Το θανάσιμο αμάρτημα του ΔΝΤ με την Ελλάδα

Απόλυτα προσχεδιασμένη η κίνηση της ελληνικής κυβέρνησης με το ΔΝΤ. Η έκπληξη στελεχών του Ταμείου για την αύξηση του ΦΠΑ και ο κίνδυνος ρήξης. Το πλήγμα στην αξιοπιστία του θεσμού και η «εξέγερση» των αναδυόμενων. Τελευταία ευκαιρία για Λαγκάρντ.

Η κατάσταση στην Ελλάδα έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο που απειλεί την αξιοπιστία του ΔΝΤ και την επιβίωση του μακροπρόθεσμα, υποστηρίζει ο Άμπροουζ Έβανς Πρίτσαρντ.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ελλάδα δεν υπέβαλε αίτημα για ομαδοποίηση των δόσεων επειδή δεν έχει τα χρήματα. Τουναντίον, η ελληνική κυβέρνηση έλαβε μια ψυχρή, υπολογισμένη και προσεκτικά ζυγισμένη απόφαση να μην πληρώσει, γνωρίζοντας πολύ καλά τι κάνει.

Η Κριστίν Λαγκάρντ και τα στελέχη του ΔΝΤ βρέθηκαν προ εκπλήξεως.

Το «πακετάρισμα» των 1,6 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ τον Ιούνιο δεν είναι μόνο μια τεχνική κίνηση, σημειώνει ο Βρετανός αρθρογράφος. Είναι ακόμα μια προειδοποιητική βολή και μια επικίνδυνη κλιμάκωση για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.

Τα ηγετικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ θέλουν να στείλουν το μήνυμα πως είναι πολύ θυμωμένοι και ότι μπορεί όντως να χρεοκοπήσουν προς το ΔΝΤ στις 30 Ιουνίου, φέρνοντας τον διεθνή οργανισμό στην ντροπιαστική θέση να εξηγήσει στα 180 μέλη του πως έχασε τα χρήματα τους.

Κατηγορούν το ΔΝΤ ότι συνθηκολόγησε σε πολιτικές λιτότητας που αντιβαίνουν τους κανονισμούς του ίδιου του Ταμείου και τις αναλύσεις του επικεφαλής οικονομολόγου του τα τελευταία πέντε χρόνια, του Ολιβιέ Μπλανσάρ.

Η αποτυχημένη συνταγή για την Ελλάδα

Ο κ. Πρίτσαρντ υποστηρίζει ότι το ΔΝΤ γνωρίζει πως η Ελλάδα πιθανότατα δεν μπορεί να αποπληρώσει το χρέος αυτό με δρακόντεια λιτότητα και τονίζει ότι όσο συνεχίζει να μην το αναγνωρίζει δημόσια, τόσο χάνει την αξιοπιστία του.

Πίσω από τις κλειστές πόρτες έχει πιέσει για ελάφρυνση χρέους, αλλά μόνο με μισή καρδιά, χωρίς διάθεση να έλθει σε ευθεία με τις δυνάμεις της ευρωζώνης και δρώντας ως ένας «ιμπεριαλιστικός λακές», υπογραμμίζει ο ίδιος.

Όπως επισημαίνει, ο Πολ Τόμσεν, ο άνθρωπος του Ταμείου στην Αθήνα, έχει προωθήσει μια ατζέντα λιτότητας με ένα πάθος που σοκάρει ακόμα και αξιωματούχους στην Κομισιόν. Κατά τον ίδιο, η τακτική αυτή θα ήταν δικαιολογημένη αν συνοδευόταν και από τα άλλα μέτρα που εφαρμόζει συνήθως το ΔΝΤ, όπως η ελάφρυνση χρέους και η υποτίμηση. Τα προγράμματα του Ταμείου επιβάλλουν συνήθως σκληρές μεταρρυθμίσεις, αλλά την ίδια ώρα διαγράφουν μεγάλο μέρος του χρέους και αποκαθιστούν την εξωτερική βιωσιμότητα των χωρών.

Αλλά όλα αυτά ξεχάστηκαν στην περίπτωση της Ελλάδας. Το ΔΝΤ επέβαλε μια ωμή εκκαθάριση χωρίς να την αντισταθμίσει με μέτρα τόνωσης ή ανακούφισης.

