Τα χιόνια και η εσωτερική παγωνιά

Γράφει ο Γιώργος Σταματόπουλος

Οι λίγες ακριβές αράδες του Τάσου Πορφύρη για τον Γενάρη [Ιανουάριος-Γαμηλιών, 15/1-15/2], από τις «Δώδεκα ανάσες του Χρόνου»: «Τα βουνά φορτωμένα τα πιο κοντά στον ουρανό δημιουργήματα. Τ’ αγρίμια στις φωλιές τους. Κρεμασμένοι τσίγκροι [σταλακτίτες πάγου] από τις τσίγκινες σκεπές, κεριά αναμμένα από τις πρώτες ηλιαχτίδες κι η παγωνιά να ξεφαντώνει στην ερημιά. Αναμνήσεις κι αρκούδες στη χειμέρια νάρκη τους. Ο κοκκινολαίμης με την άλικη μπέρτα ραμφίζει τα νωχελικά μας πρωινά».

Εικόνες και συναισθήματα από το Πωγώνι της Ηπείρου: μεστές, ζεστές, άμεσες, ειλικρινείς από όχι και τόσο αλλοτινές εποχές· γράφει κάπου στη δεκαετία του ’70. Αναμνήσεις στη χειμέρια νάρκη τους και η παγωνιά να ξεφαντώνει στην ερημιά -τ’ αγρίμια στις φωλιές τους. Σήμερα η παγωνιά φωλιάζει στις καρδιές πολλών εκ των Ελλήνων ή όσων κατοικούν στη χώρα και σε ό,τι αφορά τη φυσική παγωνιά τη μετατρέπουμε σε μείζον θέμα λες κι έρχεται η καταστροφή του κόσμου της Ελλάδας. Λείπουν φυσικά υλικά ώστε να τα πλάσουμε και να μεταπλάσουμε, να αναρριχηθούμε από τη λαμπρότητά τους και τη συνύπαρξη με τα συναισθήματα του εικοστού πρώτου αιώνα.

Για να γίνει κάτι τέτοιο προϋποτίθεται ένας βαθύς εσωτερικός κόσμος με πλούσια κοιτάσματα, τα οποία κάποια στιγμή πρέπει να ανασυρθούν, να κοσκινιστούν, να λάμψει το πολύτιμο φως τους, η αξία τους σε καθαρότητα. Ενας κόσμος που θα έχει διαμορφωθεί από γνήσια υλικά, της φύσης -και της αλληλεγγύης όσων ζουν σε αυτή τη σκληρή φύση. Το μοντέρνο δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα καινούργιο κοίταγμα του παλιού, με άλλα μέσα να γνωρίσουμε το ήδη γνωστό [αλλά ξεχασμένο από τα τόσα βάσανα και το τόσο τρέξιμο όλων].

Η ελληνική γη τα χρειάζεται τα χιόνια γιατί εμπλουτίζουν τον υδροφόρο ορίζοντα, κάνουν τη γη γονιμότερη, ενισχύουν τις λίμνες και τα ποτάμια -κι εμείς ανατριχιάζουμε στην πτώση τους [στη θέα τους]. Δεν λέμε που είναι ακόμη λευκό το χιόνι με τόσα αλλόκοτα που συμβαίνουν στη συνεχώς βιαζόμενη φύση. Είναι θλιβερό οι νέοι να μην έχουν άμεση επαφή με την ηπιότητα των φυσικών φαινομένων και μόνο τουριστικά τα αντιλαμβάνονται [και όχι όλοι -δεν έχουν πολλοί τη δυνατότητα να κάνουν εκδρομές...].

Οι παλιότεροι βέβαια δεν πέταγαν και τη σκούφια τους όταν χιόνιζε, γιατί ήταν τόσο πολύ το χιόνι που τους δημιουργούσε αξεπέραστα προβλήματα στην καθημερινότητά τους -ούτε δρόμοι υπήρχαν ούτε εκχιονιστικά μηχανήματα και λοιπά. Παρ’ όλες τις δυσκολίες το αγαπούσαν και είχαν μάθει να ζουν μ’ αυτό, φοβούνταν μόνο τους σταλακτίτες πάγου που ήσαν τεράστιοι κι επιβλητικοί όπως κρέμονταν από τα ακροκέραμα και όταν το χιόνι ξεπερνούσε το ένα μέτρο, εκεί τα έβρισκαν σκούρα.

Ας κάνει όση παγωνιά θέλει έξω [οι άστεγοι μόνο να βρουν ένα ζεστό απάγκιο], από μέσα να φύγει η παγωνιά ελπίδων, η αδράνεια και η απογοήτευση -αλλά πρέπει να γίνουν ανασκαφές εκεί μέσα που λέμε...