Η ρελάνς Τσίπρα και η ώρα των μεγάλων αποφάσεων

Νικόλ Λειβαδάρη

Η ρελάνς Τσίπρα απέδωσε, η τελευταία πράξη και η λύση (;) του δράματος θα παιχτεί στο υψηλότερο δυνατό πολιτικό επίπεδο, η ώρα όμως των μεγάλων και δύσκολων αποφάσεων βρίσκεται ακόμη μπροστά. Με πρώτη, και καθοριστική, δοκιμασία την αποψινή συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στις Βρυξέλλες, στην οποία θα μπουν στο τραπέζι οι δύο προτάσεις συμφωνίας– η λεγόμενη «τελευταία προσφορά» των πιστωτών και το κείμενο των 47 σελίδων της Αθήνας.

Το τηλεφώνημα Γιούνκερ και το παρασκήνιο

Το χθεσινοβραδινό τηλεφώνημα Γιούνκερ στον Έλληνα πρωθυπουργό και η πρόσκληση να σπεύσει στις Βρυξέλλες ήταν και η πρώτη επαφή της Αθήνας με τους πιστωτές μετά τηνπενταμερή σύνοδο του Βερολίνου το βράδυ της Δευτέρας. Είχε προηγηθεί το άρθρο – προειδοποίηση Τσίπρα στη Le Monde, η αποστολή των ελληνικών προτάσεων, και το μήνυμα Δραγασάκη ότι «τελεσίγραφα δεν γίνονται αποδεκτά». 

Η τακτική της ελληνικής πλευράς στόχευσε εξ αρχής ακριβώς στο να προλάβει τελεσίγραφα και τετελεσμένα και να «κάψει» εν τη γενέσει τους τις απειλές για πρόταση «take it or leave it» από την πλευρά των δανειστών. Σύμφωνα, δε, με αξιόπιστες πληροφορίες ήταν μια τακτική που εάν δεν είχε τη συναίνεση ήταν, τουλάχιστον, εν γνώσει και των Βρυξελλών. 

Οι οποίες, διά του συνήθους «γεφυροποιού» Ζαν Κλοντ Γιούνκερ αναλαμβάνουν από σήμερα και πάλι ρόλο διαμεσολαβητή ανάμεσα στις δύο πλευρές βάζοντας στο τραπέζι όχι μία – όπως επεδίωκε το «σκληρό» στρατόπεδο των πιστωτών – αλλά δύο προτάσεις προς συμβιβασμό.

Εν ολίγοις, εάν ήταν σκάκι η Αθήνα θα είχε κερδίσει, μέχρι στιγμής, μια στρατηγική ισοπαλία. Επειδή όμως είναι οικονομία, η Ελλάδα παραμένει ο «ευάλωτος στρατιώτης». Κι ο Αλέξης Τσίπρας καλείται απόψε το βράδυ στις Βρυξέλλες να επιλέξει και να υπερασπιστεί τις πιο βαριές κόκκινες γραμμές της κυβέρνησης αλλά και της λαϊκής εντολής.

Σε «γραμμή ΔΝΤ» το σχέδιο συμφωνίας των πιστωτών

Όλες οι πληροφορίες δείχνουν ότι και η επιλογή και η υπεράσπιση θα είναι εξαιρετικά δύσκολες. Τα μηνύματα από Βερολίνο και Βρυξέλλες φέρουν το σχέδιο συμφωνίας των πιστωτών να «μπατάρει» προς τις σκληρές απαιτήσεις του ΔΝΤ σε ασφαλιστικό, δημόσιο τομέα και δημοσιονομικό. Το «μπατάρισμα» αυτό είναι και το αποτέλεσμα της – ακόμη ανοιχτής – διάστασης μεταξύ των πιστωτών για το θέμα του χρέους. Το Ταμείο, μετά και την πενταμερή του Βερολίνου, φέρεται να απαιτεί σκληρές μεταρρυθμίσεις προκειμένου να μην επιμείνει στην αξίωσή του για εγγυήσεις από τους ευρωπαίους για τη βιωσιμότητα του χρέους, δηλαδή ουσιαστικά να μην επιμείνει στο κούρεμα του χρέους.