Προέβλεψε ότι οι πολιτικές του θα οδηγήσουν σε ύφεση 2,6% του ΑΕΠ το 2010 και μετά θα ακολουθούσε μια ισχυρή ανάκαμψη. Αυτό που συνέβη στην πραγματικότητα ήταν έξι χρόνια ύφεσης, ένα αποπληθωριστικό σπιράλ, μείωση του ΑΕΠ κατά 26%, 60% ανεργία των νέων και μαζική έξοδος των νέων και των πιο έξυπνων.

Πρόκειται για ένα πρώτου μεγέθους σκάνδαλο, υπογραμμίζει ο κ. Πρίτσαρντ.

Ένα μέρος του ΔΝΤ εξέδωσε ένα «mea culpa», παραδεχόμενο ότι οι αναλυτές του έπεσαν εντελώς έξω στον υπολογισμό των δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών. Ένα άλλο μέρος του Ταμείου συνεχίζει να προωθεί νέες εκδοχές των ίδιων αποτυχημένων πολιτικών, απαιτώντας εξοικονόμηση δαπανών για τις συντάξεις και αυξήσεις στον ΦΠΑ ύψους 1% φέτος και 2% την επόμενη χρονιά, ενώ η οικονομία διολισθαίνει στην ύφεση.

Ο κ. Πρίτσαρντ παραθέτει την δήλωση του Ασόκα Μόντι, πρώην επικεφαλής του προγράμματος του ΔΝΤ στην Ιρλανδία: «Αυτό που μάθαμε τα τελευταία πέντε χρόνια είναι ότι είναι εντελώς λάθος να επιβάλλεις λιτότητα σε μια χώρα, όταν βρίσκεται σε αποπληθωριστικό κύκλο. Οι τραυματισμένοι ασθενείς πρέπει να επουλώσουν τις πληγές τους προτού αρχίσουν να προπονούνται για το 10Κ.

Είμαι ειλικρινά σοκαρισμένος και μόνο από το ότι συζητάμε για αύξηση του ΦΠΑ σε αυτές τις συνθήκες. Μόλις είδαμε μια πρόωρη αύξηση του ΦΠΑ να κόβει τα φτερά μιας χώρας τόσο ισχυρής όπως η Ιαπωνία. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα έπρεπε να αναθέσει στο ερευνητικό τμήμα του ΔΝΤ να γίνει ο εκπρόσωπος του κόμματος, γιατί λένε ακριβώς το ίδιο πράγμα με τον ΣΥΡΙΖΑ για αυτήν την οικονομική λογική. Ολόκληρη η στρατηγική των πιστωτών είναι λανθασμένη και όσο περισσότερο διαρκεί αυτό, τόσο περισσότερο θα τους κοστίσει».

Το Προπατορικό Αμάρτημα

Σύμφωνα με τον κ. Πρίτσαρντ το προπατορικό αμάρτημα του ΔΝΤ στην Ελλάδα ήταν ότι επέτρεψε στον αστό Παριζιάνο Ντομινίκ Στρος-Καν να εκτρέψει τον θεσμό για την στήριξη της ευρωζώνης και του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος όταν ξέσπασε η κρίση το 2010.

H αποστολή του Ταμείου είναι να σώζει χώρες και όχι νομίσματα ή τράπεζες και σίγουρα δεν είναι να αναλαμβάνει την βρώμικη δουλειά για μια πλούσια νομισματική ένωση που είναι σε θέση να διαχειριστεί η ίδια τα προβλήματα της, αλλά αρνείται να το κάνει για πολιτικούς λόγους, προσθέτει ο αρθρογράφος της Telegraph.

Αναμφίβολα ήταν μια δύσκολη στιγμή τον Μάιο του 2010, σημειώνει ο κ. Πρίτσαρντ. Η ευρωζώνη βρισκόταν εκτός ελέγχου. Δεν υπήρχαν μηχανισμοί στήριξης – λόγω της εγκληματικής αμέλειας των ηγετών της Ευρώπης και των εποπτικών αρχών των τραπεζών – και οι φόβοι για μια Lehman του ευρώ ήταν κάθε άλλο παρά φανταστικοί.

Ωστόσο, προσθέτει, πρακτικά που διέρρευσαν από τις συνεδριάσεις του Δ.Σ. του ΔΝΤ δείχνουν πως όλα τα μέλη των αναδυόμενων αγορών (και η Ελβετία) διαφώνησαν με τους όρους του πρώτου δανείου διάσωσης για την Ελλάδα.

Διαμαρτυρήθηκαν πως είχε σαν στόχο να σώσει το ευρώ και όχι την Ελλάδα.

