Τραμπ, το SOS μιας οργισμένης παγκόσμιας κοινωνίας

γράφει ο Θάνος Οικονομόπουλος

Το χθεσινό εκλογικό αποτέλεσμα που έφερε το “αδιανόητο”, τον Ντόναλντ Τράμπ, στην εξουσία, δεν είναι παρά ένα σύντομο πρελούδιο, κάτι σαν “σκηνές από ταινίες προσεχώς” των αποτελεσμάτων που θα επιφέρουν σ' ολόκληρο τον κόσμο τα επόμενα χρόνια οι χθεσινές αμερικανικές εκλογές.

Οι πιο διχαστικές, τοξικές και “κρυφές” που έχουν γίνει ποτέ στις ΗΠΑ...

Τα πρόδρομα σημάδια ότι αναπτύσσονται κοινωνικά ρεύματα και διεργασίες που δεν γίνονται αντιληπτά, δεν καταγράφονται και δεν αξιολογούνται δεόντως από το κατεστημένο πολιτικό και μιντιακό σύστημα, είχαν εκδηλωθεί: η άνοδος εξωσυστημικών ακραίων κομμάτων στην εξουσία ανά την Ευρώπη (σ' αυτά, να συμπεριλάβουμε και τον ΣΥΡΙΖΑ, ιδίως με την επανεκλογή του πέρσι τον Σεπτέμβριο...), η εύγλωττη ισχυροποίηση της Λεπέν στην Γαλλία, το φαινόμενο Πέπε Γκρίλλο στην Ιταλία, το αποτέλεσμα του εξωφρενικού εμφυλιοπολεμικού δημοψηφίσματος στην Κολομβία. Και πιο βαρύ από όλα, το brexit. Που, από μια σκοπιά, γέμισε αποφασιστικά τα πανιά του Τράμπ με αέρα νίκης...

Ας το δούμε ρεαλιστικά και αποφορτισμένα: η παγκοσμιοποίηση (που θέλει πολλά χρόνια, σύνεση, ευαισθησία και υπομονή για ν' αποδώσει καρπούς...), η αλόγιστη και κοντόφθαλμη θεοποίηση των “αγορών”, το μεταναστευτικό,( αποτέλεσμα σε πολύ μεγάλο βαθμό της “πολιτικής” της Δύσης, που της γυρίζει μπούμερανγκ και την υποχρεώνει σε άτσαλη και άναρχη συντηρητικοποίηση...) επέπεσαν τα τελευταία χρόνια πολύ βαριά στην παγκόσμια κοινωνία. Η οποία, θέλει τον χρόνο της για ν' αφομοιώσει τις αλλαγές και να προσαρμοσθεί. Ή να επαναστατήσει...

Όχι και τόσο παλιά, μιλάγαμε και προβληματιζόμασταν για την (παγκόσμια) “κοινωνία των 2/3”, δηλαδή  μια κοινωνία με το 1/3 της αποσυνάγωγο, εγκαταλελειμμένο στην τύχη του, δίχως μοίρα στον ήλιο. Και από τα 2/3 της (ας πούμε μεσαίας και μεγάλης τάξης) που συμμετείχε στα πλεονεκτήματα του καπιταλισμού και της ανάπτυξης (των αγορών...), το 97% απλώς “περνούσε καλά”, και μόλις το 3% απολάμβανε τα κολοσσιαία κέρδη του. Οι εξελίξεις που προαναφέραμε στην προηγούμενη παράγραφο, είχαν ως αποτέλεσμα μια βίαιη ανατροπή των -έστω και όχι τόσο δίκαιων- “ισορροπιών”. Στα λίγα σχετικά τελευταία χρόνια, οι “απόβλητοι” έγιναν τα 2/3 της παγκόσμιας κοινωνία, και από το “προνομιούχο” υπόλοιπο 1/3, αυτοί που υπερωφελούνται και θησαυρίζουν, είναι μόλις το 1%!

Η σωρευόμενη ανασφάλεια, η εκρηκτική και ραγδαία διάψευση “βεβαιοτήτων”, δημιούργησαν αγανάκτηση, οργή, μίσος και αμφισβήτηση. Καλλιέργησαν την καταστροφική μανία της κοινωνίας, το συναίσθημα “αποθανέτω η ψυχή μου μετά των αλλοφύλων”. Και πάνω σ' αυτήν την υπόγεια και υπόκωφη νέα παγκόσμια πραγματικότητα, ο λαϊκισμός βρήκε γόνιμο έδαφος να ανθίσει. Αφού το “οργανωμένο” πολιτικό και μιντιακό σύστημα, αποδείχθηκε ανίκανο ν' αφουγκραστεί, να διαβάσει τις κοινωνικές διεργασίες (το παράδειγμα ΕΕ και Σόϊμπλε είναι τα κραυγαλέα, αλλά όχι το μόνο...), ήταν ζήτημα χρόνου να βρεθεί ένα αντισυστημικός “τρελός” να πει στην κοινωνία την “αλήθεια” πού ήθελε ν' ακούσει, να της υποδείξει τους “εχθρούς” της, να δώσει διέξοδο στο οργανωμένο μίσος και την οργή της. Ένας Πέπε Γκρίλλο, ένας Τσίπρας, μια “Χρυσή Αυγή” ένας Φάρατζ, μια Λεπέν, ήταν μόνο η προθέρμανση για το “φαινόμενο Τράμπ”. Και τα όσα πολύ φοβάμαι ότι θ' ακολουθήσουν και στην Ευρώπη, με τις επικείμενες εκλογές στην Γαλλία και την Γερμανία...

