Εξω πάμε καλά...

Του Παντελή Μπουκάλα

Εκατόν σαράντα κράτη αποκαλούν τη χώρα των βορείων γειτόνων με τη συνταγματική της ονομασία: Μακεδονία. Εμείς εδώ έχουμε βρει τα τεχνάσματά μας: Οταν μεταδίδουμε στην τηλεόραση δηλώσεις ξένων πολιτικών, σπεύδουμε να κλείσουμε σε εισαγωγικά το όνομα Μακεδονία που αναφέρουν· στην ουσία, δηλαδή, τους λογοκρίνουμε ή νοθεύουμε την άποψή τους. Τουλάχιστον στα μάτια των τηλεθεατών που δεν ξέρουν γερμανικά, ρωσικά, τουρκικά κ.ο.κ., και νομίζουν ότι αυτό που βλέπουν γραμμένο στην οθόνη αποδίδει πιστά τα λεγόμενα, δίχως λαθροχειρίες. Στις εφημερίδες, όταν παραθέτουμε αποσπάσματα άρθρων από ξένα έντυπα, κλείνουν επίσης σε εισαγωγικά τη Μακεδονία του «Γκάρντιαν», των «Τάιμς», του «Σπίγκελ» κ.ο.κ. Και μπερδεύουμε και πάλι τον μη ενημερωμένο αναγνώστη. Ακόμα περισσότερο τον μπερδεύουμε όταν αμέσως μετά το Μακεδονία κολλάμε το «sic», σε παρένθεση. Ούτε όλοι οι αναγνώστες γνωρίζουν την ακριβή σημασία αυτού του τροπικού επιρρήματος της λατινικής, αλλά ούτε καν όλοι οι δημόσιοι χρήστες του, που αντί να εκμεταλλευτούν την ειρωνική διάσταση που προσλαμβάνει συχνά η ένθεσή του, πέφτουν θύματα της ίδιας της ειρωνικής πρόθεσής τους.

Τα μεταφραζόμενα ξενόγλωσσα συγγράμματα, στα οποία απαντά ο όρος Μακεδονία, δίχως άλλο προσδιοριστικό, ως όνομα της δικής μας ΠΓΔΜ, προκαλούν πάντα έναν μπελά, μικρό ή μεγάλο, ανάλογα με την ιδεολογική τοποθέτηση μεταφραστών και εκδοτών, αλλά ανάλογα και με το μέγεθος του φόβου τους μήπως σταμπαριστούν σαν ανθέλληνες. Συνήθως, την πρώτη φορά που συναντάται η λέξη μπαίνει από τους συντελεστές της ελληνικής έκδοσης ένας δείκτης υποσημείωσης, στην οποία εξηγείται ότι έτσι γράφει τη διπλανή χώρα ο ξένος αρχαιολόγος, κοινωνιολόγος, ιστορικός, βαλκανιολόγος, λογοτέχνης κ.ο.κ., Αγγλος, Γάλλος, Ισπανός, Ιταλός, Κινέζος κ.ο.κ. Ο οποίος, και φιλέλληνας αν είναι, θα δυσκολευτεί πολύ να μας καταλάβει.

Αυτή την πτυχή του όλου ζητήματος, την οικουμενική μας μοναξιά, πρέπει να τη σκεφτόμαστε όποτε μετράμε πόσες χώρες λένε Μακεδονία τη δική μας ΠΓΔΜ και τις βρίσκουμε 140, 141, 142, δηλαδή όλο και περισσότερες. Εδώ δύο τινά συμβαίνουν: Ή γνωρίζουν την ελληνική αγωνία και αδιαφορούν, δεν τη συμμερίζονται, ή δεν τη γνωρίζουν, αλλά και πάλι αδιαφορούν να μάθουν. Και στις δύο εκδοχές πιστοποιείται ο θρίαμβος της εξωτερικής μας πολιτικής από το ’90 και μετά. Αλλά τι ανάγκη τούς έχουμε τους ξένους; Μήπως ψηφίζουν στις εκλογές μας για να μας ανταμείψουν σαν μακεδονοφύλακες;