Η σημασία των διαδηλώσεων...

 

γράφει ο Γιώργος X. Παπασωτηρίου  

 

 

Στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, το 2015, υπήρχε η πεποίθηση της από τα πάνω αλλαγής, η οποία θα λειτουργούσε ως Λυδία λίθος για την αλλαγή στην Ελλάδα, στον ευρωπαϊκό νότο και ακολούθως σε όλη την Ευρώπη. Η «από τα πάνω» αλλαγή απέτυχε. Τώρα κάποιοι επανέρχονται ως εάν τίποτα να μην έχει συμβεί. Το ζήτημα, λένε, είναι να ξαναγίνει κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ για να ακυρώσει τους αντιεργασιακούς νόμους και όχι οι διαδηλώσεις. Υποτιμούν, έτσι, τη σημασία των αγωνιστικών διαμαρτυριών, ότι η αλλαγή των συνειδήσεων επισυμβαίνει στη «φωτιά» του αγώνα, ότι η απάντηση στην πλαστογράφηση των γεγονότων από τα εξωνημένα μίντια είναι η σύγχρονη κινηματική οργάνωση, και ότι το προνομιακό πεδίο των «από κάτω» είναι ο «Δρόμος».

 

Είναι γνωστό ότι η πολιτική ανατροπή ή θα δημιουργήσει έναν άλλο τρόπο σκέψης και ένα νέο ρυθμό στους ανθρώπους, νέους κανόνες που θα εσωτερικευθούν(ως νέες συνήθειες) ή θα αποτύχει. Απαιτείται με άλλα λόγια, η δημιουργία μιας νέας κουλτούρας, ένα σύστημα νέων ηθών που ήδη θα βιώνουν τα μέλη του μεταρρυθμιστικού πολιτικού πυρήνα και το οποίο θα απαντά στη σήψη της κυρίαρχης κουλτούρας, συνιστώντας ένα εναλλακτικό και συνάμα γοητευτικό –με την έννοια της εκτροπής- σύστημα νέων αξιών και κανόνων, που θα ενοφθαλμιστεί στην κοινωνία. Διαφορετικά, η διαφθορά της γραφειοκρατίας και όλες οι παλιές παθογένειες αργά ή γρήγορα θα ενσκήψουν πιο δυνατές.

 

Ο Αντόνιο Γκράμσι στο βιβλίο του «Για τον Μακιαβέλι…» συνδέει δύο στοιχεία: το οικονομικό και το πνευματικό(πολιτιστικό), ως άρρηκτα συνυφασμένα με την πολιτική ηγεμονία. Το πολιτιστικό στοιχείο(έξεις, αξίες, αντιλήψεις, συμπεριφορές, γούστο…) καθιστά την υποταγή των «από κάτω» «φυσική» και «ανώδυνη». Γι’ αυτό καμία «αλλαγή» δεν είναι δυνατή και διαρκής χωρίς μία νέα πολιτισμική μεταρρύθμιση, χωρίς μία νέα Συμβολική Τάξη, χωρίς η πολιτική ηγεμονία να συμπεριλαμβάνει και την πολιτιστική.

 

Ας δούμε τι συμβαίνει στις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Εκεί μιλούν για τη μετάβαση στον «μετα-καπιταλισμό». Μια μετάβαση που θα γίνει από τις κοινωνικές δυνάμεις μέσα από ένα πλήθος μορφών συλλογικότητας. Οι συλλογικότητες αυτές οργανώνονται σ' ένα ευέλικτο δίκτυο, που είναι σταθερό και οδηγεί σε άλλες μορφές οργάνωσης οι οποίες θα περιλαμβάνουν και μεγάλο αριθμό πολιτών «χωρίς σύνδεση»(ανένταχτων) στη διαδικασία διαμόρφωσης μιας πληθυντικής μορφής άμεσης δημοκρατίας. Η πληθυντική οργάνωση σημαίνει ότι η κοινωνική οργή «μεταφράζεται σε μια πολλαπλότητα κραυγών»(Holloway), σ’ ένα σύμπλεγμα αντίστασης, που μετατοπίζεται συνεχώς, σε μία ετερογένεια συγκρούσεων, που αντιστοιχούν σε χιλιάδες μορφές αντίστασης και όχι μόνο στην «καθαρή» δυαδική αντιπαράθεση: κεφαλαίου-εργασίας. Αυτή την πολλαπλή αντίσταση των κοινωνικών κινημάτων πρέπει να φέρει στο φως η Αριστερά, όχι με πατερναλιστικό τρόπο αλλά με σεβασμό στις αποχρώσεις και το περιεχόμενο τους.

 

Η διαμαρτυρία του «Δρόμου» είναι μια απάντηση στην νέα πειθαρχική εξουσία, η οποία κατασκευάζει άτομα: «...είναι η ειδική τεχνική μιας εξουσίας που πορίζεται τα άτομα και ως αντικείμενα και ως όργανα για την άσκησή της…»(Φουκώ). Η νέα πειθαρχία στηρίζεται πρώτα απ' όλα σε μια κατανομή των ατόμων στο χώρο. Για το λόγο αυτό εφαρμόζει διάφορες τεχνικές: Απαιτεί πολλές φορές την περίφραξη, τον καθορισμό ενός χώρου διαφορετικού από τους άλλους, ενός χώρου περιχαρακωμένου(σχολεία, στρατώνες, εργοστάσια-ΤΩΡΑ και τα ΣΠΙΤΙΑ, αλλά και τα δωμάτια των απομονωμένων νοσούντων μέσα στα ίδια σπίτια). Οι ανέλεγκτοι χώροι των «καταλήψεων» εγκαταλελειμμένων κτιρίων σφραγίζονται. Αυτό που διακρίνει τη νέα περιχαράκωση του χώρου, είναι ότι αποκλείει παντελώς τις ομαδοποιήσεις(σ.σ.δωμάτια-κελιά, απόσταση υγιεινομικής ασφάλειας). Απαγορεύεται η περιπλάνηση, η ομαδοποίηση, η επικίνδυνη συναδέλφωση. Κάθε στιγμή οφείλουν να επισημαίνονται οι απουσίες, να διακόπτονται οι άχρηστες επικοινωνίες, κάθε στιγμή η συμπεριφορά του καθενός πρέπει να αξιολογείται, να κυρώνεται.

 

Η νέα πειθαρχία οργανώνει ένα χώρο απομονωμένο, ένα χώρο που απαγορεύει την άμεση επαφή, την παρέα, την ομάδα, την συναδέλφωση, την αγκαλιά, τον έρωτα… Όλα εξ αποστάσεως(τηλέ-), όλα online, χωρίς άμεση επαφή. Γι’ αυτό είναι κρίσιμος ο έλεγχος των διαύλων επικοινωνίας, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Γι' αυτό αναπτύσσσονται μηχανισμοί ελέγχου της «αλήθειας και του ψεύδους». Για την ακρίβεια, πρόκειται για μηχανισμούς που θα παράγουν «το αληθές και το ψευδές», την μία και ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ. Γι’ αυτό θέλουν να καταργήσουν τις διαδηλώσεις. Αλλά αυτό, παραδόξως, θέλουν και κάποιοι που αυτοπροσδιορίζονται ως «αριστεροί»! Μόνο που είναι "δεξιοί" αλλά δεν το ξέρουν...