Το δάνειο πρόσθεσε ακόμα περισσότερο χρέος στους διαλυμένους ώμους μιας ήδη χρεοκοπημένης χώρας και περιέπλεξε ακόμα περισσότερο την εικόνα, επιτρέποντας σε μια μεγάλη γαλλική τράπεζα και σε μια γερμανική να «ξεφορτώσουν» μεγάλο μέρος από τα 25 δις. της έκθεσης τους προς την Ελλάδα στους φορολογούμενους της ευρωζώνης.

Σύμφωνα με τον κ. Πρίτσαρντ, ο εκπρόσωπος της Ινδίας στο Ταμείο ήταν προφητικός. «Το μέγεθος της δημοσιονομικής συρρίκνωσης δεν έχει προηγούμενο. Είναι ένα γιγάντιο βάρος που η οικονομία πολύ δύσκολα θα αντέξει» είπε. «Ακόμα και αν το πρόγραμμα εφαρμοστεί με επιτυχία, θα μπορούσε να πυροδοτήσει ένα αποπληθωριστικό σπιράλ υποχώρησης των τιμών, πτώσης της απασχόλησης και μείωσης των δημοσιονομικών εσόδων που θα υπονόμευε τελικά το ίδιο το πρόγραμμα». Αυτό ακριβώς είναι που συνέβη, υπογραμμίζει.

Τελευταία ευκαιρία για την Λαγκάρντ

Το Ταμείο θα μπορούσε να είχε αναγνωρίσει εκ των υστέρων το ειδικό του καθήκον απέναντι στην Ελλάδα και να χαλαρώσει τους όρους, αλλά δεν το έκανε.

Δεν πρέπει να μας προκαλεί έκπληξη που τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στο δρόμο του πολέμου.

Το ΔΝΤ πρέπει να είναι προσεκτικό, προειδοποιεί ο κ. Πρίτσαρντ. Έχει γίνει το έμβλημα της κακής διακυβέρνησης. Ο κ. Στρος-Καν αντικαταστάθηκε από την Κριστίν Λαγκάρντ μετά από την προσαγωγή του στις ΗΠΑ. Ο Ισπανός προκάτοχος του κ. Στρος Καν είναι αντιμέτωπος με κατηγορίες για ξέπλυμα χρήματος.

Ο θεσμός χρειάζεται ριζική αναμόρφωση. Δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο η θέση του γενικού διευθυντή πρέπει να πηγαίνει σε Ευρωπαίο ή για το ότι οχτώ θέσεις του Δ.Σ. ελέγχονται από Ευρωπαίους.

Οι ανωμαλίες αυτές θα έπρεπε να είχαν αντιμετωπιστεί μετά την περιπέτεια με τον κ. Στρος Καν, ειδικά από την στιγμή που η Κίνα και άλλες αναδυόμενες δυνάμεις έμπαιναν δυναμικά στο παιχνίδι.

Η ηγεσία του Ταμείου απέτυχε, η Δύση δεν στάθηκε στο ύψους και δεν προκαλεί εντύπωση που η Ασία ακολουθεί τον δικό της δρόμο με την δημιουργία καινούργιων θεσμών, υποστηρίζει ο κ. Πρίτσαρντ.

Όπως επισημαίνει, η ριζοσπαστική ελληνική κυβέρνηση της Ελλάδας επιταχύνει τις εξελίξεις για έναν θεσμό που βρίσκεται ήδη σε δύσκολη θέση, αλλά συνεχίζει να διαθέτει αξιόλογο προσωπικό και πρέπει να διασωθεί.

Ο Βρετανός αρθρογράφος καλεί την κ. Λαγκάρντ να σταματήσει να παίζει τον ρόλο του διπλωμάτη. Όπως γράφει, η Γαλλίδα πρέπει να συγκρουστεί δημόσια με τους πιστωτές της ευρωζώνης. Πρέπει να τους πει, με ωμό τρόπο, ότι έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης για το σημερινό αδιέξοδο.

Πρέπει να τους ξεκαθαρίσει ότι η Ελλάδα έχει ανάγκη από μια μεγάλη ελάφρυνση χρέους και ότι η άρνηση των πιστωτών να αντιμετωπίσουν το γεγονός αυτό είναι το βασικό εμπόδιο για την εξεύρεση λύσης.

Αν δεν το κάνει και αν η ανεπάρκεια της ευρωπαϊκής πολιτικής τάξης οδηγήσει σε μια καταστροφική κατάληξη, θα έχει και αυτή μερίδιο ευθύνης.

Πηγή