το έκανε τελικά.

Βρήκα και πάλι το τρενάκι, πολλά χρόνια μετά, τέλος Μάρτη, νωρίς το πρωί. Ενας κύριος το έπλενε μ' ένα λάστιχο. «Ωστε εδώ είσαι ακόμα…», του λέω κρυφογελώντας. Ενα πουλί, χελιδόνι, πετάει ανήσυχο από πάνω του. Κάνει μικρές διαδρομές στο βάθος του κήπου και ξανάρχεται. Μικρά κλαδάκια στο ράμφος του. Φτιάχνει φωλιά. Πιθανότατα σε κάποια εσοχή στο κτίριο του Βασιλικού Θεάτρου. Τα πράγματα υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν με ή χωρίς εμάς, σκέφτομαι. Αρκεί να είναι ανοιχτοί οι ουρανοί και να υπάρχει πάντα κάποιος να φροντίζει τα τρενάκια των παιδικών ονείρων.

Ενα τσούρμο πιτσιρίκια ξεπροβάλλει από το λιθόστρωτο του πάρκου. Χελιδόνια της άνοιξης. Ορμούν στο τρενάκι. Το καταλαμβάνουν. Τραγουδάνε. Οχι το «θάλασσα πλατιά», λογικό. Αυτά τα τραγουδούν πια οι μεγάλοι. Τα πιτσιρίκια τραγουδάνε κάτι σαν: «πες μου τι; πες μου τι; τι περίμενες εσύ;». Δεν το γνωρίζω το τραγούδι. Αλλά σιγοτραγουδάω κι εγώ μαζί τους σε έναν γρήγορο ρυθμό. Ακολουθούν τα χελιδόνια. Τιτιβίσματα και παιδικές φωνές. Οι ήχοι της άνοιξης. Ισχυρό αναλγητικό στα καθημερινά προβλήματα. Αρκεί να βρούμε τον χρόνο να σταθούμε για λίγο μέσα σ' ένα πάρκο.

'Η ακόμα καλύτερα μπροστά στο τρενάκι των παιδικών μας ονείρων. Τότε ο κόσμος μοιάζει πιο φωτεινός και η ελπίδα δεν φαντάζει πια μια χαμένη υπόθεση. Πάντα και πάντα η άνοιξη, με το πρώτο χελιδόνι, θα είναι μια αρχή: «Ανοιξη τσίτι τσιτωμένο, Ανοιξη σφήκα του χεριού, Ανοιξη “μη” “θα μας δούνε” “τέρας”, Ανοιξη κρύσταλλο και νίκελ, Ανοιξη παραπάτημα των κήπων, Ανοιξη “Μήνιν άειδε”...».