Η ερώτηση των τριών ευρώ

γράφει ο Κώστας Γιαννακίδης

Θυμάμαι την εποχή που τον Δεξιό τον «έκοβες» φυσιογνωμικά. Ακόμα και στα ΄80ς μπορούσες να καταλάβεις ποιος πολίτης είχε συντηρητικό προσανατολισμό, ήταν δεξιός, ψήφιζε Νέα Δημοκρατία ρε παιδί μου. Ήταν, άλλωστε, πιο απλός ο κόσμος. Οι μισοί από εδώ, οι άλλοι μισοί από εκεί, εκτός από ένα μικρό κομμάτι που είχε ξεμείνει στο βουνό. Η ιδιότητα του δεξιού κάλυπτε τότε μία μεγάλη κατηγορία ανθρώπων. Να, όλοι του Καμμένου, θα ήταν Νέα Δημοκρατία. Μεταξύ μας και οι μισοί (και βάλε) της Χρυσής Αυγής -ήταν κοντά η χούντα τότε, η ντροπή υπερίσχυε του πολιτικού ενστίκτου. Τον έβλεπες, που λες, τον Δεξιό. Το έγραφε στο κούτελο. Δεν ήταν μόνο όσο είχαν οργανική σχέση με το κατεστημένο της εποχής, δηλαδή ένστολοι, δημόσιοι υπάλληλοι και άρχουσα τάξη. Δεξιός (δεξιούλης) ήταν ο άνθρωπος (ανθρωπάκος) που πήγαινε στο γραφείο με το κουστουμάκι, την Κυριακή έπαιρνε αντίδωρο στην εκκλησία και στη γιορτή του κερνούσε σοκολατάκια στο σαλονάκι του. Και ήταν δεξιός για πολλούς λόγους. Μπορεί να είχε χάσει άνθρωπο στον εμφύλιο ή και ο ίδιος να διατηρούσε μνήμες. Έβλεπε το ανατολικό μπλοκ («με μία Κolynos βγάζεις γκόμενα») και φοβόταν ότι θα έρθουν οι κομμουνιστές να μας πάρουν τα σπίτια. Πίστευε στον Θεό, αγαπούσε την πατρίδα, λάτρευε τα φρύδια του Καραμανλή. Και βέβαια φοβόταν να είναι διαφορετικός. Ίσως και να ζήλευε. Ήταν συντηρητικός. Ακόμα και πολιτιστικά, ο διαχωρισμός ήταν σαφής. Χατζιδάκι αντί Θεοδωράκη. Και μία απέχθεια για το ρεμπέτικο, τα ανοιχτά πουκάμισα, τις BMW των βιοτεχνών. Ένας εστέτ αστός δεν είχε άλλη επιλογή. Θα πήγαινε να κάτσει δίπλα στον ακροδεξιό πρώην τραμπούκο. Έτσι ήταν τότε.

Τα παιδιά τους πήγαν στην ΟΝΝΕΔ. Ξεχώριζαν και αυτά. Δεν ξέρω αν όντως τα κορίτσια της ΟΝΝΕΔ ήταν τα πιο όμορφα. Ήταν, σίγουρα, τα πιο καλοντυμένα, περιποιημένα, κομψά. Μπορεί να έφταιγε και το μάτι μας που ακολουθούσε τη μίνι φούστα και δεν έβλεπε εύκολα το αμπέχονο με το ταγάρι στον ώμο. Η ΟΝΝΕΔ δεν ήταν πολιτική άποψη. Ήταν life style. Θυμάμαι φτωχόπαιδα να είναι στην οργάνωση μόνο και μόνο για μια τζούρα δήθεν κοσμοπολιτισμού. Έχω γνωρίσει άνθρωπο που ψήφιζε ΠΑΣΟΚ και είχε γραφτεί στην ΟΝΝΕΔ. Γκόμενες και πάρτι. Fair enough που λέει και ο λαός μας.

Μέχρι που βουτήξαμε σε ένα εθνικό μίξερ και γίναμε όλοι οι ίδιοι. Μην ήταν το χρηματιστήριο; Μην ήταν η αποφόρτιση των εμφυλίων παθών; Τα τελευταία είκοσι χρόνια δεν μπορούσες να ξεχωρίσεις τον Πασόκο από τον Νεοδημοκράτη -δίκαιο είχε το ΚΚΕ. Βάρεσαν διάλυση και τα πράσινα και μπλε καφενεία, ο Τύπος χαμήλωσε τους τόνους και ένα καλό ρουσφέτι έγινε πλέον ικανός λόγος για να μετακινηθείς από το ένα κόμμα στο άλλο. Κάπου εκεί τα σημάδια σβήστηκαν. Σταμάτησα να αναγνωρίζω τον δεξιό. Δεν μπορώ ούτε τώρα. Μιλάς με έναν άνθρωπο και δεν μπορείς να καταλάβεις αν ψηφίζει Ν.Δ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι, Δράση, Τζήμερο. Λίγο ως πολύ στους βασικούς άξονες συγκλίνουν όλοι. Άλλωστε οι σκληροπυρηνικοί έχουν βρει αλλού καταφύγιο. Ο ακροδεξιός πάει στη Χρυσή Αυγή, ο θρησκόληπτος στον Καμμένο. Ποιος είναι στη ΝΔ;

Πού πήγαν, λοιπόν, οι Δεξιοί; Εδώ είναι, απλώς δεν ξέρουμε πλέον πόσο δεξιοί είναι. Και, τελικά, τι είναι αυτό που σε κάνει Ν.Δ και όχι ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι ή Δράση; Ποιο είναι το ποιοτικό στοιχείο που σε διαφοροποιεί; Τι σημαίνει σήμερα να είσαι Δεξιός; Είναι η ερώτηση των τριών ευρώ που θα δώσουν όσοι ψηφίσουν για την εκλογή προέδρου.