«Ψήνεται συμβιβασμός» –Το πολιτικό σύστημα προετοιμάζεται για «νέα Ίμια» στα ελληνοτουρκικά

Του Δημήτρη Μηλάκα

Η τρέχουσα προεκλογική περίοδος ξεκίνησε και αναμένεται να εξελιχθεί μέσα στο κλίμα έντασης που χαρακτηρίζει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Οι καθημερινές παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, οι ανοιχτές τουρκικές απειλές και κυρίως η αναφορά (άρθρο στην «Καθημερινή» της Κυριακής) του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη στην πιθανότητα να υπάρξει θερμό ελληνοτουρκικό επεισόδιο στο Αιγαίο δημιουργούν μια ατμόσφαιρα ανησυχητικής αναμονής για το πώς και πότε θα ξεσπάσει μια ακόμη ελληνοτουρκική κρίση και – κυρίως – ποια θα είναι η κυβέρνηση που θα τη διαχειριστεί.

Η Άγκυρα φαίνεται ότι είναι διατεθειμένη να εκμεταλλευτεί την αδράνεια που δημιουργεί έτσι κι αλλιώς η προεκλογική περίοδος στην ελληνική κρατική μηχανή. Οι ελληνικές ανησυχίες, τις οποίες εύστοχα περιέγραψε στο άρθρο του ο πρώην πρωθυπουργός, είναι ότι, όπως και στο παρελθόν, η Τουρκία θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί το διάστημα της κυβερνητικής αλλαγής προκειμένου να αιφνιδιάσει δημιουργώντας τετελεσμένα.

Αυτό που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι οι εκτιμήσεις του πρώην πρωθυπουργού βασίζονται σε πληροφορίες οι οποίες εδώ και μερικούς μήνες κυκλοφορούν στο διπλωματικό παρασκήνιο (και στον Τύπο) για το ξέσπασμα ενός αιματηρού ελληνοτουρκικού επεισοδίου μέσα στο καλοκαίρι. Μάλιστα, οι εν λόγω πληροφορίες συμπίπτουν με την κλιμάκωση της έντασης των κινήσεων της Άγκυρας, η οποία έμμεσα αλλά με σαφήνεια έχει προειδοποιήσει ότι θα τοποθετήσει ένα από τα δύο πλωτά της γεωτρύπανα στην ελληνική (περιοχή Καστελόριζου) υφαλοκρηπίδα.

Πέραν των λεκτικών απειλών, η Άγκυρα αυτήν ακριβώς την περίοδο εντείνει τις επιδείξεις των στρατιωτικών της δυνατοτήτων με μπαράζ παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου και υπερπτήσεις μαχητικών αεροσκαφών πάνω από ελληνικά κατοικημένα νησιά.

Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του ελληνικού υπουργείου Άμυνας, δύο F-16 της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας πραγματοποίησαν υπερπτήση πάνω από τρία ελληνικά νησιά το πρωί της Τετάρτης.

Συγκεκριμένα στις 10.08 τα δύο τουρκικά F-16 πέταξαν πάνω από το Φαρμακονήσι σε ύψος 27.000 ποδών, ενώ ένα λεπτό αργότερα έκαναν υπερπτήση πάνω από το Αγαθονήσι σε ύψος 26.000 ποδών.

Τέσσερα λεπτά αργότερα, στις 10.12, τα δύο F-16 πραγματοποίησαν και τρίτη υπερπτήση πετώντας 25.000 πόδια πάνω από τη νήσο Κουνέλι.

Είχαν προηγηθεί την περασμένη Τρίτη πέντε υπερπτήσεις, το πρωί και το απόγευμα, πάνω από την Κίναρο, το Φαρμακονήσι (δύο φορές), τους Αρκιούς και τους Λειψούς.

Οι πέντε υπερπτήσεις της Τρίτης περιλαμβάνονται στις συνολικά 99 παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου που πραγματοποίησαν 12 τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη, έξι αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέμου CN-235 και ένα τουρκικό ελικόπτερο.

Από τα 12 τουρκικά F-16, τα έξι ήταν οπλισμένα και σε μία περίπτωση προκάλεσαν μια εικονική αερομαχία με τα ελληνικά μαχητικά αεροσκάφη επιφυλακής. Τα τουρκικά μαχητικά έκαναν 46 παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου.

