Το παζάρι του Ερντογάν με τη Δύση – Η «απομονωμένη» Τουρκία και οι αιθεροβάμονες των Αθηνών

 

γράφει ο Δημήτρης Μηλάκας

 

Αν πιστέψουμε το κυβερνητικό αφήγημα η Τουρκία είναι απομονωμένη και πληρώνει το τίμημα της πειρατικής της συμπεριφοράς («Ορούτς Ρέις») στην ανατολική Μεσόγειο. Σύμφωνα με όσα διασπείρουν κυβερνητικοί και διπλωματικοί κύκλοι ο Ερντογάν, αντιμέτωπος και με τα μεγάλα εσωτερικά του προβλήματα (κατά κύριο λόγο στην οικονομία), αναδιπλώθηκε ύστερα από τους «έξοχους» χειρισμούς της ελληνικής κυβέρνησης και την ασφυκτική πίεση της (ΗΠΑ – Ε.Ε.) Δύσης. Ανταποκρίνονται, ωστόσο, οι ευσεβείς πόθοι του Μαξίμου στην πραγματικότητα;

 

Μια ρεαλιστική αποτύπωση της πραγματικότητας υπάρχει στα επίσημα έγγραφα, όπως αυτό που θα υιοθετηθεί κατά τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. (24-25 Ιουνίου). Σύμφωνα λοιπόν με το Προσχέδιο Συμπερασμάτων που έχει ήδη διαρρεύσει, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο:

• «Καλωσορίζει τη συνεχιζόμενη αποκλιμάκωση στην ανατολική Μεσόγειο».

• Εκφράζει «λύπη» για το γεγονός ότι η άτυπη πενταμερής της Γενεύης «δεν άνοιξε τον δρόμο για επίσημες διαπραγματεύσεις» στον Κυπριακό.

• Χαιρετίζει την έναρξη εργασιών σε τεχνικό επίπεδο «προς εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης» Ε.Ε. – Τουρκίας.

• Επαναλαμβάνει ότι είναι «προς το στρατηγικό συμφέρον της Ε.Ε. ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην ανατολική Μεσόγειο και η ανάπτυξη μίας αμοιβαία επωφελούς σχέσης συνεργασίας με την Τουρκία».

Ανάμεσα στις γραμμές του Προσχεδίου Συμπερασμάτων εύκολα διαβάζει κάποιος τη διάθεση των Ευρωπαίων εταίρων να λησμονήσουν τις τουρκικές πειρατείες του περασμένου καλοκαιριού (όταν τουρκικός στολίσκος συνόδευε το «Ορούτς Ρέις» που ερευνούσε έως και 6,5 μίλια από τις ακτές Ρόδου και Καστελλόριζου, οικοδομώντας στην πράξη τις θέσεις της Άγκυρας) και να αναζητήσουν το κοινό ευρωτουρκικό όφελος προχωρώντας στην εμβάθυνση των σχέσεων της Ένωσης με την Τουρκία, κατά κύριο λόγο σε οικονομικό (αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης ) επίπεδο.

Απέναντι σ’ αυτό το απτό οικονομικό όφελος οι Ευρωπαίοι Εταίροι κατάπιαν και τις διαρκείς προκλήσεις σε βάρος της Ελλάδας («Ορούτς Ρέις», υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά, δεσμεύσεις θαλάσσιων περιοχών που «αγγίζουν» τα ελληνικά χωρικά ύδατα βόρεια και νότια της Λέσβου, αλλεπάλληλες NOTAM και NAVTEX για την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του ανατολικού Αιγαίου) αλλά και τη «νέα» τουρκική θέση περί ύπαρξης δύο κρατών στην Κύπρο. Όπως διαβάζουμε στο Σχέδιο Συμπερασμάτων οι εταίροι απλώς εκφράζουν τη λύπη τους γιατί δεν υπήρξε πρόοδος στις συνομιλίες της Γενεύης, χωρίς να καταλογίζουν την ευθύνη στην τουρκική πλευρά η οποία διακήρυξε την αμφισβήτηση του υπάρχοντος πλαισίου για την επίλυση του Κυπριακού.

 

Εταίρος των ισχυρών η Άγκυρα

 

Το αν η Τουρκία είναι απομονωμένη (όπως προβάλλει η ελληνική κυβέρνηση) ή αν αντίθετα έχει αναγορευτεί σε βασικό μέρος της διαπραγμάτευσης των «μεγάλων» για την επιβολή ρυθμίσεων στην περιοχή φαίνεται από τη συμμετοχή της Άγκυρας στη διάσκεψη για τη Λιβύη που οργανώνει η φίλη και εταίρος Γερμανία. Η συμμετοχή της Τουρκίας στην εν λόγω διάσκεψη αποτυπώνει τα κέρδη που έχει αποκομίσει η Άγκυρα και την αναγνώριση των εταίρων (Γερμανών) πως τίποτε δεν μπορεί να συμφωνηθεί στην περιοχή ερήμην των τουρκικών διαθέσεων. Στο τραπέζι της εν λόγω διάσκεψης, λοιπόν, η «απομονωμένη» Τουρκία καταλαμβάνει εξέχουσα θέση σε αντίθεση με την Ελλάδα, η οποία δεν εκλήθη καν…