Ο Τράμπ, λοιδωρήθηκε, υποτιμήθηκε και περιθωριοποιήθηκε από την πολιτική ελίτ της Ευρώπης, ως...ξόρκι! Έβλεπε στο πρόσωπό του το δικό της-αλλά δεν θέλησε να το παραδεχθεί και ν' αλλάξει ρότα. Έμεινε στον τραμπουκισμό του, τις χυδαιότητες, τις ακρότητες και την μισαλλοδοξία που εξέπεμψε και υποτίμησε την απήχησή του σε μια κοινωνία στην οποία το όνειρο έχει ξεθωριάσει από καιρό, που είναι ευεπίφορη να παρασυρθεί και να ξεσπάσει την οργή και το μίσος της, στον πρώτο που θα τις πει (και υποσχεθεί) “αλήθειες” στις οποίες η ίδια πιστεύει... Κάτι ξέρουμε κι' εμείς εδώ στην γωνιά μας για ψήφο διαμαρτυρίας, οργής και απόρριψης...

Μα, θα πει κανείς, “αντισυστημική” ψήφο σ' ένα κατ' εξοχήν δημιούργημα του... συστήματος, τον πολυδισεκατομμυριούχο Τράμπ; Γιατί όχι, από την στιγμή που η ψήφος ήταν αποτέλεσμα μίσους και οργής, με συναισθηματικό μπούσουλα το “αποθανέτω η ψυχή μου...”. Και, μάλιστα, την έκανε ακόμη πιο φανατική, η λάθος στάση των Δημοκρατικών, να κουνάνε το χέρι στο εκλογικό σώμα, απειλώντας το ότι αν δεν ψηφίσει Κλίντον, την όχι και πολύ συμπαθή,θα χρεωθεί στο ακέραιο την... καταστροφή των ΗΠΑ!  Η ανάλυση των αποτελεσμάτων, δείχνει ότι τον Τράμπ τον ψήφισε και η (το πάλαι...) μεσαία τάξη του “αμερικάνικου όνειρου”, και όχι μόνο οι υπερσυντηρητικοί “γελαδάρηδες” του νότου, σε ικανό βαθμό και άνθρωποι με ανώτερη και ανώτατη παιδεία, και όχι μόνο οι απαίδευτοι θλιβεροί θαμώνες, με τα τζιν και τα καρό πουκάμισα με την μπύρα στο χέρι, στα μίζερα μπαρ ανά την αχανή αυτή χώρα. Ως απόδειξη, ότι η κοινωνία (εκτός από τον Θεό!) έχει παράξενους τρόπους να εκφράζει τις βουλές της. Και την οργή της...

Για το εσωτερικό των ΗΠΑ, δεν αποκλείεται ν' αποδειχθεί βραχυπρόθεσμα ικανός Πρόεδρος. Μείωση της φορολογίας (με αντιστάθμισμα την υποβάθμιση της κοινωνικής πρόνοιας...), ενίσχυση με κρατικό χρήμα της βιομηχανίας και οικονομίας (υπερψηφίσθηκε συντριπτικά στις άλλοτε “δημοκρατικές” πολιτείες που ανθούσαν, και κατέληξαν πολιτείες-φαντάσματα με την αποβιομηχανοποίηση της παγκοσμιοποίησης και των φτηνών μεροκάματων σε χώρες υπανάπτυκτες, όπως το Ντιτρόιτ...), σημαντικό περιορισμό της λαθρομετανάστευσης, που σημαίνει δουλειές για τους Αμερικανούς, ενίσχυση της τάξης και της ασφάλειας.

Το μεγάλο και επικίνδυνο στοίχημα, είναι στις σχέσεις του νέου Προέδρου της υπερδύναμης, στο εξωτερικό. Υπάρχει, βέβαια, το “σύστημα” που δεν θα επιτρέψει (ελπίζουμε, τουλάχιστον...) επικίνδυνες ακρότητες και τραμπουκισμούς στον... ακραίο και τραμπούκο Τράμπ. Αλλά το “σύστημα” είναι σε αποδρομή. Και ο Τράμπ, είναι...Τράμπ! Και η προσωπικότητα, ο χαρακτήρας, το ήθος και το ύφος των ανθρώπων της εξουσίας (πόσο μάλλον ενός πλανητάρχη), έχουν πάντα συνέπειες στις διεθνείς σχέσεις. Ιδίως σ' ένα κόσμο σ' αναταραχή...