Τέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάπορο…

Γράφει ο Πέτρος Μανταίος

«Βαπόρι στολισμένο βγαίνει στα βουνά κι αρχίζει τις μανούβρες “βίρα-μάινα”/Την άγκυρα φουντάρει στις κουκουναριές φορτώνει φρέσκο αέρα κι απ’ τις δυο μεριές/ Είναι από μαύρη πέτρα κι είναι απ’ όνειρο κι έχει λοστρόμο αθώο ναύτη πονηρό/ Από τα βάθη φτάνει τους παλιούς καιρούς βάσανα ξεφορτώνει κι αναστεναγμούς/ Ελα Χριστέ και Κύριε λέω κι απορώ τέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάπορο/ Χρόνους μας ταξιδεύει δε βουλιάξαμε χίλιους καπεταναίους τούς αλλάξαμε/ Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμε μπήκαμε μέσ’ στα όλα και περάσαμε/ Κι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτορα παντοτινό τον Ηλιο τον Ηλιάτορα!»

Δημ. Λάγιος, μουσική. Είχα την τύχη να γνωρίσω αυτόν τον ευγενή, ευαίσθητο και συνεπαρμένο άνθρωπο, που έφυγε νωρίς, Νικ. Δημητράτος, ο επικός τραγουδιστής. Οδυσσέας Ελύτης: «Ο Ηλιος ο Ηλιάτορας», «Τρελοβάπορο». Σχολική γιορτή 10ου Δημοτικού Ηρακλείου Αττικής, αποχαιρετιστήρια του μικρού εγγονού μου (είχε και τον τελικό χαιρετισμό)· από του χρόνου γυμνάσιο. Στον Ελύτη αφιερωμένη όλη η γιορτή.

Πώς να γίνει; Θαλασσινή χώρα: κλήμα - ελιά - καράβι· το ελληνικό «οικόσημο» του Ελύτη. Αυτοί είμαστε. Και τη γλώσσα μάς έδωσαν ελληνική, οι ποιητές μας, προπαντός αυτοί. Βαπόρια στολισμένα βγαίνουν στα βουνά κι αρχίζουν τις μανούβρες. Τρελοβάπορα. Λοστρόμοι αθώοι, ναύτες πονηροί (να παίρνουν και μίζες άραγε;). Από τους παλιούς καιρούς φορτώνει-ξεφορτώνει βάσανα. Χίλιους καπεταναίους αλλάξαμε. Κι όμως ακόμα δεν βουλιάξαμε.

Τώρα, αν μπήκαμε μέσ’ στα όλα και περάσαμε, αυτό δεν το ξέρω· κάποτε πάντως περνάμε, έστω και κουτσά-στραβά και με κάποιες ρωγμές στα ύφαλα. Ομως –και αυτό είναι το μόνο καλό μας σταθερό και ανεξάλειπτο– στο κατάρτι μας βιγλάτορα παντοτινό έχουμε τον Ηλιο τον Ηλιάτορα! Δεν είναι απόπειρα αισιοδοξίας ή παραμυθία προς πικραμένους αυτό. Είναι η μεριά του Ηλιου που δεν ζεματάει…