Η μαύρη τρύπα της Δεξιάς

Του Περικλή  Κοροβέση

Ιστορικά ο καπιταλισμός και η αστική δημοκρατία εμφανίζονται μαζί. Ο νέος τρόπος παραγωγής, που αντικατέστησε τη φεουδαρχία, χρειαζόταν μιαν άλλη πολιτική εκπροσώπηση. Η μοναρχία με τους βαρόνους γαιοκτήμονες δεν ήταν κατάλληλο πολιτικό σύστημα για τη Βιομηχανική Επανάσταση που χρειαζόταν πιο ευέλικτες μορφές πολιτικής διακυβέρνησης.

Απαιτούνταν μια πολιτική ηγεσία, και κατ’ επέκταση ένα κράτος, που να διασφαλίζει τα κέρδη του κεφαλαίου μέσα από την κοινωνική ηρεμία. Και επινοήθηκαν τα κόμματα και το Κοινοβούλιο στην υπηρεσία του καπιταλισμού και του κέρδους (δεν υπάρχει Σύνταγμα που να μην κατοχυρώνει την ιδιοκτησία, δηλαδή το κεφάλαιο) δίνοντας κάποια δικαιώματα στους πολίτες, ευθέως ανάλογα με τους αγώνες που είχαν κάνει.

Σε μερικά αστικά καθεστώτα διατηρήθηκε ο θεσμός της μοναρχίας, όχι πια ως αποκλειστική αντιπροσωπεία του θεού επί της Γης, αλλά ως ακόμα ένας αστικός θεσμός. Αυτό που λέμε συνταγματική μοναρχία. Δηλαδή θεσμός που υπόκειται στο Σύνταγμα και όχι στη θεία βούληση. Αυτά, βέβαια, πάντα στη θεωρία. Και ας θυμηθούμε τη δυναστεία των Γκλίξμπουργκ για να δούμε τη διαφορά θεωρίας και πράξης.

Ας μη χρονοτριβούμε τώρα με την ιστορική πορεία του κοινοβουλευτισμού [από Κρόμγουελ και -έναν αιώνα αργότερα- την πρώτη αντιαποικιακή επανάσταση στη Β. Αμερική (τις μετέπειτα ΗΠΑ) μέχρι και τη σύγχρονή της κοινωνική επανάσταση στη Γαλλία]. Να σταθούμε στις ρίζες και στη θεμελίωση της αστικής δημοκρατίας, η οποία άρχισε από τις ΗΠΑ.

Η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας και το πρώτο Σύνταγμα των ΗΠΑ θεωρούνται ακόμα και σήμερα επαναστατικά. Μαζί με τη γαλλική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Πολίτη είναι πάντοτε σημεία αναφοράς. Η Χάνα Αρεντ, μάλιστα, θεωρούσε την Αμερικάνικη Επανάσταση επιτυχημένη -και απορούσε γιατί δεν έγινε αναφορά στα μετέπειτα επαναστατικά κινήματα- σε αντιδιαστολή με τη Γαλλική, που τη θεωρούσε αποτυχημένη. Εντούτοις η αστική δημοκρατία των ΗΠΑ, όπως αυτή διατυπώθηκε στο Σύνταγμα, στηρίζεται σε αποκλεισμούς που γίνονται νόμοι για τη λειτουργία του νέου καθεστώτος.

Ετσι, αποκλείονται και δεν έχουν κανένα δικαίωμα: οι γυναίκες, οι μαύροι σκλάβοι, οι Ινδιάνοι, οι φτωχοί (οι πολίτες έπρεπε να έχουν ένα εισόδημα) και ακόμα οι λευκοί υπηρέτες. Η αστική δημοκρατία και ο καπιταλισμός από την αρχή τους αφορούσαν μόνο μία τάξη προνομιούχων που στηριζόταν στον αποκλεισμό μιας άλλης. Και αυτό ισχύει μέχρι σήμερα.

