Οι «πυρκαγιές» του προσφυγικού

γράφει ο Δημήτρης Μηλάκας

Από το 2015 η Ελλάδα έχει συμβατικά δεσμευτεί να μετατραπεί σε φράγμα και υγειονομική ζώνη για την προστασία των Ευρωπαίων εταίρων της από τις ροές των προσφύγων οι οποίοι καταφθάνουν διαρκώς, συγκεντρώνονται στα τουρκικά παράλια και χρησιμοποιούνται απάνθρωπα από την Άγκυρα ως μοχλός πίεσης στις όποιες διαπραγματεύσεις της με τους Ευρωπαίους.

Με την Ελλάδα δεσμευμένη και δεδομένη, οι Ευρωπαίοι παζαρεύουν με την Τουρκία τον έλεγχο των ροών που είναι σε θέση να αυξομειώνουν οι τουρκικές υπηρεσίες. Κατ’ αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα είναι ο χώρος όπου για τους μετανάστες και πρόσφυγες η είσοδος εξαρτάται από τις τουρκικές διαθέσεις και η έξοδος προς κάποιον ευρωπαϊκό προορισμό είναι εξαιρετικά «στενή» και απόλυτα ελεγχόμενη.

Το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης αποτυπώνεται παραστατικά στη Λέσβο, στον καταυλισμό της Μόριας, όπου χιλιάδες άνθρωποι ζουν μέσα σε άθλιες συνθήκες περιμένοντας την εξέταση των αιτήσεών τους και την απόφαση που είτε θα τους αναγνωρίσει ως πρόσφυγες με δικαίωμα ασύλου είτε θα τους κατατάξει στην κατηγορία των παρανόμως εισελθόντων στο ελληνικό (ευρωπαϊκό) έδαφος και θα ξεκινήσει μια χρονοβόρος διαδικασία επιστροφής στη χώρα απ’ την οποία μπήκαν στην Ελλάδα, δηλαδή στην Τουρκία.

Όσο αυτές οι διαδικασίες εξελίσσονται (εξέταση αιτήσεων) οι συνθήκες διαβίωσης αυτών των ανθρώπων δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο, καθώς καθημερινά προστίθενται κι άλλοι, περισσότεροι απ’ όσους φεύγουν από τα κέντρα υποδοχής, μετατρέποντας τη Μόρια σε μια παραγκούπολη με περισσότερους από 12.000 κατοίκους στις παρυφές της Μυτιλήνης.

Με εύφλεκτη ύλη τη δυστυχία χιλιάδων ανθρώπων παγιδευμένων σε ένα ασφυκτικό περιβάλλον που δημιουργεί η απάνθρωπη «πολιτική» διαχείριση του «προσφυγικού / μεταναστευτικού ζητήματος» από τις κυβερνήσεις των χωρών της Ε.Ε., της Τουρκίας και της Ελλάδας, η πρόκληση «πυρκαγιάς» είναι εξαιρετικά εύκολη υπόθεση.

Όπως αποδείχτηκε μια ακόμη φορά τα ξημερώματα της περασμένης Τετάρτης, όταν οι φλόγες κατέστρεψαν ολοκληρωτικά τον καταυλισμό της Μόριας, το βάρος της διαχείρισης αυτού του προβλήματος είναι κάτι που υπερβαίνει τις ελληνικές δυνατότητες. Όμως οι Ευρωπαίοι εξακολουθούν να αδιαφορούν γι’ αυτό, καθώς και για την τύχη δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων την ίδια στιγμή που οι Τούρκοι επιβεβαιώνουν στην πράξη τις δυνατότητες που έχουν να εκβιάζουν και να απειλούν με τον έλεγχο των ροών.

Κάτι που επίσης αναδεικνύεται με τα τελευταία γεγονότα στη Μόρια είναι η εσφαλμένη επιλογή της κυβέρνησης να διατηρήσει τέτοιου είδους δομές στην ελληνοτουρκική μεθόριο, σε μια περίοδο μάλιστα που οι ελληνοτουρκικές σχέσεις «στρατιωτικοποιούνται»...