Καραμπόλα Κοτζιά στα ελληνοτουρκικά - Ο Τσίπρας τρέχει να μαζέψει την πεπονόφλουδα

Του Δημήτρη Μηλάκα

Θέμα το οποίο η ελληνική κυβέρνηση δεν ήταν προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει αυτήν την περίοδο άνοιξε με τις δηλώσεις του, φεύγοντας από το υπουργείο Εξωτερικών, ο Νίκος Κοτζιάς. Οι τοποθετήσεις του τέως υπουργού για την υποτιθέμενη ετοιμότητα της Αθήνας να προχωρήσει με την υπογραφή προεδρικών διαταγμάτων στην επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, όπως σημειώνουν έμπειροι διπλωμάτες, υπήρξαν ατυχείς καθώς η άκαιρη και δίχως προετοιμασία δημοσιοποίηση προθέσεων θα υποχρεώσει την κυβέρνηση να αναδιπλωθεί.

Ήδη μετά την πρώτη σύσκεψη του Αλέξη Τσίπρα με την ιδιότητα (και) του υπουργού Εξωτερικών αποφασίστηκε, ύστερα από ενδελεχή συζήτηση, ο τρόπος διαχείρισης της ζημιάς που προκάλεσε η εκτός τόπου και χρόνου ανακοίνωση του τέως υπουργού Εξωτερικών. Ο Νίκος Κοτζιάς κατά την τελετή παράδοσης - παραλαβής είχε υποστηρίξει ότι όλα είναι έτοιμα για τη σταδιακή επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στο Ιόνιο από τα Διαπόντια νησιά μέχρι τα Αντικύθηρα. Για την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων, σύμφωνα με όσα είχε πει ο τέως υπουργός, αρκεί μια υπογραφή στα έτοιμα προεδρικά διατάγματα από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Έμπειροι διπλωμάτες ύστερα από τις δημόσιες τοποθετήσεις του Νίκου Κοτζιά, τραβώντας τα μαλλιά τους, έλεγαν στο «Ποντίκι» ότι πίσω από μια τέτοια δημόσια δήλωση κρύβεται η πολιτική σκοπιμότητα του τέως υπουργού, γιατί όπως εξηγούσαν:

1 Τα προεδρικά διατάγματα είναι «σχετικά» έτοιμα εδώ και μια τριετία.

2 Δεν έχει γίνει καμία απαραίτητη πολιτική προετοιμασία (διάλογος - στάθμιση ευκαιριών και κινδύνων που πρέπει να αντιμετωπιστούν), έτσι ώστε να προωθηθούν προς υπογραφή.

3 Σε καμία περίπτωση δεν έχει γίνει ενδελεχής συζήτηση για τη σταδιακή επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στο Αιγαίο, για την οποία μίλησε ο Νίκος Κοτζιάς αναφερόμενος στην Εύβοια και τον Παγασητικό.

Καθώς λοιπόν ο Νίκος Κοτζιάς για το μόνο που δεν μπορεί να κατηγορηθεί είναι η άγνοια ή η επιπολαιότητα, απομένει μόνο η δική του (πολιτική) σκοπιμότητα για την… μπανανόφλουδα που άφησε στον Αλέξη Τσίπρα φεύγοντας από το υπουργείο

Διαχείριση ζημιάς

Η τακτική με την οποία ο πρωθυπουργός επιλέγει να διορθώσει τη ζημιά φαίνεται πως θα είναι η αλλαγή της διαδικασίας. Μετά την πρώτη σύσκεψη στο ΥΠΕΞ υπό τον Αλέξη Τσίπρα έγινε γνωστό ότι το σχέδιο Κοτζιά για την άμεση εφαρμογή με την υπογραφή των προεδρικών διαταγμάτων εγκαταλείπεται και στη θέση του ξεκινά η σχετική πολιτική διαβούλευση που κάποια στιγμή θα καταλήξει σε νόμο τον οποίο θα ψηφίσει η Βουλή. Με τον τρόπο αυτό, η υπόθεση της επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων παύει να έχει τον χαρακτήρα του «πολιτικά» επείγοντος και πιθανότατα μπαίνει στο ψυγείο τουλάχιστον μέχρι να ολοκληρωθεί η νέα διαδικασία και να εμφανιστεί η κατάλληλη συγκυρία για να ανακοινωθεί και να υλοποιηθεί η απόφαση με το νομοσχέδιο που θα ψηφίσει η Βουλή. Οι γνωρίζοντες, πάντως, τις διαδικασίες υποστηρίζουν ότι ακόμη και αν το επιθυμούσε η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει τον χρόνο να προλάβει κάτι τέτοιο μέσα στο όριο του βίου της, ειδικά αν τελικά ο Αλέξης Τσίπρας αποφασίσει να προκηρύξει εκλογές τον Μάιο.

Ωστόσο οι τοποθετήσεις Κοτζιά ήδη έκαναν τη ζημιά. Οι γενικές ανακοινώσεις για την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στη Δυτική Ελλάδα μέχρι και τα Αντικύθηρα (το δυτικό τμήμα των χωρικών υδάτων έχει να κάνει με το Ιόνιο, το ανατολικό με το Αιγαίο) προκάλεσαν την αναμενόμενη αντίδραση της Τουρκίας. Ο Έλληνας πρεσβευτής στην Άγκυρα κλήθηκε στο τουρκικό ΥΠΕΞ, το οποίο υπενθύμισε τη νομοθετημένη εξουσιοδότηση της τουρκικής Βουλής προς την κυβέρνηση να κηρύξει πόλεμο στην Ελλάδα (casus belli) αν προχωρήσει στην επέκταση των χωρικών της υδάτων.