Όπως γράφει στους Financial Times ο Πήτερ Σπίγκελ, η αξίωση αυτή αμβλύνθηκε στην σύνοδο του Βερολίνου, με αντάλλαγμα όμως υψηλότερα πλεονάσματα και σκληρά μέτρα όπως τα μηδενικά ελλείμματα στα ασφαλιστικά ταμεία που – εάν υιοθετηθούν – συνεπάγονται μείωση συντάξεων. Επίσης κατά τους Financial Times στα εν λόγω ζητήματα εξακολουθεί να υπάρχει απόκλιση μεταξύ των πιστωτών, και κυρίως από την πλευρά της Κομισιόν, ωστόσο η «συρραφή» του τελικού, κοινού σχεδίου προχώρησε και είναι πιθανό, πριν τη συνάντηση με τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, να παρουσιαστεί και επίσημα σήμερα στον Έλληνα πρωθυπουργό σε τηλεδιάσκεψη με την Ανγκελα Μέρκελ και τον Φρανσουά Ολάντ.

Στόχος των πιστωτών είναι η επίτευξη μιας «πολιτικής συμφωνίας επί της αρχής» μέχρι την Παρασκευή, οπότε και πρέπει να πληρωθεί η υποδόση των 300 εκατομμυρίων ευρώ στο ΔΝΤ, και το κλείσιμο του τελικού deal μέσα στην επόμενη εβδομάδα πριν από τη σύνοδο κορυφής της G7 στις 14 Ιουνίου. Ανοιχτή παραμένει πάντοτε η πιθανότητα σύγκλισης έκτακτου Eurogroup ακόμη και μέχρι το Σαββατοκύριακο, ενώ μια πρώτη συζήτηση επί των τεχνικών παραμέτρων της (πιθανής) συμφωνίας θα γίνει σήμερα στην τηλεδιάσκεψη του EuroWorkingGroup.

Οι κόκκινες γραμμές και οι παγίδες για την Ελλάδα

Η ουσιαστική, ωστόσο, πολιτική συζήτηση θα είναι εκείνη της συνάντησης Τσίπρα – Γιούνκερ, την οποία η ελληνική πλευρά αντιμετωπίζει με πλήρη γνώση του… υψηλού βαθμού δυσκολίας. Στην κυβέρνηση προβληματίζονται ιδιαίτερα από τις επιπτώσεις, και τις πιθανές εμπλοκές, που μπορούν να φέρουν οι συνεχιζόμενες διαφωνίες μεταξύ των πιστωτών, ενώ τονίζεται ότι «δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή οποιαδήποτε συμφωνία δεν περιλαμβάνει σαφή πρόνοια για ελάφρυνση του χρέους». 

Βαριές κόκκινες γραμμές χαρακτηρίζονται επίσης η διαφύλαξη των συντάξεων και των μισθών, καθώς και τα χαμηλά πρωτογενή πλεονάσματα, ενώ όπως τόνισε και ο Γιάννης Δραγασάκης η όποια συμφωνία πρέπει να είναι «μακράς πνοής» και να θέτει τέρμα στον φαύλο κύκλο των δόσεων και των λογιστικών αξιολογήσεων.

Διαπραγματευτικό χαρτί στα χέρια της κυβέρνησης σ’ αυτή την τελική αναμέτρηση παραμένει και η καταβολή της δόσης στο ΔΝΤ την Παρασκευή, παρ’ ότι σύμφωνα με τις πληροφορίες τα χρήματα για την αποπληρωμή της έχουν διασφαλιστεί. Κυβερνητικά στελέχη σημείωναν χθες το βράδυ πως «απόφαση για αποπληρωμή δεν μπορεί να ληφθεί, εάν προηγουμένως δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι επίκειται συμφωνία για ομαλοποίηση της χρηματοδότησης της χώρας». 

Παραπλεύρως, επιστρατεύεται και το πολιτικό χαρτί των ενδεχόμενων εκλογών από βουλευτές της συγκυβέρνησης – είναι ένα όπλο όμως που δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί παρά μόνον εάν οι εξελίξεις πάρουν απρόβλεπτα δραματικό χαρακτήρα. Κι αυτό δεν είναι ούτε επιλογή, ούτε επιδίωξη του Μαξίμου αυτή τη στιγμή…

Πηγή