Τι (δεν) θυμόμαστε από την κρίση των Ιμίων

Του Δημήτρη Μηλάκα

Τον Γενάρη του 1996 (ξημερώνοντας η 31η) οι περισσότεροι από εμάς μάθαμε με δραματικό τρόπο για την ύπαρξη των νησίδων των Ιμίων. Μετά από αυτήν την ημερομηνία πολλά άλλαξαν τα οποία ωστόσο καλύφθηκαν κάτω από το πέπλο που άπλωσε το επίσημο πολιτικό αφήγημα: «η …ισχυρή Ελλάδα απέφυγε την πόλεμο». Απ αυτό το αφήγημα ωστόσο απουσιάζουν κάποιες «λεπτομέρειες» οι οποίες περιγράφουν  το τίμημα που πλήρωσε η χώρα συνθηκολογώντας χωρίς καν να αντισταθεί έστω για την τιμή των όπλων…

Οι «λεπτομέρειες» σχετικά με την κρίση των Ιμίων  που επιμελώς αποκρύβονται από το ελληνικό πολιτικό σύστημα –κατά κύριο λόγο από τα κόμματα εξουσίας- είναι χαρακτηριστικές και αν τις λάβει κανείς υπόψη του μπορεί εύκολα να «δει» την προοπτική ενός επικίνδυνου μέλλοντος. Ας καταγράψουμε, λοιπόν, κάποιες από αυτές τις λεπτομέρειες οι οποίες δεν απασχόλησαν τις πολιτικές δυνάμεις και την ελληνική κοινωνία όσο τουλάχιστον το επέβαλε η σοβαρότητα της κρίσης.

1. Η κρίση των Ιμίων ήταν αναμενόμενη. Είχε προαναγγελθεί σε 5 χρόνια νωρίτερα τον Οκτώβρη του 1991 σε τηλεγράφημα του τότε αμερικανού πρεσβευτή (Σωτήρχος) στην Αθήνα προς το Αμερικανικό ΥΠΕΞ. Σύμφωνα με την «πρόβλεψη» του  Σωτήρχου «οι διαφορές Ελλάδας Τουρκίας στο Αιγαίο μπορούν νε πυροδοτήσουν σύγκρουση μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια». (το τηλεγράφημα Σωτήρχου βρίσκεται παρατίθεται στο βιβλίο «η απόρρητη ιστορία του Αιγαίου» εκδόσεις Ποντίκι)

2. Πάγια θέση των ΗΠΑ ήταν ότι στο Αιγαίο --καθ ότι υπάρχουν συνοριακές διαφορές μεταξύ Ελλάδας Τουρκίας—πρέπει να ενοποιηθεί  ο χώρος κάτω από την επιχειρησιακή ευθύνη του ΝΑΤΟ.

3. Η αμερικανική διαμεσολάβηση στην οποία στράφηκε η κυβέρνηση Σημίτη για να αποφύγει τη σύγκρουση, επέβαλε τη Συμφωνία της Μαδρίτης (Σημίτης- Ντεμιρέλ- Ολμπράιτ) με την οποία επιβεβαιώθηκαν οι τουρκικές απόψεις (γκρίζες ζώνες, νησιά αμφισβητούμενη κυριαρχίας) και οι αμερικανικές επιδιώξεις (ασάφεια συνόρων, καπέλο του ΝΑΤΟ σ ολόκληρη την περιοχή)

4. Έκτοτε ξεκίνησε ο ελληνοτουρκικός διάλογος σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων ο οποίος αν και έχει παγώσει συμπεριλαμβάνει πια το σώμα του το πακέτο των τουρκικών διεκδικήσεων επί των οποίων οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν συζητήσει.

5. Ως αποτέλεσμα της κρίσης των Ιμίων η κυβέρνηση Σημίτη (να σημειώσουμε ότι ο Κώστας Σημίτης και ο Θ. Πάγκαλος ένα χρόνο νωρίτερα είχαν καταψηφίσει τον προυπολογισμό των αμυντικών δαπανών ως μη ωφέλιμες και απαραίτητες) ξεκίνησε ένα μυθικό εξοπλιστικό πρόγραμμα. Παρά τις εξωφρενικές δαπάνες το εν λόγω πρόγραμμα δεν έμεινε στην ιστορία ως μια προσπάθεια θωράκισης της χώρας, αλλά ως το μεγαλύτερο φαγοπότι μίζας.

Καθ ότι και σήμερα η κυβέρνηση προβάλλει την εικόνα μιας Ελλάδας πετυχημένης (έξοδος από μνημόνια κλπ) και στρατηγικά συνδεδεμένης με την Ουάσιγκτον καλό θα είναι να πάρουμε υπόψη όλες τις παραπάνω «λεπτομέρειες» καθώς και ότι:

1. Όπως η κρίση των Ιμίων είχε ουσιαστικά προαναγγελθεί χρόνια πριν ξεσπάσει, έτσι έχει προαναγγελθεί και η επόμενη (αναμενόμενη) ελληνοτουρκική αντιπαράθεση. Οι καθημερινές πτήσεις και πλόες τουρκικών αεροσκαφών στις επίμαχες περιοχές συντηρούν στο προσκήνιο τις τουρκικές διεκδικήσεις.

2. Λίγο πριν τις ελληνικές εκλογές τον Μάη του 2012 η τουρκική εφημερίδα της κυβέρνησης δημοσίευσε χάρτες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας (Καστελόριζο) με οικόπεδα τα οποία παραχωρούνται προς έρευνα και εκμετάλλευση στην τουρκική εταιρία πετρελαίου.

3. Αυτήν ακριβώς την περίοδο καθημερινά διατυπώνονται (με εκδόσεις notam) απειλές από την Αγκυρα ότι τουρκικό πλωτό γεωτρύπανο θα δραστηριοποιηθεί σ αυτά ακριβώς τα οικόπεδα.

Αν απ όλα αυτά προκύπτουν κάποια συμπεράσματα, αυτά είναι:

- Και η σημερινή κυβέρνηση, όπως και οι προηγούμενες συνεχίζουν μια αναποτελεσματική πολιτική κατευνασμού της νευρικής Τουρκίας. Μ αυτόν τον τρόπο οι ελληνικές κυβερνήσεις εμφανίζουν το παράδοξο να επιδιώκουν στενές σχέσεις με ένα κράτος που διακηρύττει ότι αμφισβητεί ελληνικά εδάφη.

- Και η σημερινή κυβέρνηση εναποθέτει την προστασία της χώρας στις στενές ελληνοαμερικανικές σχέσεις

- Και η σημερινή κυβέρνηση όπως και οι κυβερνήσεις του παρελθόντος απλώς εύχεται να μη σκάσει μια ελληνοτουρκική αντιπαράθεση στην… βάρδια της.