Δικό τους είναι το πρόβλημα…

Του Γιάννη Παντελάκη

Τα κόμματα, μάλλον όλα πλην του ΚΚΕ κόμματα, ένοιωσαν την ανάγκη να επιτεθούν, να κολακέψουν και γενικότερα να κάνουν κριτική στη νέα ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας. Ξαφνικά, δημιουργήθηκε πολύ φασαρία και σηκώθηκε άλλη τόση σκόνη. Να την περιγράψουμε με τίτλους: «Ο Μητσοτάκης αλλάζει ριζικά το πολιτικό σκηνικό», «Μας χωρίζει άβυσσος από τις απόψεις του κ. Μητσοτάκη», «Δεν αποκλείεται βουλευτές της Δημοκρατικής συμπαράταξης να πορευτούν με τον Μητσοτάκη», «Με τον Μητσοτάκη διαμορφώνεται ένας ακροδεξιός νεοφιλελευθερισμός» κ.α. Η εκλογή ενός αουτσάιντερ στη συντηρητική παράταξη ήταν αρκετή για να ξεδιπλωθεί μια βεντάλια πολλών αντιδράσεων. Αποκαλυπτικών όμως του κατακερματισμού του πολιτικού συστήματος, των πολιτικών εννοιών και της αμηχανίας πολλών σχηματισμών και προσώπων.

Το μόνο σίγουρο απ' όλα όσα προβλέπεται να συμβούν με την εκλογή Μητσοτάκη είναι πως αλλάζουν οι εσωτερικοί συσχετισμοί στη Νέα Δημοκρατία. Ήδη, αυτό άρχισε να συμβαίνει. Τα υπόλοιπα αποτελούν μόνο υποθετικές εκτιμήσεις, εικασίες και τίποτα περισσότερο. Οι μελλοντικές εξελίξεις δεν θα εξαρτηθούν άλλωστε μόνο από τον Μητσοτάκη, αλλά κυρίως από την ικανότητα των άλλων σχηματισμών ν' απαντήσουν σ' αυτήν τη φασαρία στη δημιουργία της οποίας οι ίδιοι συνέβαλλαν με τις αμήχανες αντιδράσεις τους.

Η πιο χαρακτηριστικό περίπτωση αντιφατικών αντιδράσεων γι' αυτήν την εκλογή ήρθε από το ΠΑΣΟΚ. Η πρόεδρός του έσπευσε να πει πως υπάρχει μια άβυσσος που χωρίζει το κόμμα της από τον νέο πρόεδρο της Ν.Δ. Ο βουλευτής του κόμματος Λ. Γρηγοράκος έκανε μια εκ διαμέτρου αντίθετη εκτίμηση, λέγοντας πως δεν αποκλείει βουλευτές της Δημοκρατικής Συμπαράταξης να πορευτούν με τον Μητσοτάκη. Υπάρχει περίπτωση να ισχύουν και οι δυο εκδοχές; Η απάντηση, όσο παράδοξο και αν ακούγεται, είναι πως ναι. Υπάρχουν στελέχη μέσα στο ΠΑΣΟΚ που βλέπουν αυτήν την άβυσσο, υπάρχουν άλλα που βλέπουν και συμπόρευση. Και εδώ ακριβώς είναι το πρόβλημα (τους).

Ότι ως τώρα δεν έχουν καταφέρει να εκφράσουν ένα διακριτό πολιτικό λόγο ο οποίος θα σηματοδοτεί την πολιτική τους ταυτότητα. Μια ταυτότητα η οποία σε μεγάλο βαθμό αλλοιώθηκε μετά τη συγκυβέρνηση με τη Νέα Δημοκρατία και τους όρους που αυτή υλοποιήθηκε. Και δεν αναζητήθηκε αυτή η ταυτότητα μετά τη συγκυβέρνηση αυτή. Το ΠΑΣΟΚ σχεδόν συρρικνώθηκε, από ένα διαχρονικό κόμμα εξουσίας μετατράπηκε σ' ένα μικρό κόμμα της Βουλής και δεν συζήτησε ποτέ για τα αίτια και τις ευθύνες. Αρκέστηκε να εκλέξει νέα ηγεσία, να κάνει ευκαιριακές συμμαχίες για να πετύχει μια καλύτερη επίδοση εισόδου στη Βουλή και να διεκδικεί ένα, μικρό πια, μερίδιο εξουσίας.

Τα κόμματα δεν (πρέπει να) υπάρχουν ως προϊόντα μιας ανάγκης έκφρασης κάποιων στελεχών με φιλοδοξίες. Έχουν λόγο ύπαρξης, μόνο αν έχουν ένα σαφές ιδεολογικό πρόσημο και εκφράζουν συλλογικές ανάγκες. Όταν αποκτήσουν αυτά τα χαρακτηριστικά -σε επίπεδο άσκησης πολιτικής και όχι μόνο επικοινωνιακών συνθημάτων- τότε θα πάψουν να νοιώθουν τόσο αμήχανα και να τρομάζουν τόσο εύκολα. Από τα ίδια εξαρτάται το μέλλον τους, όχι από τον αντίπαλο που κάθε φορά έχουν ν' αντιμετωπίσουν. Δικό τους είναι το πρόβλημα…