Στη χώρα μας, με κυβέρνηση «πρώτη φορά Αριστερά» ο ένας στους τρεις Ελληνες είναι στο κατώφλι της φτώχειας. Βέβαια, σύμφωνα με την κυβέρνηση και τα φερέφωνά της, είμαστε σε ανάκαμψη. Εχουμε ξεπεράσει τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία και είμαστε στην τρίτη θέση όσον αφορά τη φτώχεια στην Ε.Ε. («Εφ.Συν.» 17/10/18). Υπομονή. Μας μένουν ακόμα 24 χώρες για να φτάσουμε στο επίπεδό τους. Ας είμαστε αισιόδοξοι. Με το δαιμόνιο της φυλής, αυτή τη φορά αριστερό, θα φάμε τους κουτόφραγκους.

Το πολιτικό μοντέλο διαχείρισης του καπιταλισμού, που καθιερώθηκε στις ΗΠΑ, ήταν ο δικομματισμός. Προϊόν εξαγώγιμο για τον δυτικό κόσμο (και όχι μόνο), που σημαίνει δύο κόμματα να υπηρετούν το ίδιο σύστημα. Το καθένα με τον δικό του τρόπο και μέσα πάντοτε από την εξουσία. Και εδώ μπορούμε να κάνουμε μια θεωρητική διάκριση ανάμεσα στις δύο πολιτικές.

Η μία υποστηρίζει πως κάνουμε παραχωρήσεις για να αποφύγουμε τις κοινωνικές αναταραχές που τροφοδοτούν εξεγέρσεις και επαναστάσεις. Η άλλη λέει πως χρειάζεται πυγμή. Ο όχλος πρέπει να υποτάσσεται και να διευθύνεται για το δικό του το καλό, μια και ο ίδιος δεν ξέρει τι του γίνεται. Μέσα στις κυβερνήσεις «πυγμής» είναι και ο φασισμός που μπορεί να αναδειχτεί και μέσα από την καθολική ψηφοφορία (στις πιο πολλές περιπτώσεις είναι καλοσχεδιασμένη απάτη). Τρανταχτό παράδειγμα η εκλογή του Χίτλερ και η σημερινή Ε.Ε. με τη λαίλαπα της Ακροδεξιάς, που παντού βρίσκεται σε άνοδο και πιθανότατα αύριο θα είναι κυρίαρχη δύναμη στην Ευρώπη, όπου η Ε.Ε. θα πάψει να υπάρχει όπως την ξέραμε.

Με άλλα λόγια: Οποιοι και αν είναι στην εξουσία, Σοσιαλδημοκράτες, μεταλλαγμένοι πρώην Κομμουνιστές ή κλασική Δεξιά (μη φασιστική), η πολιτική που ασκούν είναι πάντα δεξιά. Είναι μια μαύρη τρύπα της εξουσίας που απορροφά τα πάντα. Οπου υπήρχαν ηγέτες που θέλησαν να δώσουν εξουσία στον λαό και να μειώσουν την ψαλίδα της ανισότητας, όπως ο Πατρίς Λουμούμπα, ο Τομά Σανκαρά στην Αφρική ή ο Αλιέντε και ο Πάλμε στη Λατινική Αμερική και Ευρώπη, αντίστοιχα, δολοφονήθηκαν.

Το σύστημα είναι ιερό και απαραβίαστο. Και η ποινή του θανάτου ισχύει για κάθε αποστάτη. Εκτός αν οι αποστάτες γίνουν μαζικό κίνημα, όπως στην περίπτωση του Βιετνάμ που αποδείχτηκε ανίκητο και γονάτισε τρεις ιμπεριαλισμούς, τον ιαπωνικό, τον γαλλικό και αυτόν των ΗΠΑ. Αλλά νικήθηκε από τη μετέπειτα γραφειοκρατία του Κ.Κ. Δηλαδή από μέσα.

Ας μην παίζουμε με τις λέξεις. Η Δημοκρατία είναι η ευθύνη του καθενός. Και όπου η ευθύνη έγινε μαζικό κίνημα, είχαμε νίκες και ελευθερία (έστω και μερικές κατακτήσεις: 40ωρο, πληρωμένη άδεια, δωρεάν παιδεία, δημόσια υγεία, ελευθεροτυπία κ.ά.). Οπου ο λαός κοιμάται, τα μνημόνια θα είναι μόνιμα, με τη μορφή της εποπτείας και της επιτήρησης των τοκογλύφων εταίρων μας.