Μια αλυσίδα είν' η προσφορά

γράφει η Σταυρούλα Ματζώρου

Οι κανόνες και οι εξαιρέσεις τους είναι ακριβώς η ζωή μας. Στο πλαίσιό τους, πολλές φορές ασφυκτικό, μεγαλώνουμε και μαθαίνουμε. Μάλιστα ως μαθητές αποστηθίζουμε τις εξαιρέσεις (για να τις θυμόμαστε τις κάνουμε και ποιηματάκια) τόσο που συχνά λησμονούμε τους κανόνες. Αλλά και αργότερα, ενήλικοι πλέον, από τις εξαιρέσεις ελκόμαστε και σ’ αυτές αφιερώνουμε την εξαιρετική προσοχή μας. Ο κανόνας τείνει να είναι το συνώνυμο της ρουτίνας.

Οι δημοσιογράφοι αυτές τις εξαιρέσεις «κυνηγούν», αυτές είναι η είδηση. Οχι, δεν θα γράψω το τετριμμένο περί σκύλου και δαγκώματος. Αλλά θα πω ότι το μη σύνηθες αποτελεί τόσο σπουδαία είδηση που ενίοτε αδικείται ο κανόνας.

Στο προσφυγικό έχουμε όλοι στραμμένα τα μάτια μας και τις καρδιές μας· σ’ αυτήν τη μάχη μεταξύ ελπίδας και θανάτου. Ούτε μια μέρα δεν περνά χωρίς να καταγραφεί κάποιο ναυάγιο, ούτε μια μέρα χωρίς αγνοούμενο, χωρίς νεκρό, χωρίς ένα άψυχο παιδικό κορμάκι.

Και στις σκηνές αυτές φρίκης, να ξεπροβάλλουν η ανθρωπιά, η βοήθεια, η αγκαλιά, η συμπόνια. Χαρακτηριστικά πανανθρώπινης αξίας που όταν εκδηλώνονται από απλούς ανθρώπους γίνονται, και δικαίως, αντικείμενο θαυμασμού.

Γιατί, όμως, αυτήν την υπέροχη, συγκινητική προσφορά τη θεωρούμε εξαίρεση ορίζοντας στη θέση του κανόνα το κράτος; Γιατί επιμένουμε να τοποθετούμε ως μέτρο σύγκρισης επί του προκειμένου ένα απρόσωπο κράτος; Από τι αποτελείται ο κρατικός μηχανισμός; Γιατί δεν αναζητούμε τις φωτεινές εξαιρέσεις και στους λιμενικούς, στους αστυνομικούς, στους γιατρούς, στους ανθρώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, στις κοινωνικές οργανώσεις, στην Εκκλησία;

Πόσο απλοϊκά μνησίκακη ακούγεται η απάντηση ότι αυτοί κάνουν τη δουλειά τους! Και πόσο άδικο είναι να ασχολούμαστε μαζί τους μόνο όταν δεν την κάνουν! Οπως η γράφουσα, που μίλησε για «τον μπάτσο του μπάτσου» τότε στην Κω, όταν ο ασυνείδητος εκείνος αστυνομικός σήκωσε το χέρι του στον νεαρό διοπτροφόρο πρόσφυγα.

Αλλά δεν έγραψε ούτε μισή αράδα για εκείνους τους λιμενικούς που προσφέρουν το πρώτο χέρι για να τραβήξουν από τα παγωμένα νερά τους μισοπνιγμένους πρόσφυγες, για τους νοσοκόμους και τους γιατρούς, που κάτω από αντίξοες συνθήκες δίνουν τις πρώτες βοήθειες ζωής, αλλά και για τόσους άλλους. Κι όχι μόνο δεν γράφουμε γι’ αυτούς αλλά μοιάζει να τους αγνοούμε κιόλας. Και λύνουμε το πρόβλημα μπουζουριάζοντάς τους στην ευρύτερη έννοια «κράτος», ώστε να μπορέσουμε ανεμπόδιστα (συνειδησιακά) να προσδώσουμε σ’ αυτό το τελευταίο πλήρη ανικανότητα και αχρηστία – ούτε καν ολιγωρία.

Κι επιμένουμε στους αφορισμούς, ανάλγητοι, κάτοχοι της μόνης αλήθειας, κι ας έχουμε απέναντί μας τον σεμνό, ήρεμο και μετρημένο λόγο του Μουζάλα, με ζωή δοσμένη στον ανθρώπινο πόνο, να μας διαβεβαιώνει, κοιτάζοντάς μας στα μάτια, ότι προσπαθεί γι’ αυτό το τεράστιο πρόβλημα να κάνει το κατά δύναμιν, το καλύτερο. Κι ας έχουμε απέναντί μας τις ενέργειές του.

Μα μήπως δεν είχαμε και της Χριστοδουλοπούλου, που, απόλυτοι γνώστες εμείς, που καμωνόμαστε ότι ξημεροβραδιαζόμαστε στο πλευρό των προσφύγων, στάθηκε πιο εύκολο να της χρεώσουμε λέξεις καλοδουλεμένης μονταζιέρας; Που κόψαμε προτάσεις της, για να βολεύουν στην ανεξήγητη(;) πολεμική μας;

Ο κανόνας είναι ο άνθρωπος και η εξαίρεση πάλι ο άνθρωπος είναι. Ο ψαράς σώζει, αλλά και ψαράς μπορεί να είναι αυτός που παίρνει 5 ευρώ από τον μετανάστη/πρόσφυγα για να του επιτρέψει να φορτίσει το κινητό του.

Οι ξενοδόχοι είναι που έκαναν διαβήματα και παράπονα για την εικόνα του νησιού τους και τις ακυρώσεις των κρατήσεων, αλλά ξενοδόχοι είναι κι αυτοί που μάζευαν καθημερινά τα βράδια μερίδες φαγητού (τουλάχιστον εκατό ο καθένας) και τις μοίραζαν στους ξεριζωμένους. Κρατικοί υπάλληλοι είναι οι πιλότοι που πετούν με τα Super Puma για να εντοπίσουν ανθρώπους στη θάλασσα, οι λιμενικοί που με τα περιπολικά τους περισυλλέγουν τους παγωμένους, ξέπνοους ναυαγούς.

Η προσφορά είναι μια αλυσίδα με πολλούς κρίκους. Αντί να λιμάρουμε κάποιον από τους κρίκους, ας προστεθούμε κι εμείς στην αλυσίδα.