Συνήθης «χαρτοπόλεμος»

Ο τουρκικός Τύπος σε δημοσιεύματα υποστήριξε ότι με παρέμβαση Τσίπρα η Αθήνα άλλαξε στάση στο θέμα της επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων. «Ο τέως υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας κ. Κοτζιάς, παραδίδοντας τη θέση του στον πρωθυπουργό κ. Τσίπρα, ανέφερε ότι εργάζονται σε τρία διαφορετικά προεδρικά διατάγματα, που αφορούν στην επέκταση των χωρικών υδάτων» έγραψε η τουρκική εφημερίδα «Hurriyet» και συμπλήρωσε ότι «ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας διέκοψε τα προεδρικά διατάγματα σχετικά με το θέμα της επέκτασης των χωρικών υδάτων και αποφάσισε να εκπονήσει σχέδιο νόμου αντί για διάταγμα, το οποίο θα συζητηθεί στο Κοινοβούλιο και θα διαβουλευθεί με τα πολιτικά κόμματα. Αυτή η απόφαση σημαίνει την αναστολή των 12 μιλίων σε αυτό το στάδιο» καταλήγει το δημοσίευμα.

Μάλιστα, Τούρκοι αξιωματούχοι σε δηλώσεις τους υπογράμμισαν ότι τίποτε δεν μπορεί να γίνει ερήμην της Τουρκίας ούτε στο Αιγαίο ούτε στην Ανατολική Μεσόγειο. Από την πλευρά της τουρκικής κυβέρνησης έγινε προσπάθεια να έρθει στην επιφάνεια το γεγονός ότι αυτήν ακριβώς την περίοδο το τουρκικό ερευνητικό σκάφος «Μπαρμπαρός» με τη συνοδεία τουρκικών πολεμικών πλοίων πραγματοποιεί έρευνες σε θαλάσσιες περιοχές όπου αμφισβητείται ευθέως η ύπαρξη του Καστελόριζου στην ελληνική επικράτεια. Η εν λόγω τουρκική δραστηριότητα θα πρέπει να σημειωθεί ότι προκαλεί αυτήν την περίοδο ιδιαίτερη ανησυχία στην ελληνική κυβέρνηση, καθώς της υπενθυμίζει ένα απευκταίο αλλά διόλου απίθανο ερώτημα, το οποία ανά πάσα στιγμή μπορεί να διατυπώσει η τουρκική πλευρά: Τι θα πράξει η ελληνική κυβέρνηση αν το πλωτό γεωτρύπανο που διαθέτει η Τουρκία επιχειρήσει να «τρυπήσει» στην εν λόγω ευρύτερη περιοχή του Καστελόριζου; Κάτι που επίσης αξίζει να σημειωθεί είναι ότι η εν λόγω περιοχή έχει παραχωρηθεί – διά νόμου της τουρκικής Βουλής – προς έρευνα και εκ- μετάλλευση στην τουρκική εταιρεία πετρελαίου…

Οι απαντήσεις στην ελληνική επιχειρηματολογία ήταν οι αναμενόμενες και διατυπώθηκαν με ανακοίνωση του ΥΠΕΞ, η οποία ανάμεσα σε άλλα σημειώνει:

«Η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης αποτελεί νόμιμο και αναφαίρετο κυριαρχικό δικαίωμα της Ελλάδος, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Η σχετική απόφαση για επέκταση εναπόκειται αποκλειστικά στην Ελλάδα, η οποία έχει το δικαίωμα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα όποτε και όπως η ίδια κρίνει. Το δικαίωμα αυτό ισχύει απαρεγκλίτως και δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση ή υπό διαπραγμάτευση με τρίτους. Το αυτό ισχύει ασφαλώς για όλη την επικράτεια.

Αυθαίρετες ερμηνείες του διεθνούς δικαίου και απειλές βίας από την πλευρά της Τουρκίας, όπως και η αμφισβήτηση των νομίμων δικαιωμάτων της χώρας μας, ούτε αλλάζουν το γεγονός αυτό, αλλά ούτε συμβάλλουν στις σχέσεις καλής γειτονίας».

Επειδή, τέλος, στην Αθήνα πολλοί τρέφουν ψευδαισθήσεις για την αμέριστη συμπαράσταση που έχει η κυβέρνηση από τις ΗΠΑ και διατυμπανίζουν ως πλεονέκτημα της χώρας την οικοδόμηση της στενής ελληνοαμερικανικής στρατηγικής σχέσης, καλό είναι να υπενθυμίσουμε τη δήλωση του εκπροσώπου του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών σε ερώτηση με αφορμή την τελευταία ελληνοτουρκική «κόντρα» για τα ελληνικά χωρικά ύδατα: «Η πολιτική μας για αυτά τα θέματα δεν έχει αλλάξει. Η Τουρκία και η Ελλάδα έχουν εδώ και καιρό αναπτύξει διπλωματικούς διαύλους επικοινωνίας για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων. Ως θέση αρχής, οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την κυριαρχία των χωρών».

Αυτά από τον (Αμερικανό) Πόντιο Πιλάτο…