O Ερντογάν ετοιμάζει «ζαριά» στην Ανατολική Μεσόγειο

Του Δημήτρη Μηλάκα

Σύμφωνα με επίσημες ανακοινώσεις αρμόδιων παραγόντων της τουρκικής κυβέρνησης στις 29 Οκτώβρη του 2018 θα ξεκινήσουν, με μέσα που η χώρα έχει προμηθευτεί και διαθέτει, έρευνες για υδρογονάνθρακες στην Ανατολική Μεσόγειο. Τις εν λόγω περιοχές η Τουρκική κυβέρνηση τις έχει παραχωρήσει για έρευνα και εκμετάλλευση με νόμο από το 2011 –κυβερνητική απόφαση δημοσιευμένη σε ΦΕΚ- στην (TPAO) κρατική τουρκική πετρελαϊκή εταιρία…

Οι εν λόγω τουρκικές ανακοινώσεις λαμβάνονται σοβαρά υπόψιν από την ελληνική κυβέρνηση για … λόγους:

Η Τουρκία όταν δημοσιοποιεί αποφάσεις της κατά κανόνα τις υλοποιεί

Η Τουρκία με ανακοινώσεις και κινήσεις στο πρόσφατο παρελθόν έχει υποδείξει (και αναθέσει κυρίως στην κρατική πετρελαϊκή εταιρία για έρευνες και εκμετάλλευση) τις περιοχές που την ενδιαφέρουν να ερευνήσει στην ανατολική Μεσόγειο. Τα τμήματα των περιοχών τουρκικού ενδιαφέροντος βρίσκονται εντός της Κυπριακής ΑΟΖ και δυτικότερα στην περιοχή όπου δικαιώματα Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης έχει η Ελλάδα με το Καστελόριζο.

Η τουρκική απόφαση για έρευνες εμφανίζεται επιβεβλημένη απάντηση στις προγραμματισμένες έρευνες στην Κυπριακή ΑΟΖ- την οποία η Αγκυρα αμφισβητεί- από τον αμερικανικό πετρελαϊκό κολοσσό Exon Mobil.

Οι τουρκικές ανακοινώσεις θέτουν την ελληνική κυβέρνηση ενώπιον πιθανών και οδυνηρών στην απάντησή τους ερωτημάτων:

Ποια θα είναι η ελληνική αντίδραση στην περίπτωση που τουρκικό ερευνητικό σκάφος με τη συνοδεία τουρκικών πολεμικών πλοίων επιχειρήσει έρευνα σε θαλάσσιες περιοχές όπου το Καστελόριζο επηρεάζει υπέρ της Ελλάδας τα δικαιώματα Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης;

Είναι αρκετές , σε μια τέτοια περίπτωση, οι διπλωματικές αντιδράσεις ή θα απαιτηθεί και στρατιωτική κινητοποίηση;

Ποια θα είναι η συμπαράσταση , πέρα από το διπλωματικό επίπεδο, που μπορεί να αναμένει η Αθήνα από την ΕΕ και την Ουάσιγκτον (αλλά και τις χώρες τις περιοχής, Ισραήλ και Αίγυπτο, με τις οποίες έχει προχωρήσει σε συμφωνίες συνεργασίας;

Η ελληνική κυβέρνηση αντιμέτωπη εδώ και μήνες με αυτά τα δεδομένα έχει καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να εξασφαλίσει σε διπλωματικό επίπεδο δυνατότητες αντίδρασης και σε αυτό το (διπλωματικό) επίπεδο παράγοντες του ελληνικού ΥΠΕΞ υποστηρίζουν ότι έχουν γίνει όλα όσα θα έπρεπε να γίνουν επισημαίνοντας τις τριμερείς συναντήσεις (Ελλάδα- Κύπρος- Αίγυπτος και Ελλάδα- Κύπρος – Ισραήλ) καθώς και την αμερικανική υποστήριξη πίσω από αυτές.

Ωστόσο όπως σημειώνουν έμπειροι διπλωμάτες καμία διπλωματική υποστήριξη δεν μπορεί να υπονομεύσει την πραγματικότητα η οποία μπορεί να δημιουργηθεί στο πεδίο, αν για παράδειγμα ανοιχτά του Καστελόριζου ξεκινήσουν τουρκικές έρευνες. Τότε η Ελλάδα θα πρέπει να αποδείξει ότι έχει τη δυνατότητα να υπερασπιστεί την κυριαρχία της στην περιοχή και για αυτό δεν είναι αρκετά και επαρκή μόνο τα διπλωματικά μέσα.

Παράγοντες της ελληνικής διπλωματίας επισημαίνουν τέλος την επιλογή της ημερομηνίας 29 Οκτώβρη για το ρίξιμο της ζαριάς της Αγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο: Στις 29 Οκτώβρη του 1923 η Τουρκία με τη Διακήρυξη της Δημοκρατίας εμφανίστηκε στο διεθνές στερέωμα ως το κράτος που σήμερα γνωρίζουμε μέσα στα όρια που καθορίστηκαν από τις Συνθήκες η οποίες επισφράγισαν το τέλος του πρώτου παγκόσμιου πολέμου. Έναν αιώνα αργότερα η Τουρκία του Ερντογαν φαίνεται ότι έχει αποφασίσει ότι ήρθε η ώρα έμπρακτης αμφισβήτησης των Συνθηκών και διεκδίκησης όσων τμημάτων της οθωμανικής κληρονομιάς μπορεί να (ξανα)βάλει στο χέρι το σημερινό τουρκικό κράτος.

Και η θαλάσσια περιοχή στο Καστελόριζο μοιάζει- στα τουρκικά μάτια- ένα εύκολο και πολύτιμο γεωπολιτικό έπαθλο.