Τα τουρκικά κατασκοπευτικά αεροσκάφη CN-235 έκαναν τις 53 από τις παραβιάσεις στο Κεντρικό και το Νοτιοανατολικό Αιγαίο.

Αντίποινα στην Κύπρο

Την ίδια στιγμή στην Άγκυρα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συγκαλεί το Υπουργικό Συμβούλιο προκειμένου να χαράξει τις επόμενες κινήσεις του σχετικά με τα εντάλματα σύλληψης που εξέδωσε η Λευκωσία κατά του πληρώματος του πλωτού γεωτρύπανου «Πορθητής» καθώς και για την αμερικανοτουρκική κρίση, η οποία εξελίσσεται με φόντο την αγορά των S-400 και τον αποκλεισμό των Τούρκων πιλότων από την εκπαίδευση στα F-35.

Τα εντάλματα σύλληψης κατά του πληρώματος του γεωτρύπανου «Πορθητής» έχουν προκαλέσει την αντίδραση της Τουρκίας, καθώς εάν γίνουν πράξη θα αποτελέσουν σημαντικό εμπόδιο στα σχέδιά της στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς πολλά από τα μέλη του πληρώματος είναι από το εξωτερικό.

Σύμφωνα με πληροφορίες που μεταφέρουν τουρκικές εφημερίδες, η Άγκυρα θα αποφασίσει:

1. Να διακοπούν όλες οι συμφωνίες με όποια χώρα της Ε.Ε. συμβάλλει στο συγκεκριμένο ένταλμα (π.χ. η συμφωνία για το προσφυγικό) ή ακόμα και να ανακληθεί ο Τούρκος πρεσβευτής στη χώρα.

2. Να κλείσουν τα σύνορα στα Κατεχόμενα.

3. Οι έρευνες να γίνουν με το πλοίο «Yavuz» στα οικόπεδα 1, 4, 5, 6 και 7, τα οποία η Κύπρος θεωρεί δικά της και η Τουρκία δικά της.

4. Να υπάρξουν συνέπειες στα πλοία της Κύπρου που περνούν τα στενά των Δαρδανελίων.

5. Να παρθούν ακόμη πιο αυστηρά μέτρα για τα κυπριακά πλοία, ακόμη και στα επιβατικά, για τα οποία υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις.

6. Να συλλαμβάνονται οι Ελληνοκύπριοι ψαράδες που ψαρεύουν στα χωρικά ύδατα ή την υφαλοκρηπίδα του ψευδοκράτους.

Σκηνικό έντασης…

Κάτι που επίσης δημιουργεί μια ατμόσφαιρα «έκτακτης ανάγκης», την οποία η τουρκική ηγεσία θα πρέπει να αντιμετωπίσει, είναι η απόφαση του Ερντογάν να ακυρώσει αιφνιδιαστικά και τις 39 προεκλογικές συγκεντρώσεις που είχε προγραμματίσει στην Κωνσταντινούπολη εν όψει των επαναληπτικών εκλογών για τον δήμο στις 23 Ιουνίου. Η είδηση εξέπληξε πολλούς εντός Τουρκίας, καθώς ο Ερντογάν είχε πάρει όλο το προεκλογικό παιχνίδι πάνω του.

Ο συμβιβασμός στο βάθος…

Μέσα σ’ αυτό το κλίμα έμπειροι διπλωμάτες σημειώνουν την εμφάνιση του άρθρου του πρώην πρωθυπουργού το οποίο, όπως λένε, περιλαμβάνει υποδείξεις προς το πολιτικό σύστημα για την αντιμετώπιση ενός πιθανού θερμού επεισοδίου, το οποίο θα υποχρεώσει τη χώρα να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με ακόμη πιο δυσμενείς όρους. Αυτό που τελικά προτείνει ο Κώστας Σημίτης είναι η προετοιμασία των πολιτικών δυνάμεων και της ελληνικής κοινής γνώμης για την αποδοχή ενός δύσκολου συμβιβασμού, όπως ακριβώς άλλωστε τον προτείνουν και προτρέπουν για αυτό οι υποτιθέμενοι εταίροι, φίλοι και σύμμαχοι της χώρας.