Κομμάτια να γίνει!

Γράφει η Νόρα Ράλλη

Γίναν πολλά και μού 'πεσαν και μαζωμένα. Τι Γερούν, τι Γιάννοι, τι Κασόγκι, τι Σαουδάραβες, τι οι Γερμανοί ξανάρχονται ένεκα «εθνικών επετείων» και «αντεθνικών σχεδίων»... Και, φυσικά, ένας είναι ο κοινός παρονομαστής όλων αυτών. Μάντεψε. Το βρήκες! Κερδίζεις μια ραπτομηχανή, να φτιάχνεις μεγάλες τσέπες, να χωράν μεγάλα ψέματα (δικά τους και δικά σου)... Το χρήμα. Αυτός είναι ο συνδετικός κρίκος όλων. Πάντα ήταν. Ακόμα είναι... Τόσο απλά, θεάρεστα και πάντα μετρημένα. Μέχρι τελευταίας δεκάρας.

Συνήθως, όταν ασφυκτιώ στο παρόν, όταν πέφτει πολύ στριμωξίδι στο τώρα, καταφεύγω στο τότε μπας και πάρω λίγο αέρα. Αρχισα, λοιπόν, να ψάχνω στο παρελθόν, να βρω κάπου στέρεο έδαφος να πατήσω, μπας και καταλάβω τι μου γίνεται. Με τα πολλά, έφτασα στον 17ο αιώνα.

Τότε, που λες, δεν είχε συμβεί ακόμη η Βιομηχανική Επανάσταση. Δεν είχαμε καν καπιταλιστικές κοινωνίες καλά καλά. Τότε «ψηνόταν» το πράμα. Κάτι οι έμποροι, κάτι οι γαιοκτήμονες, κάτι οι αρχιεργάτες, όλοι τους θέλαν αυτό που επιθυμεί ο κάθε πλουτοκράτης: χρήμα και μερτικό απ' την εξουσία. Στη Δύση γίνονταν αυτά και κυρίως στην Αγγλία, που αναπτυσσόταν ραγδαία.

Εκεί, λοιπόν, που δύει ο ήλιος, ανέτειλε ο καπιταλισμός. Ο οποίος, σε αντίθεση με τον πρώτο, δεν τους ζεσταίνει όλους. Αυτό κάπως έπρεπε να δικαιολογηθεί και κατ' επέκταση να εδραιωθεί. Επιστρατεύτηκε η διανόηση. Ο Τζον Λοκ, Αγγλος ήτανε, για γιατρός πήγαινε, φιλόσοφος έγινε. Είπε, έγραψε και έμεινε στην Ιστορία ως ο «πατέρας του κλασικού φιλελευθερισμού».

Θέλοντας να στηρίξει θεωρητικά την αναδυόμενη αστική τάξη είπε πως ο άνθρωπος γεννιέται με τρία αναμφισβήτητα φυσικά δικαιώματα: της ζωής, της ελευθερίας και της ιδιοκτησίας! Ναι, έκανε την ιδιοκτησία φυσικό δικαίωμα. Ε, και επειδή, πώς να το κάνουμε, η ανισότητα θα υπάρχει, γι' αυτό, σου λέει, υπάρχει και το χρήμα: «Οι άνθρωποι έχουν συμφωνήσει σιωπηρά: αν κάποιος έχει περισσότερα απ' όσα του χρειάζονται, θα παίρνει σε αντάλλαγμα γι' αυτό το υπερπροϊόν που δεν του χρειάζεται για αυτοκατανάλωση, νομίσματα που μπορούν να αποθησαυριστούν, χωρίς να προκαλούν βλάβη σε κανέναν».

Τι ήταν να το πει! Σημαία τον κάμανε τον κακομοίρη οι πλουτοκράτες του κόσμου τούτου, τότε και μετά και πιο μετά ώς τα τώρα. Τι έκανε δηλαδή ο Γιάννος Παπαντωνίου και σώνει και ντε θέλουν να τον βάλουν στη «VIP πτέρυγα των φυλακών»; Εκλεψε; Επωφελήθηκε της πολιτικής του θέσης; Πλούτισε εις βάρος άλλων; Οχι βέβαια. Απλά, σε αντάλλαγμα για το υπερπροϊόν που δεν του χρειαζόταν για αυτοκατανάλωση, πήρε «νομίσματα» (κάτι μίζες εκατομμυρίων μόνο) που μπόρεσαν να αποθησαυριστούν. Τώρα, αν προκάλεσε βλάβη σε κάποιον, κομμάτια να γίνει.

Βέβαια, για να μπορεί ο Σαουδάραβας πρίγκηψ να κάνει παραγγελία πολεμικό υλικό στις ΗΠΑ ίση με το μισό ελληνικό χρέος, κάποιος έγινε πραγματικά κομμάτια. Και, για να μπορεί ο Ντάισελμπλουμ να έρχεται στη χώρα, όχι ως ιπποκόμος του Σόιμπλε πλέον, αλλά ως συγγραφέας (!) βιβλίου για την κρίση του ευρώ «εκ των έσω» στην Ελλάδα (!), κάτι εκατοντάδες χιλιάδες είδαν να γίνεται κομμάτια και η δική τους ζωή.

Σχεδόν 80 χρόνια πριν, κάποιοι αγωνίστηκαν, ξέροντας ότι μπορεί να πεθάνουν, για να διασφαλίσουν, με την ίδια τους της ζωή, τα ανθρώπινα δικαιώματα της ζωής και της ελευθερίας. Αυτοί δεν ανήκαν μήτε σε Δύση, μήτε στην Ανατολή. Σε ένα «πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο» ανήκαν, «που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού, τη θάλασσα και το φως του ήλιου».

Τάδε έφη Γιώργος Σεφέρης, στην τελετή για το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Τέλη Οκτώβρη ήταν, του 1963. Τριακόσια χρόνια μετά τον Λοκ, είκοσι από τη γερμανική κατοχή και πενήντα πριν το «Γερούν γερά». Τόσα χρόνια -πριν, μετά και κατά τη διάρκεια- τα κομμάτια μας μαζεύαμε. Ανάμεσα σε ποίηση και αγώνες προχωρούσαμε. Αυτά στο παρελθόν.

Για το μέλλον, δεν έχω ιδέα. Αυτό που ξέρω, όμως, είναι πως όποιος δεν «βλέπει», δεν σημαίνει κατ' ανάγκη πως είναι τυφλός. Σίγουρα, όμως, είναι ένας άνθρωπος μισός, ήδη «κομματιασμένος». Και ως τέτοιος, ήδη κομμάτι μας.