 

Κάτι που επίσης θα πρέπει να υπογραμμιστεί σχετικά με τη δήθεν απομόνωση της Τουρκίας είναι το γεγονός ότι στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ ο Αμερικανός Πρόεδρος βρήκε χρόνο να συναντήσει κατ ιδίαν τον Ερντογάν, αλλά όχι τον Μητσοτάκη. Σ’ αυτήν τη συνάντηση Μπάιντεν – Ερντογάν συμφωνήθηκε η ανάθεση στην Τουρκία στρατιωτικής αποστολής στο Αφγανιστάν ενόψει της αποχώρησης των αμερικανικών δυνάμεων κατοχής και δόθηκε (από τις ΗΠΑ) περιθώριο χρόνου στον Ερντογάν να κλείσει την εκκρεμότητα με τους ρωσικούς S-400 που ενοχλεί την Ουάσιγκτον. Επίσης, αξιοσημείωτο είναι ότι ο «απομονωμένος» Ερντογάν στην εν λόγω ΝΑΤΟϊκή σύνοδο, συναντήθηκε κατ’ ιδίαν και με Μέρκελ και Μακρόν. Οι ηγέτες της Γερμανίας και της Γαλλίας, καλό είναι να το υποσημειώσουμε, στις επαφές τους στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, αν και συζήτησαν διμερώς με τον Ερντογάν, δεν έπραξαν το ίδιο (έστω και για λόγους αβροφροσύνης) με τον Μητσοτάκη. Ποιος, λοιπόν, είναι ο απομονωμένος;

 

Οι Γερμανοί “φίλοι”

Σχετικά με τον τρόπο που η Γερμανία τοποθετείται στην ελληνοτουρκική διαμάχη αξίζει να επισημανθούν δύο ακόμη στοιχεία:

• Η πρόταση (υπόδειξη) της Μέρκελ για περαιτέρω οικονομική βοήθεια στην Τουρκία για την αντιμετώπιση του προσφυγικού / μεταναστευτικού.

• Η απόρριψη από τους Γερμανούς σοσιαλδημοκράτες (SPD) της πρότασης της Αριστεράς και των Πρασίνων για απαγόρευση πώλησης γερμανικών υποβρυχίων στην Τουρκία, τα οποία θα αλλάξουν δραματικά υπέρ της Άγκυρας την ισορροπία δύναμης στη θάλασσα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

 

Αμερικανοί προστάτες

Αντιμέτωπη με την πραγματικότητα, όπως σκιαγραφήθηκε στις παραπάνω γραμμές, η ελληνική κυβέρνηση το μόνο που αντιπαραθέτει είναι οι «εξαιρετικές σχέσεις» που οικοδομεί με την Ουάσιγκτον. Ως απόδειξη αυτών των εξαιρετικών σχέσεων η ελληνική κυβέρνηση προβάλλει το γεγονός ότι με καθολική υποστήριξη εγκρίθηκε το νέο νομοσχέδιο για την αμυντική συνεργασία ΗΠΑ – Ελλάδας από την Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της αμερικανικής Γερουσίας. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για την επικύρωση της ελληνοαμερικανικής συμφωνίας (που διαπραγματεύτηκε ο ΣΥΡΙΖΑ και υπέγραψε και υλοποιεί η Ν.Δ.) η οποία έχει μετατρέψει το έδαφος της χώρας (Κρήτη, Ανδραβίδα, Λάρισα, Βόλος, Αλεξανδρούπολη κ.ά.) σε αμερικανικό στρατιωτικό προγεφύρωμα.

 

Η ελληνική κυβέρνηση, εν τέλει, αναζητώντας την «προστασία» των ΗΠΑ και των ισχυρών της Ε.Ε., έχει αποδεχτεί και ακολουθεί κατά γράμμα τις διαδικασίες διαχείρισης των ελληνοτουρκικών προβλημάτων όπως αυτές έχουν συμφωνηθεί από πέρυσι το καλοκαίρι στις «κρυφές» διαβουλεύσεις του Βερολίνου μεταξύ των εκπροσώπων του Μητσοτάκη (Σουρανή) και Ερντογάν (Καλίν).

 

Η συνέχιση αυτών των «κρυφών» διαβουλεύσεων Σουρανή – Καλίν είναι και η συμφωνία στην οποία κατέληξε ο Μητσοτάκης με τον «απομονωμένο» Ερντογάν κατά τη συνάντησή τους στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ. Ποιο είναι άραγε το αντικείμενο αυτών των «κρυφών» συζητήσεων;…