Μία κυβέρνηση σαν τον Γκλέτσο

Η κυβέρνηση μπορούσε να αλλάξει το νομικό πλαίσιο και να σταματήσει το έργο στις Σκουριές. Οταν, όμως, αγνοεί τις αποφάσεις του ΣτΕ δείχνει σαν να θέλει να συνδιαλλαγεί με τους Καναδούς

Του Κώστα Γιαννακίδη

Η Eldorado Gold απειλεί με αποχώρηση από τις Σκουριές, αν η κυβέρνηση δεν σεβαστεί την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας υπέρ της συνέχισης του έργου. Πρόκειται για το ίδιο δικαστήριο που έβαλε τέλος στην εκτροπή του Αχελώου και έχει σταματήσει έργα «ακόμα και για την προστασία των κουνουπιών», όπως λέγεται χαρακτηριστικά. Ενέκρινε, όμως, το έργο, δεχόμενο τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Εργο που, ο Πάνος Σκουρλέτης, έθεσε προεκλογικά, σε καθεστώς αναστολής. Ηταν μία πράξη που δεν είχε αποτολμήσει να κάνει ούτε ο προκάτοχός του, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης. Η απόφαση της κυβέρνησης είναι, φυσικά, πολιτική. Και αν έχει κάποιος τη νομιμότητα με το μέρος του, αυτός είναι η καναδική εταιρία. Αυτό, όποιος το ισχυρίζεται δημοσίως, πρέπει να σκύψει για να αποφύγει τις πέτρες και τη λάσπη.

Βέβαια το νόμιμο δεν είναι πάντα δίκαιο και ηθικό. Σωστό. Από την άλλη, όμως, συχνά η συμπεριφορά της κυβέρνησης διακρίνεται από ιδεοληψίες ή, για την ακρίβεια, όλοι γνωρίζουμε ότι το πολιτικό της ακροατήριο τάσσεται κατά της επένδυσης. Μπορούμε, λοιπόν, να συζητήσουμε αν μία κυβέρνηση δύναται να παραβιάζει τη νομιμότητα επικαλούμενη ιδεολογικά ερείσματα ή το συλλογικό συμφέρον; Να το κάνουμε, αλλά αυτή δεν είναι μία κουβέντα που γίνεται σε ένα κράτος του σκληρού ευρωπαϊκού πυρήνα. Στην περίπτωση των Σκουριών, η κυβέρνηση θυμίζει τον Γκλέτσο που σήκωνε τις μπάρες των διοδίων. Με μία διαφορά: ο Γκλέτσος είχε, όντως, κάτι να προτείνει. Εν τέλει εδώ εγείρεται και ένα άλλο θέμα. Ποιος είναι αρμόδιος για να αποφασίζει για την εκτέλεση ενός έργου; Η τοπική κοινωνία; Ο υπουργός; Το Συμβούλιο της Επικρατείας; Ακόμα και αν σκεφτείτε έστω για λίγο την απάντηση τότε επιβεβαιώνετε τις στρεβλώσεις που μας βασανίζουν σε αυτόν τον τόπο. Αλλωστε οι αυθαιρεσίες είναι αμφίδρομες. Δεν είναι μόνο οι κυβερνήσεις που γράφουν στα παλιά τους παπούτσια τις αποφάσεις του ΣτΕ. Ενίοτε το κάνουν και ιδιώτες που, ταυτοχρόνως, αποτελούν προνομιακούς συνομιλητές των κυβερνήσεων. Η Ελλάδα δεν είναι μία κανονική χώρα.

Για ποιο λόγο η κυβέρνηση δεν πήρε μία νομοθετική πρωτοβουλία προκειμένου να υπερασπιστεί τη θέση της; Μπορούσε να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο και να στείλει τους Καναδούς να τραβιούνται στης γης τα δικαστήρια. Δεν το έκανε.

Όταν έγινε γνωστή η απειλή των Καναδών, τα μέσα που στάθηκαν διαχρονικά απέναντι στην επένδυση, υιοθέτησαν αρχικά αμήχανη στάση. Μερικά δε, απέφυγαν να δημοσιεύσουν και την είδηση. Λογικό. Σε αυτές τις περιπτώσεις καλό είναι από τη μία να λειτουργεί η επένδυση και από την άλλη να συντηρείται ακμαίο το φρόνημα. Γρήγορα, όμως, η αμηχανία αντικαταστάθηκε από την αποφασιστική στάση της κυβέρνησης, όπως εκφράστηκε από τον Πάνο Σκουρλέτη και την Ολγα Γεροβασίλη. «Η κυβέρνηση δεν εκβιάζεται» ήταν το σχόλιο. Μα, η αποχώρηση των Καναδών δικαιώνει κατά κάποιον τρόπο την πολιτική θέση του ΣΥΡΙΖΑ. Όμως για ποιο λόγο η κυβέρνηση δεν πήρε μία νομοθετική πρωτοβουλία προκειμένου να υπερασπιστεί τη θέση της; Εντάξει, τα περιβαλλοντικά υπόκεινται σε κοινοτική νομοθεσία και δεν επιδέχονται παρεμβάσεις. Μπορούσε, όμως, να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο σε επιμέρους όρους και να στείλει τους Καναδούς να τραβιούνται στης γης τα δικαστήρια. Δεν το έκανε. Και ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεται τώρα το θέμα δίνει λαβή σε σκέψεις. Η στασιμότητα σε καθεστώς έντασης ήταν μία κατάσταση βολική για την κυβέρνηση. Δεν χάνονται θέσεις εργασίας και οι ασκήσεις επαναστατικής γυμναστικής εκτελούνται με συνέπεια. Το κυριότερο: πάντα μένει χώρος και πλαίσιο για συμφωνίες και συμβιβασμούς ειδικού χαρακτήρα και ενδιαφέροντος. Τώρα, όμως; Τώρα η κυβέρνηση οφείλει να βάλει και τα δύο πόδια σε μία βάρκα. Πιο απλά, μπορεί να μην κάνει απολύτως τίποτα, απαλλάσσοντας τις Σκουριές από τους Καναδούς. Ναι, η κυβέρνηση δεν εκβιάζεται. Η κυβέρνηση βλέπει την πολιτική της να δικαιώνεται. Και δυστυχώς, για την ίδια, δεν μπορεί να επικαλεστεί τη νομιμότητα. Τι μπορεί να πει τώρα; Να ζητήσει από τους Καναδούς να σεβαστούν το περιβάλλον; Μα, το Συμβούλιο της Επικρατείας τους δικαιώνει! Η ίδια η κυβέρνηση έχει εκχωρήσει στους Καναδούς το δικαίωμα στην επίκληση της νομιμότητας. Τι μένει στο τέλος; Η απόλυτη απαξίωση. Ένα θέμα μείζονος ενδιαφέροντος πέφτει στην αρένα ενός ιδιόμορφου χουλιγκανισμού και γίνεται αντικείμενο συζήτησης με ιδεολογικούς όρους και στείρα συνθηματολογία. Και πού να έρθει η κουβέντα στην εκμετάλλευση υδρογονανθράκων από το νερά της θάλασσας που λάτρεψε ο ήλιος και ύμνησαν οι ποιητές.